ΕΕ: Συμφωνία Συμβουλίου – Ευρωβουλής για το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Βιομηχανίας Άμυνας με 1,5 δισ. ευρώ

Αργά το βράδι της Πέμπτης 16 Οκτωβρίου, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανακοίνωσαν ότι κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία για το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Βιομηχανίας Άμυνας (EDIP), ένα πολυαναμενόμενο χρηματοδοτικό μέτρο ύψους 1,5 δισεκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο 2025-2027.

Ανταπόκριση από Βρυξέλλες: Γιώργος Συριόπουλος

Το EDIP αναμένεται να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα και την ευελιξία της Ευρωπαϊκής Βιομηχανικής Βάσης Τεχνολογίας Άμυνας (EDTIB), ενισχύοντας την ικανότητα της ΕΕ να παράγει και να προμηθεύει κρίσιμο αμυντικό εξοπλισμό. Ένα κρίσιμο σημείο είναι η υποστήριξη της αμυντικής βιομηχανίας της Ουκρανίας μέσω ειδικού χρηματοδοτικού εργαλείου, του Ukraine Support Instrument, προκειμένου να καταστεί δυνατή η σταδιακή ενσωμάτωση της ουκρανικής βιομηχανίας στην ευρωπαϊκή άμυνα.

Με άλλα λόγια, το πρόγραμμα προωθεί την άμεση συνεργασία με την Ουκρανία, ώστε να ανταποκριθούν αμφότερες στις απαιτήσεις μιας πιο επιθετικής και ασταθούς γεωπολιτικής πραγματικότητας.

Οικονομική διάσταση και πολιτικές επιλογές

Η συνολική χρηματοδότηση παραμένει στο προτεινόμενο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή επίπεδο των 1,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων 300 εκατομμύρια ευρώ θα διατεθούν ειδικά για την Ουκρανία. Το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο κάλεσαν την Επιτροπή να επανεξετάσει πιθανές μελλοντικές αυξήσεις του προϋπολογισμού, συμπεριλαμβανομένου και του Fund to Accelerate defence Supply chains Transformation (FAST).

Ένα ενδιαφέρον σημείο της συμφωνίας αφορά την ισορροπία στην προμήθεια εξαρτημάτων, θέτοντας όριο στο 35% κόστους που μπορεί να προέρχεται εκτός ΕΕ και συνδεδεμένων χωρών (ΕΟΧ), διασφαλίζοντας έτσι την ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και ταυτόχρονα τη συνεργασία με διεθνείς εταίρους που συμβάλλουν στο κοινό συμφέρον.

Νέες δομές και μηχανισμοί ασφαλείας

Για πρώτη φορά στην ιστορία της ΕΕ, δημιουργείται μηχανισμός διασφάλισης της αδιάλειπτης προμήθειας αμυντικού υλικού, σε περίοδο κρίσεων, με συγκεκριμένη διάκριση ανάμεσα σε αμυντικά και μη αμυντικά προϊόντα.

Επιπλέον, συστήνεται ευρωπαϊκός μηχανισμός πωλήσεων στρατιωτικού εξοπλισμού, ο οποίος θα περιλαμβάνει καταλόγους αμυντικών προϊόντων και τη δυνατότητα δημιουργίας «δεξαμενών» εξοπλισμού για ταχεία απόκριση.

Σχόλιο της δανικής προεδρίας

Ο Τρόελς Λουντ Πόυλσεν, Αναπληρωτής Πρωθυπουργός της Δανίας και υπουργός Άμυνας, επισήμανε ότι «το πρόγραμμα αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ευρωπαϊκής αμυντικής ετοιμότητας, τονίζοντας τη σημασία της ενίσχυσης της παραγωγικής και τεχνικής ικανότητας ευθύνης απέναντι στο δυσμενές γεωπολιτικό περιβάλλον». Παράλληλα, υπογράμμισε τη στενότερη συνεργασία και σύζευξη με την Ουκρανία για το αμοιβαίο όφελος.

Η συμφωνία αυτή αναδεικνύεται ως καίριος παράγοντας για την αναβάθμιση της αυτονομίας της Ευρώπης στην άμυνα, την ενδυνάμωση της βιομηχανικής βάσης και την οικοδόμηση ενός πιο στέρεου μηχανισμού προστασίας στην εποχή νέων προκλήσεων.

Οι επόμενοι μήνες θα δείξουν πώς θα υλοποιηθούν οι στόχοι του EDIP και πως θα ενσωματωθούν η Ουκρανία και οι υπόλοιπες χώρες στα καινοτόμα αυτή τη φορά ευρωπαϊκά αμυντικά σχήματα.