Εκλογές ΗΠΑ: Πότε θα γνωρίζουμε τον νικητή της κάλπης;

Οι Αμερικανοί ψηφίζουν για τον επόμενο πρόεδρό τους στις γενικές εκλογές που ολοκληρώνονται αύριο Τρίτη 5 Νοεμβρίου.

Μόλις κλείσουν οι κάλπες, ανάλογα με το πόσο στενή είναι η αναμέτρηση, είναι πιθανό να μην έχουμε νικητή για αρκετές ώρες, ημέρες ή ακόμα και εβδομάδες.

Παρακάτω είναι όσα πρέπει να γνωρίζετε.

Η Δημοκρατική Κάμαλα Χάρις, η νυν αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, και ο Ρεπουμπλικάνος Ντόναλντ Τραμπ, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, δίνουν μάχη στήθος με στήθος εδώ και εβδομάδες.

Οι εθνικές δημοσκοπήσεις και δη αυτές στις επτά κρίσιμες πολιτείες (swing states) δείχνουν ελάχιστη διαφορά μεταξύ των δύο υποψηφίων. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε εκ νέου καταμέτρηση των ψήφων σε αρκετές περιοχές.

Στην Πενσυλβάνια, ισχύει αυτόματη εκ νέου καταμέτρηση αν η διαφορά ψήφων μεταξύ του νικητή και του ηττημένου είναι μισή ποσοστιαία μονάδα ή μικρότερη

Είναι επίσης πιθανό κάποια αποτελέσματα να καθυστερήσουν φέτος λόγω αλλαγών στον τρόπο με τον οποίο οι πολιτείες —συμπεριλαμβανομένων και των επτά κρίσιμων— διεξάγουν τις εκλογές τους από το 2020 και μετά.

Από την άλλη, η διαδικασία καταμέτρησης ψήφων έχει επιταχυνθεί σε μέρη όπως το Μίσιγκαν, ενώ φέτος θα ψηφίσουν μέσω επιστολικής ψήφου πολύ λιγότεροι πολίτες σε σχέση με τις τελευταίες εκλογές, οι οποίες διεξήχθησαν κατά την πανδημία της Covid.

Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν διάφορα πιθανά σενάρια: να ανακηρυχθεί νικητής τη νύχτα των εκλογών, το επόμενο πρωί ή ενδεχομένως ακόμα και ημέρες ή εβδομάδες αργότερα.

Πώς λειτουργεί η καταμέτρηση των ψήφων;

Συνήθως, πρώτα καταμετρώνται οι ψήφοι που κατατέθηκαν την ημέρα των εκλογών, ακολουθούν οι ψήφοι που δόθηκαν νωρίτερα και μέσω ταχυδρομείου, αυτές που αμφισβητήθηκαν, καθώς και οι ψήφοι από το εξωτερικό και τον στρατό.

Οι τοπικοί εκλογικοί αξιωματούχοι —μερικές φορές διορισμένοι, άλλες φορές εκλεγμένοι— επαληθεύουν, επεξεργάζονται και καταμετρούν τις ατομικές ψήφους.

Η επαλήθευση των ψήφων περιλαμβάνει τη σύγκριση του αριθμού των ψήφων με τον αριθμό των ενεργών ψηφοφόρων, την αφαίρεση, το ξεδίπλωμα και τον έλεγχο κάθε ψηφοδελτίου για σκισίματα, λεκέδες ή άλλη ζημιά, καθώς και την καταγραφή και διερεύνηση τυχόν ασυνεπειών.

Άλλα σενάρια που θα μπορούσαν να προκαλέσουν καθυστερήσεις περιλαμβάνουν τυχόν αναταραχές στα εκλογικά κέντρα

Η καταμέτρηση των ψήφων περιλαμβάνει τη σάρωση κάθε ψηφοδελτίου μέσω ηλεκτρονικών σαρωτών που καταγράφουν τα αποτελέσματά τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτείται χειροκίνητη καταμέτρηση ή διπλός έλεγχος των αποτελεσμάτων.

Κάθε πολιτεία και τοπική αρχή έχει αυστηρούς κανόνες που καθορίζουν ποιοι μπορούν να συμμετέχουν στην καταμέτρηση, τη σειρά με την οποία επεξεργάζονται οι ψήφοι και ποια μέρη της διαδικασίας είναι ανοιχτά στο κοινό.

Τι μπορεί να καθυστερήσει το αποτέλεσμα των εκλογών;

Τα μικρά περιθώρια νίκης θα αναγκάσουν τα μέσα ενημέρωσης να περιμένουν περισσότερο πριν κάνουν τις προβλέψεις τους, ενώ παράλληλα αυξάνουν την πιθανότητα για εκ νέου καταμετρήσεις και νομικές προσφυγές.

Για παράδειγμα, στην Πενσυλβάνια, ισχύει αυτόματη εκ νέου καταμέτρηση σε ολόκληρη την πολιτεία αν η διαφορά ψήφων μεταξύ του νικητή και του ηττημένου είναι μισή ποσοστιαία μονάδα ή μικρότερη. Το 2020, η διαφορά ήταν λίγο πάνω από 1,1 ποσοστιαίες μονάδες.

Πάνω από 100 αγωγές πριν από τις εκλογές έχουν ήδη κατατεθεί σε ολόκληρη τη χώρα, περιλαμβάνοντας αμφισβητήσεις για την καταλληλότητα των ψηφοφόρων και τη διαχείριση των εκλογικών καταλόγων από τους Ρεπουμπλικάνους. Οι αποφάσεις των δικαστηρίων σε αυτές τις υποθέσεις επηρεάζουν την κούρσα καθημερινά.

Άλλα σενάρια που θα μπορούσαν να προκαλέσουν καθυστερήσεις περιλαμβάνουν τυχόν περιστατικά αναταραχής που σχετίζονται με τις εκλογές, ιδιαίτερα σε εκλογικά κέντρα, και εμπόδια στην καταμέτρηση ψήφων, όπως η θραύση σωλήνα νερού σε κέντρο επεξεργασίας ψήφων στη Τζόρτζια το 2020.

Τι γίνεται εάν αμφισβητηθούν τα αποτελέσματα;

Μόλις ολοκληρωθούν όλες οι διαδικασίες, τα αποτελέσματα πιστοποιούνται αρχικά σε τοπικό επίπεδο και έπειτα σε επίπεδο πολιτείας.

Ένας ανώτερος αξιωματούχος της πολιτείας, συνήθως ο κυβερνήτης, επικυρώνει μια λίστα εκλεκτόρων που θα εκπροσωπήσουν την πολιτεία στο εκλεκτορικό σώμα. Αυτοί οι εκλέκτορες συνεδριάζουν στις αντίστοιχες πολιτείες τους στις 17 Δεκεμβρίου για να ψηφίσουν και να στείλουν τα αποτελέσματα στην Ουάσιγκτον.

Στις 6 Ιανουαρίου, το νέο Κογκρέσο των ΗΠΑ συνεδριάζει σε κοινή σύνοδο για την καταμέτρηση των ψήφων των εκλεκτόρων, υπό την προεδρία του τρέχοντος αντιπροέδρου.

Μετά τις εκλογές του 2020, ο Τραμπ αρνήθηκε να παραδεχτεί την ήττα του και κάλεσε τους υποστηρικτές του να πορευθούν προς το Καπιτώλιο των ΗΠΑ, ενώ το Κογκρέσο συνεδρίαζε για την επικύρωση της νίκης του Μπάιντεν.

Ο Τραμπ παρότρυνε επίσης τον τότε αντιπρόεδρό του Μάικ Πενς να απορρίψει τα αποτελέσματα, κάτι που εκείνος αρνήθηκε.

Οι εκλογικές μεταρρυθμίσεις έκτοτε έχουν κάνει πιο δύσκολο για τους νομοθέτες να αμφισβητούν τα πιστοποιημένα αποτελέσματα που τους αποστέλλονται από τις πολιτείες και έχουν επίσης διευκρινίσει ότι ο αντιπρόεδρος δεν έχει εξουσία να απορρίψει μονομερώς τις ψήφους των εκλεκτόρων.

Παρόλα αυτά, οι παρατηρητές εκτιμούν ότι μπορεί να γίνουν προσπάθειες για καθυστέρηση της πιστοποίησης των ψήφων του 2024 σε τοπικό και πολιτειακό επίπεδο.

Ο Ντόναλντ Τραμπ, ο υποψήφιος αντιπρόεδρός του Τζέι Ντι Βανς και οι κορυφαίοι Ρεπουμπλικάνοι ηγέτες στο Καπιτώλιο έχουν αρνηθεί σε πολλές περιπτώσεις να δηλώσουν ξεκάθαρα ότι θα αποδεχτούν τα αποτελέσματα των εκλογών αν ο Τραμπ ηττηθεί.