130 χρόνια Παναχαϊκή – Αφιέρωμα στο ιστορικό σωματείο

Συμπλήρωσε 130 χρόνια ζωής και συνεχίζει. Μιλάμε για την Παναχαϊκή, που μπορεί τα γενέθλιά της να ήταν την καλοκαιρινή περίοδο που δεν υπήρχε αγωνιστική δράση (14 Ιουνίου 1891), αλλά το σημαντικό είναι ότι η δράση της συνεχίζεται αμείωτη και αυτό το δεύτερο αιώνα της ζωής της.

Μπείτε στην ομάδα μας στο WhatsUP και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Το πρώτο όνομα ήταν Παναχαϊκός Γυμναστικός Σύλλογος και είχε αθλητικά τμήματα κλασικού αθλητισμού, σκοποβολής, ποδηλασίας, κολύμβησης, άρσης βαρών, πάλης, αντισφαίρισης, κωπηλασίας, λεμβοδρομίες, και γυμναστικής, στα οποία προστέθηκε και το ποδόσφαιρο. Άλλωστε η Πάτρα σαν λιμάνι είχε το προνόμιο της μεγάλης εμπορικής κίνησης, που έφερνε κόσμο από πολλές χώρες και συνεπώς και το «μικρόβιο» της εποχής, το ποδόσφαιρο.

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Στα πρώτα βήματα δεν έλειψαν και οι διαφωνίες, με αποτέλεσμα από τα σπλάχνα του συλλόγου να προκύψει στις 20 Νοεμβρίου 1894, η Γυμναστική Εταιρεία Πατρών, αλλά τελικά το αίμα νερό δεν γίνεται και στις 12 Φεβρουαρίου 1923 ο Παναχαϊκός Γυμναστικός Σύλλογος και η Γυμναστική Εταιρεία, ξανάσμιξαν με το σύλλογο να παίρνει το όνομα Παναχαϊκή Γυμναστική Ένωσις.

Και εδώ όμως υπήρξαν κάποιοι άλλοι προσανατολισμοί μελών, με αποτέλεσμα την ξεχωριστή τους πορεία με την ίδρυση του Λευκού Αστέρα, με δραστηριότητα αμιγώς ποδοσφαιρική.

Η προγονική μορφή στο ποδόσφαιρο καταγράφεται το 1898 με την ποδοσφαιρική συνάντηση Παναχαϊκός – ομάδα Εγγλέζων πλοίου Boxer.

Στους κοκκινόμαυρους της Αχαΐας, το ποδόσφαιρο πρωτοαναφέρεται σαν αμιγώς ποδοσφαιρικό τμήμα το 1899 με ιδρυτή τον Άρθουρ Μόρφυ (Arthur Morphy), ιρλανδικής καταγωγής, που εκτός από διοικητικός παράγοντας της Παναχαϊκής, ήταν και από τους πρώτους παίκτες του ποδοσφαιρικού τμήματος.Το λιμάνι που λέγαμε πριν, υπήρξε καταλύτης αφού εκτός από μέλη της Εγγλέζικης και της ιταλικής παροικίας, η πρόσδεση πλοίων άλλες φορές εμπορικών, αλλά κυρίως ξένων πολεμικών, έδιναν αφορμές για αγώνες με τα πληρώματά τους και αποκόμιση εμπειριών για τους συμμετέχοντες.

Η εγκατάσταση σημαντικού αριθμού Μικρασιατών προσφύγων στην Πάτρα το 1922, λειτουργεί καταλυτικά στην αναβάθμιση της αθλητικής ζωής της πόλης, αφού οι Μικρασιάτες είχαν μεγάλη αθλητική κουλτούρα. Ιδρύονται νέα σωματεία όπως ο Ολυμπιακός Πατρών, ο Άρης Πατρών, κλπ με αποτέλεσμα την ίδρυση της Ε.Π.Σ. Πατρών το 1927. Το ποδοσφαιρικό τοπίο εμπλουτίζει η ΑΕΚ Πατρών, η Θύελλα Πατρών και αρκετά άλλα σωματεία.Το 1940 η Ελλάδα εισέρχεται στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και σταματά προς στιγμή κάθε αθλητική δραστηριότητα. Μερικά φιλικά παίζονται κατά την διάρκεια της κατοχής, ενώ το 1943 διοργανώνεται και Κύπελλο Πατρών. Με την λήξη του πολέμου ξαναρχίζει το τοπικό πρωτάθλημα. Όπως πολλά άλλα σωματεία στη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου και της κατοχής η Παναχαϊκή έχει απώλειες αθλητών της, όπως οι: Καπάτος Φώτης, Νιάρος Δημήτρης, Πολυμέρης Νίκος, Τσίρος Φίλιππας, Μαυρομάτης.Υπάρχουν δύο εκδοχές για την επιλογή των χρωμάτων. Η πρώτη ότι δόθηκαν τα χρώματα της σημαίας του Ανδρέα Λόντου, ηγετικής μορφής της επανάστασης του 1821. Η δεύτερη ότι ο Παναχαϊκός, ο ένας από τους δύο συλλόγους από τους οποίους προέκυψε η Παναχαϊκή (είχε τα ίδια χρώματα), είχε ιδρυθεί από αναρχικούς, των οποίων το κόκκινο και το μαύρο αποτελεί γνώρισμα και έφταναν στα τέλη του 19ου αιώνα στην Πάτρα κυνηγημένοι από διάφορα Ευρωπαϊκά κράτη, ριζώνουν στην πόλη και για να μην δίνουν στόχο στην αστυνομία ιδρύουν συλλόγους σαν προκάλυψη.

Στη μεταπολεμική περίοδο διαγράφει ανοδική πορεία και φτάνει αρχικά στην τότε Β’ Εθνική το 1961 και το 1969 στην Α’ Εθνική.

Ανεβαίνει επίπεδο όταν το 1972 μία χρυσή φουρνιά παικτών Δαβουρλής, Ρήγας, Στραβοπόδης, Μιχαλόπουλος, την κάνει πανελληνίως γνωστή για το ποιοτικό της ποδόσφαιρο σε όλη τη χώρα, γεγονός που αποτυπώνεται και στο μεγάλο αριθμό εισιτηρίων που κόβει στην έδρα της. Μάλιστα στην ιστορία έχει καταγραφεί ότι υπήρξαν περιπτώσεις που έγινε επίκληση πολιτικού μέσου σε βουλευτές της Αχαΐας για την εξασφάλιση ενός εισιτηρίου τις χρυσές εποχές της Παναχαϊκής, που τα «μαγικά χαρτάκια»εξαφανίζοντας εν ριπή οφθαλμού. Το 1973 καταλαμβάνει την 4η θέση στο πρωτάθλημα και κερδίζει την έξοδο στο Κύπελλο UEFA.

Όπως μας δήλωσε ο φίλαθλος Κώστας Σπυρόπουλος, προϊστάμενος της τεχνικής υπηρεσίας στο νοσοκομείο του Ρίου: «Πήγαινα στο γήπεδο από το 1972 και τότε η Παναχαϊκή μάζευε πολύ κόσμο, αρκετές φορές για να βρει κανείς εισιτήριο, έπρεπε να το ψάξει στη μαύρη αγορά. Επίσης πηγαίναμε και στα εκτός έδρας, θυμάμαι εκδρομή που είχαμε κάνει στην Κόρινθο που και εκείνη τότε έπαιζε στην Α’ Εθνική».

Μιλήσαμε με τον Βασίλη Στραβοπόδη, μέλος της «χρυσής ομάδας» της Παναχαϊκής και διεθνής ποδοσφαιριστής και του ζητήσαμε να μας πει το «μυστικό» της επιτυχίας. Μας είπε ότι: «Υπήρχε μια εξαιρετική φουρνιά, παικτών, ο Δαβουρλής, ο Ρήγας, ο Μιχαλόπουλος, ο Λεβεντάκος, ο Καλφίν, ο Ανδρούτσος, ο Παππάς, ο Τζανετουλάκος, ο Σίδερης, όλα αυτοί ήμασταν μαζί από το 1966-1967. Το κλίμα ήταν εξαιρετικό γιατί ήμασταν φίλοι κάναμε και παρέα εκτός γηπέδου, ήμασταν αγαπημένοι, μία οικογένεια, δεν υπήρχαν μεταξύ μας ζήλιες, ήξερε ο καθένας το ρόλο του, δεν υπήρχαν εγωισμοί, εκτός του αγωνιστικού εγωισμού που πρέπει να βγαίνει στη διάρκεια του αγώνα. Όλοι βέβαια ξέραμε ότι κορυφαίος ήταν ο Δαβουρλής και από εκεί και πέρα είχαμε το ρόλο μας μέσα στο παιχνίδι. Εκτός της καλής τεχνικής που είχε η ομάδα, ρόλο έπαιξε και η προσωπικότητα. Μας αγάπησε η Πάτρα, κόβαμε 10.000 -15.000 με ομάδες όπως η Καστοριά και τα Τρίκαλα, όταν κατέβαιναν οι «μεγάλοι» δεν το συζητώ καν. Κάναμε εσωτερικό δίτερμα κάθε Πέμπτη με στοιχήματα μεταξύ μας και έρχονταν να το δουν 5.000 θεατές.

Η ευχή μου με αφορμή τα 130 χρόνια της Παναχαϊκής είναι να ξαναβρεθεί στην Α’ Εθνική. Ήρθαν κατά καιρούς επενδυτές και ανέλαβαν τη διοίκηση, έδωσαν και χρήματα, αλλά δεν μπόρεσε να βρει το δρόμο της. Σοβαρή προσπάθεια είχε κάνει πριν λίγα χρόνια ο Ελληνοαυστραλός Κώστας Μακρής, τον οποίο γνώριζα από πριν καθώς με το Δαβουρλή είχαμε πάει κάποια χρόνια πριν στην Αυστραλία. Χρειάζεται να μπει μπροστά κάποιος από την Πάτρα, που να αγαπάει την ομάδα και να μπορεί να τη στηρίξει».

Μιλώντας στο ertnews o Αντιδήμαρχος Παιδείας και Αθλητισμού του Δήμου Πατρέων, και παλαίμαχος καλαθοσφαιριστής του Απόλλωνα Πατρών, αλλά και της Παναχαϊκής, Τάκης Πετρόπουλος, θυμάται:

«Τέρμα τα μία και τριάντα!

Η μνήμη γυρίζει το χρόνο πίσω στα τέλη της δεκαετίας του 60.
Η φωνή του εισπράκτορα του αστικού λεωφορείου ακουγόταν μακρόσυρτα και περιπαιχτικά «Στάδιοοο… τέρμα τα μία και τριάντα!» Τόσο έκανε το εισιτήριο από τα Σύνορα που εφορμούσε κάθε Κυριακή η τσετία μέχρι το στάδιο της Παναχαϊκής.
Πηδάγαμε από το λεωφορείο και ξεχυνόμαστε στην κεντρική πύλη του Σταδίου, στη σημερινή πλατεία Μιράντα, για να μπερδευτούμε στον κόσμο και να τρυπώσουμε λαθραία.
Η θέση μας ήταν στο Τούμπι πίσω από το βορειοανατολικό γκολπόστ εκεί που είναι σήμερα το πέταλο.
Όταν έβγαινε η ομάδα στο ξερό τότε γήπεδο σειόταν η Πάτρα. Επευφημίες, σφυρίγματα, συνθήματα και τραγούδια σκορπούσαν στον ουρανό.
Δαβουρλής, Λεβεντάκος, Στραβοπόδης, Μιχαλόπουλος, Ρήγας, Λεγάτος, Καπανδρίτης, Ανδρούτσος, Αυγερινόπουλος, Σίδερης, Σαραντόπουλος κ.ο.κ. στρατιά παικταράδων έδιναν χρώμα και νόημα στις Κυριακές μας.
Κι όταν λίγο αργότερα ξεκινήσαμε κι εμείς τη δική μας ωραία ιστορία στο μπάσκετ με τον Απόλλωνα νοιώθαμε μεγάλη τιμή να τους βλέπουμε στην κερκίδα. Έδιναν φτερά στα πόδια μας! Τότε ήμουν ανυποψίαστος ότι μερικά χρόνια αργότερα το 1981 θα τόφερνε η ζωή να φορέσω κι εγώ την ίδια κοκκινόμαυρη φανέλα με αυτούς τους παικταράδες και μετά θα καθόμουν στην άκρη του πάγκου της ομάδας μπάσκετ καπαρώνοντας μια θέση σε μια ακρούλα της ιστορίας του μεγάλου συλλόγου».

Η συνέχεια στο ποδοσφαιρικό τμήμα, ειδικά από τη δεκαετία του 1980 που αρχικά ανεβοκατεβαίνει μεταξύ Α’ και Β’ Εθνικής, για να φτάσουμε στα τελευταία χρόνια όπου αγωνίζεται στις εθνικές κατηγορίες πλην της superleague, έχει στόχους που προκύπτουν από τη δυναμική που της δίνει ο κόσμος και το brand name που έχει και δεν είναι άλλοι από την επιστροφή της στο ανώτερο επίπεδο.

Πρόσφατα απέκτησε ιδιόκτητο προπονητήριο που ήταν το γήπεδο της τοπικής ομάδας του Φωστήρα Οβριάς.

Έρευνα – ρεπορτάζ: Νάσος Μπράτσος

Σχετικές ειδήσεις

H “άγνωστη” ιστορία του νέου προπονητήριου της Παναχαϊκής (pic)

Έφυγε από τη ζωή ο παλαίμαχος ποδοσφαιριστής και προπονητής Πέτρος Λεβεντάκος

Πηγές φωτο: αρχείου από την έκδοση του Οργανισμού Νεολαίας και Άθλησης Δήμου Πατρών, σύγχρονες από το αρχείο Ν. Μπράτσου

προτεινόμενα βιβλία

Ο Πατραϊκός Αθλητισμός (Α και Β τόμος) του Νίκου Ε. Πολίτη, Αχαϊκές Εκδόσεις

«1890-1980 100 χρόνια Πατραϊκό Ποδόσφαιρο», έκδοση Οργανισμού Νεολαίας και Άθλησης Δήμου Πατρών

Αχαϊκό Ποδόσφαιρο 120 χρόνια (1891-3010) του Τάσσου Σταθόπουλου (εκδόσεις Γιάννης Πικραμένος)