Διατροφική καθοδήγηση: Άνθρωπος ή ChatGPT;

Η πρόοδος της τεχνολογίας και η ραγδαία ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) φέρνουν αναμφίβολα τεράστιες αλλαγές στην ιατρική και στη διαιτολογία. Ωστόσο, όσο εξελιγμένοι κι αν γίνουν οι αλγόριθμοι, υπάρχουν δεξιότητες που παραμένουν αποκλειστικά ανθρώπινες και αποτελούν τον πυρήνα της θεραπευτικής σχέσης.

«Η αληθινή δύναμη του ανθρώπου κρύβεται στη συναισθηματική νοημοσύνη, στην ηθική συνείδηση και στη σοφία της ανθεκτικότητας και της διορατικότητας.

Συγκεκριμένα, υπάρχουν τρεις διαστάσεις της ανθρώπινης εμπειρίας που η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν μπορεί να ξεπεράσει», τονίζει ο κ. Ευμένης Π. Καραφυλλίδης BSC (HONS), MSC, NYSCDN, Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Διευθυντής Διαιτολογικού Τμήματος Metropolitan General:

1. Ανάγνωση συναισθηματικών λεπτομερειών

Η κλινική πράξη δεν είναι μόνο αριθμοί, αναλύσεις και δεδομένα.

Η αληθινή φροντίδα βρίσκεται στην ικανότητα του επαγγελματία υγείας να «διαβάζει» πέρα από τις λέξεις: να καταλαβαίνει τη διστακτικότητα ενός ασθενούς όταν μιλά για τις διατροφικές του συνήθειες, να αντιλαμβάνεται το άγχος πίσω από ένα χαμόγελο ή την ελπίδα που κρύβεται σε μια απλή φράση.

Η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να επεξεργαστεί τον τόνο της φωνής ή να αναλύσει το λεξιλόγιο, αλλά δεν μπορεί να νιώσει εκείνες τις σιωπηλές ανησυχίες που γεμίζουν έναν χώρο, ούτε να αγγίξει με ενσυναίσθηση το βλέμμα του ασθενούς.

2. Ηθική κρίση

Η επιστήμη προσφέρει γνώσεις, κατευθυντήριες οδηγίες και αριθμούς.

Όμως, κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός. Στην κλινική διαιτολογία, η απόφαση για το κατάλληλο πλάνο διατροφής δεν είναι μια μηχανική διαδικασία. Απαιτεί ηθική κρίση:

• Να σταθμίζουμε την επιστημονική ακρίβεια με τις προσωπικές αξίες του ασθενούς.
• Να σεβόμαστε την αξιοπρέπεια και την ποιότητα ζωής του.
• Να επιλέγουμε το «σωστό» για τον συγκεκριμένο άνθρωπο, όχι απλώς το «τέλειο» σύμφωνα με το εγχειρίδιο.

Αυτή η ευθύνη δεν μπορεί να αντικατασταθεί από έναν αλγόριθμο.

3. Ηγεσία στην αβεβαιότητα

Η ζωή και η υγεία είναι γεμάτες από απρόβλεπτες καταστάσεις.

Υπάρχουν στιγμές που οι επιστημονικές απαντήσεις δεν είναι απόλυτες, οι «δρόμοι» δεν είναι ξεκάθαροι και τα δεδομένα δεν επαρκούν.

Σε αυτές τις στιγμές, ο ρόλος του κλινικού διαιτολόγου είναι να λειτουργεί ως ηγέτης μέσα στην αβεβαιότητα:

• να καθοδηγεί τον ασθενή με ψυχραιμία,
• να προσφέρει ελπίδα χωρίς ψευδαισθήσεις,
• να εμπνέει εμπιστοσύνη με διορατικότητα και ανθεκτικότητα.

Περισσότερο από αριθμούς και δεδομένα

«Στην κλινική διαιτολογία, η διαχείριση της διατροφής δεν είναι μόνο θερμίδες, μακροθρεπτικά και μικροθρεπτικά συστατικά. Είναι μια πράξη ανθρώπινης σχέσης, ενσυναίσθησης και ηθικής ευθύνης. Η επιστήμη μπορεί να μας δώσει τα εργαλεία. Όμως, αυτό που κάνει τη διαφορά στην πράξη είναι η καρδιά και το μυαλό του διαιτολόγου – η ικανότητα να σταθεί δίπλα στον άνθρωπο, όχι μόνο δίπλα στην ασθένεια.

Η τεχνολογία είναι πολύτιμη σύμμαχος. Αλλά η αληθινή θεραπευτική δύναμη πηγάζει από τον άνθρωπο προς τον άνθρωπο», καταλήγει ο κ. Καραφυλλίδης.