Στις Βρυξέλλες βρίσκονται σήμερα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας και η γενική γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών όπου θα συναντηθούν με τεχνικά κλιμάκια της γενικής διεύθυνσης Ενέργειας της Ευρ. Επιτροπής για τον μηχανισμό παρέμβασης στις τιμές ρεύματος που θέλει να εφαρμόσει από την 1η Ιουλίου η κυβέρνηση.

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Οι Κώστας Σκρέκας και Αλεξάνδρα Σδούκου, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, θα επιδιώξουν με τις κατ’ ιδίαν συναντήσεις να παρουσιάσουν και να εξηγήσουν τη λειτουργία του μηχανισμού ώστε να επισπεύσουν την έγκριση του.

Ήδη εδώ και δύο εβδομάδες η ηγεσία του υπουργείου βρίσκεται σε τηλεδιασκέψεις και ανταλλαγή τεχνικών εγγράφων για το προσωρινό σύστημα λειτουργίας της εγχώριας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας που θέλει η κυβέρνηση να θέσει σε ισχύ. Πηγές αναφέρουν πως τα στελέχη της DG ENERGY έχουν αποστείλει ερωτήσεις για διάφορες πτυχές των προσωρινών μέτρων και το υπουργείο με τη σειρά του αποστέλλει απαντήσεις και κείμενα τεκμηρίωσης των θέσεων της ελληνικής πλευράς.

Πάντως, σύμφωνα με πηγές, η έγκριση του ελληνικού μέτρου έχει ακόμα δρόμο μπροστά της. Θυμίζουν δε, πως η αντίστοιχη πρόταση των χωρών της Ιβηρικής χρειάστηκε να πάρει το «πράσινο» φως περίπου δυόμισι μήνες.

Αξίζει δε να τονιστεί ότι η αναθεωρημένη εργαλειοθήκη της Ευρ. Επιτροπής με τα προτεινόμενα μέτρα στα κράτη μέλη συμπεριλαμβάνει την επιβολή ανώτατης τιμής ανά τεχνολογία ηλεκτροπαραγωγής, ωστόσο θέτει σειρά προϋποθέσεων για την εφαρμογή της. Μεταξύ άλλων ανοίγει θέμα κρατικών ενισχύσεων και διασυνοριακού εμπορίου.

Ο μηχανισμός

Υπενθυμίζεται, ότι η κυβέρνηση έχει σχεδιάσει έναν μηχανισμό παρέμβασης στη χονδρεμπορική και τη λιανική αγορά ρεύματος στοχεύοντας στη μεγάλη μείωση των τιμών για τουλάχιστον έξι μήνες. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, το ελληνικό σχέδιο προβλέπει τον ορισμό ανώτατων τιμών αποζημίωσης των ηλεκτροπαραγωγών (ανάλογα με την τεχνολογία) για το ρεύμα που παράγουν και διαθέτουν μέσω του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας, χωρίς όμως να επηρεάζεται η διαμόρφωση της Οριακής Τιμής Συστήματος και ο τρόπος με τον οποίο υποβάλλουν προσφορές οι παίκτες της αγοράς.

Στη συνέχεια θα προκύπτει μία μεσοσταθμική τιμή πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας, βάσει της οποίας θα αγοράζουν τις ποσότητες ρεύματος οι πάροχοι. Η πολιτεία για να πέφτει πιο χαμηλά η τιμή της κιλοβατώρας θα επιδοτεί τους προμηθευτές ώστε με τη σειρά τους να μετακυλίουν το συνολικό όφελος (χαμηλή χονδρεμπορική τιμή και επιδότηση) σε όλους τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας.

Το πόρισμα των πρόσθετων εσόδων

Στο μεταξύ, και όπως αναφέρουν πληροφορίες, η κυβέρνηση ανέθεσε τελικά στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας τον προσδιορισμό των πρόσθετων εσόδων των ηλεκτροπαραγωγών κατά τη διάρκεια του Οκτωβρίου 2021 – Μαρτίου 2022 που μπορούν να φορολογηθούν με 90%.

Ο Ρυθμιστής, σύμφωνα με πηγές, βρίσκεται αυτήν την περίοδο σε ανταλλαγή απόψεων με τους ομίλους ηλεκτροπαραγωγής. Σημειώνεται πως οι ιδιώτες αμφισβητούν τη μεθοδολογία που ακολούθησε η ΡΑΕ φέρνοντας ως χαρακτηριστικά παραδείγματα το γεγονός ότι μονάδες τους δεν λειτουργούσαν κατά το διάστημα Οκτωβρίου 2020 – Μαρτίου 2021, περίοδος κατά την οποία έγινε η σύγκριση για την εξαγωγή των συμπερασμάτων ως προς τα πρόσθετα έσοδα το διάστημα της ενεργειακής κρίσης.

Επιπλέον, μεγάλος ντόρος έχει προκληθεί κατά πόσο οι εκπτώσεις και τα σταθερά τιμολόγια ρεύματος που έκαναν οι καθετοποιημένοι όμιλοι στους πελάτες τους θα πρέπει ή δεν θα πρέπει να αφαιρεθούν από τα έσοδα της ηλεκτροπαραγωγής. Υπενθυμίζεται ότι ο ίδιος ο πρόεδρος της Αρχής Αθανάσιος Δαγούμας μιλώντας στη Βουλή χαρακτήρισε εύλογο το γεγονός της αφαίρεσης αυτών των παροχών από τα πρόσθετα έσοδα.

Πηγή: OT

του Χρήστου Ιωάννου*

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Παρά τη μείωση του δείκτη ανεργίας έναντι του 2019, και τις ρυθμιστικές βελτιώσεις στην αγορά εργασίας, η πρόκληση της απασχόλησης παραμένει κορυφαία για την ελληνική κοινωνία και οικονομία, στο παρόν και στο μέλλον τους.

Επείγει να αποκτήσουμε στρατηγική για την πολιτική απασχόλησης. Ας δούμε γιατί.

Πρώτον, παρά τη σημαντική ανθεκτικότητα της απασχόλησης εν μέσω της διετούς κρίσης λόγω πανδημίας, με την υποστήριξη επιχειρήσεων, εργαζομένων, και θέσεων εργασίας, τα ποσοστά απασχόλησης στην Ελλάδα, συγκρινόμενα με τα άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ, παλαιότερα και νεότερα, παραμένουν τα χαμηλότερα.

Το ποσοστό απασχόλησης του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας 20-64 ετών στην Ελλάδα το 2021 ήταν 62,6%. Στην ΕΕ ήταν 73,1%. Το θετικό είναι ότι η Ελλάδα έκλεισε, κατά τι, σε 10,5 ποσοστιαίες μονάδες το χάσμα, που ήταν 11,9 ποσοστιαίες μονάδες το 2019.

Δεύτερον, παρά τη βελτίωση του ποσοστού απασχόλησης της περιόδου 2019-2021, το σημείο εκκίνησης το 2019 ήταν ιδιαίτερα χαμηλό.

Συγκρινόμενη με τον εαυτό της η Ελλάδα ήταν το 2019 σε στασιμότητα δεκαετιών. Το ποσοστό απασχόλησης ήταν στα επίπεδα του 2000, και λίγο χαμηλότερο (2000: 61,9%, 2019: 61,2%). Δηλαδή το 2021 το ποσοστό απασχόλησης στην Ελλάδα είναι 0,7 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο του 2000.

Το 2000 στην τότε ΕΕ των 15 κρατών-μελών το ποσοστό απασχόλησης ήταν 68,2%. Με άλλα λόγια, κράτη-μέλη, παλαιά και νέα, προχωρήσαν, το αυξήσαν. Η Ελλάδα όχι.

Είναι τόσο σημαντική αυτή η «δεικτολογία» για το ποσοστό απασχόλησης;

Είναι. Η οικονομική ευημερία κάθε κοινωνίας – και της ελληνικής – συνδέεται με δύο παράγοντες: πρώτον, το ποσοστό απασχόλησης του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας, και, δεύτερον, το παραγόμενο προϊόν αυτού του πληθυσμού, την παραγωγικότητά του. Οταν το ποσοστό απασχόλησης είναι και μένει χαμηλό, τότε και το κατά κεφαλήν προϊόν και εισόδημα της χώρας μένει χαμηλά.

Τρίτον, σε αυτήν τη συζήτηση, πρέπει πλέον να εισαγάγουμε, έστω με καθυστέρηση δεκαετίας ή εικοσαετίας, μια ακόμη παράμετρο, ιδιαίτερα κρίσιμη για την Ελλάδα. Τη δημογραφική. Η οποία δεν μας έχει απασχολήσει τα προηγούμενα χρόνια. Αν και είναι θεμελιώδης.

Δεν είναι μόνον ότι το ποσοστό απασχόλησης στην Ελλάδα ήταν και είναι χαμηλό. Συμβαίνει ταυτόχρονα να μειώνεται ο πληθυσμός εργάσιμης ηλικίας που διαθέτει η Ελλάδα.

Που σημαίνει ότι ακόμη κι όταν αυξάνεται – που πρέπει να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια – το ποσοστό απασχόλησης του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας, ο πληθυσμός αυτός μειώνεται, συρρικνώνεται.

Στην Ελλάδα του 2000 ο πληθυσμός εργάσιμης ηλικίας 20-64 ετών ήταν 6.344,6 χιλιάδες. Στην Ελλάδα του 2020 ήταν 6.160,4 χιλιάδες. Σχεδόν 185 χιλιάδες λιγότεροι.

Ο πληθυσμός εργάσιμης ηλικίας 20-64 ετών αυξανόταν έως το 2008. Από το 2009 άρχισε να μειώνεται σταθερά. Και να γηράσκει. Ο μέσος όρος ηλικίας των απασχολουμένων πλησιάζει τα 45 έτη.

Οι αδήριτοι νόμοι της δημογραφίας δείχνουν συνεχή μείωση του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας 20-64 ετών τα επόμενα χρόνια. Για δεκαετίες. Και γήρανση.

Μπροστά σε αυτήν την κατάσταση, των χαμηλών ποσοστών απασχόλησης, της δημογραφικής κάμψης και της γήρανσης, χρειαζόμαστε κάτι πολύ διαφορετικό από ό,τι γινόταν τις τελευταίες δύο και πλέον δεκαετίες.

Μια πολιτική απασχόλησης με μέσα και στόχους (για το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών, για το ποσοστό απασχόλησης των νέων, για την ενεργό γήρανση των μεγαλύτερων ηλικιών) που να συμβάλλει στον αναγεννητικό μετασχηματισμό της οικονομίας και της κοινωνίας μας.

Που να προσφέρει ευκαιρίες απασχόλησης και ποιότητα ζωής στους πολίτες της, και ιδιαίτερα τους νέους και τις νέες. Για τον μετασχηματισμό μας σε μια κοινωνία δυναμική, εξελισσόμενη και δημιουργική και μία εθνική οικονομία ισχυρή, παραγωγική, που θα κάμπτουν τις αρνητικότερες δημογραφικές προοπτικές.

*Ο Χρήστος Α. Ιωάννου είναι διευθυντής του Τομέα Απασχόλησης και Αγοράς Εργασίας ΣΕΒ