Μπλακ άουτ Ισπανία – Πορτογαλία: Λύθηκε το μυστήριο – Τι συνέβη για πρώτη φορά παγκοσμίως

Η τεράστια διακοπή ηλεκτρικής ενέργειας (μπλακ άουτ) που επηρέασε την Ισπανία και την Πορτογαλία στις 28 Απριλίου είναι η «πρώτη» που συνδέεται με ένα φαινόμενο υπέρβασης της τάσης του ρεύματος στην Ευρώπη, και πιθανόν σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με ενδιάμεση έκθεση «για τα πραγματικά περιστατικά» ενός πάνελ 45 Ευρωπαίων ειδικών στους οποίους έχει ανατεθεί να διενεργήσουν τεχνικές έρευνες.

«Πρόκειται για την πιο σοβαρή ηλεκτρική βλάβη στην Ευρώπη τα τελευταία 20 χρόνια και το πιο σημαντικό είναι ότι πρόκειται για την πρώτη αυτού του είδους», δηλ. που συνδέεται με «αλλεπάλληλα περιστατικά υπέρβασης της τάσης», δήλωσε ο Ντάμιαν Κορτίνας, πρόεδρος του συμβουλίου του ENTSO-E, του ευρωπαϊκού δικτύου διαχειριστών δικτύου μεταφοράς ηλεκτρισμού, κατά την παρουσίαση της έκθεσης στους δημοσιογράφους.

«Αυτό δεν είχε συμβεί ποτέ πριν στην Ευρώπη, είμαστε βέβαιοι. Πιστεύουμε επίσης, ούτε στον κόσμο ολόκληρο, αν και δεν έχουμε όλες τις πληροφορίες από κάθε χώρα. Όμως δεν βρήκαμε καμία αναφορά σε αυτό τον τύπο μπλακ άουτ (…) πουθενά στον κόσμο», είπε.

Το μπλακ άουτ σημειώθηκε τη Δευτέρα, 28 Απριλίου στις 12:33 ώρα Ισπανίας (13:33 ώρα Ελλάδας) και επηρέασε το σύνολο της Ιβηρικής χερσονήσου. Προκάλεσε χάος τόσο στην Πορτογαλία όσο και στην Ισπανία, όπου οι κάτοικοι έμειναν χωρίς ηλεκτρικό, αλλά και χωρίς πρόσβαση στο διαδίκτυο και στην κινητή τηλεφωνία.

Η έκθεση αυτή, η οποία περιγράφει τη χρονική αλυσίδα που οδήγησε στη γενική διακοπή ρεύματος, δεν δίνει ακόμη τις πρωταρχικές αιτίες των πρώτων συμβάντων. Σε συνέχεια αυτής της έκθεσης, η ομάδα των ειδικών θα ανακοινώσει το πρώτο τρίμηνο του 2026 την τελική έκθεσή της που θα περιλαμβάνει αυτές τις «πρώτες αιτίες» και θα κάνει συστάσεις.

Η ενδιάμεση αυτή έκθεση στηρίζεται σε μια τεράστια ποσότητα δεδομένων, κάτι που απαίτησε «πολύ χρόνο» για να συγκεντρωθούν, κυρίως επειδή ορισμένοι «τρίτοι» «δεν είχαν δώσει τη συγκατάθεσή τους στον διαχειριστή του ισπανικού δικτύου μεταφοράς προκειμένου να διαβιβάσει τα δεδομένα», υπογράμμισε ο δεύτερος στην ιεραρχία του πάνελ των ειδικών Κλάους Κασνίτς. Μερικά δεδομένα εξακολουθούν να λείπουν.

Σύμφωνα με την έκθεση, μισή ώρα πριν από τη διακοπή είχαν σημειωθεί δύο επεισόδια «διακυμάνσεων ισχύος, έντασης και συχνότητας» που επηρέασαν κυρίως το ισπανικό και το πορτογαλικό σύστημα.

Ένα φαινόμενο υπερβολικής τάσης προκάλεσε αλλεπάλληλες απώλειες παραγωγής τις οποίες ακολούθησαν αποσυνδέσεις στη σειρά κέντρων παραγωγής ηλεκτρισμού – θερμοηλεκτρικών σταθμών και σταθμών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ν- οι ακριβείς αιτίες των οποίων δεν είναι ακόμη γνωστές.

Η ηλεκτρική τάση μπορεί να συγκριθεί με την «πίεση» που ασκεί το νερό μέσα σε μια μάνικα: εφαρμοζόμενη στον ηλεκτρισμό, είναι η «πίεση» που ασκούν τα ηλεκτρόνια σε κίνηση.

Πηγή ΑΠΕ