Έτος μεγάλων αλλαγών το 2024 για τη Δικαιοσύνη- Τέλος στην ατιμωρησία βάζει ο νέος ποινικός κώδικας

Οι υπαίτιοι πρόκλησης θα εκτίουν φυλάκιση έως έξι μηνών για ποινές δύο – τριών ετών- Έτος μεγάλων αλλαγών το 2024 για τη Δικαιοσύνη

Τέρμα στην ατιμωρησία των υπαίτιων πρόκλησης τροχαίων ατυχημάτων που έχουν σαν αποτέλεσμα να προκύψει κίνδυνος σε ξένα πράγματα, άνθρωπο ή απώλεια ανθρώπινης ζωής.

 

Ο νέος Ποινικός Κώδικας που τέθηκε σε διαβούλευση πέραν της αυστηροποίησης των ποινών που αφορούν στην πρόσκαιρη κάθειρξη κακουργημάτων αυστηροποιεί επίσης τις ποινές και τις προϋποθέσεις χορήγησης αναστολής έκτισης των ποινών για συγκεκριμένα πλημμελήματα, όπως είναι ο εμπρησμός δάσους, η ενδοοικογενειακή βία αλλά και η πρόκληση τροχαίου ατυχήματος.

Οι υπαίτιοι ατυχημάτων πέραν των παρεπόμενων ποινών (αφαίρεση άδειας και διπλώματος, καθώς και επιβολή χρηματικού προστίμου) θα οδηγούνται στη φυλακή για έκτιση μέρους της ποινής που μπορεί να είναι από 30 μέρες έως έξι μήνες για καταδίκες έως τρία έτη, αν το δικαστήριο κρίνει ότι αυτό είναι σκόπιμο, και του συνόλου της ποινής για καταδικαστικές αποφάσεις από τρία έτη και πάνω.

Μάλιστα, αυτό θα συμβαίνει σε πρώτο βαθμό, με τις αποφάσεις του πρωτόδικου δικαστηρίου, το οποίο θα παραμείνει με τριμελή σύνθεση, αν και όλα τα πλημμελήματα θα δικάζονται από το Μονομελές Πλημμελειοδικείο και όχι από το Τριμελές Πλημμελειοδικείο, εφόσον ψηφισθεί το σχέδιο νόμου.

Επιπλέον, στη διάταξη για την επικίνδυνη οδήγηση, η οποία αντιμετωπίζεται ποινικά και ως πλημμέλημα και ως κακούργημα ανάλογα με τις περιστάσεις (σοβαρός τραυματισμός – θάνατος), συμπεριλαμβάνεται η παραβίαση του ερυθρού σηματοδότη, η οποία ακόμη και ως πλημμέλημα μπορεί να οδηγήσει τον δράστη σε έκτιση ποινής, όπως και όλες οι παραβάσεις που αφορούν στην επικίνδυνη οδήγηση.

Οι αλλαγές βρίσκουν σύμφωνους νομικούς που χειρίζoνται υποθέσεις τροχαίων και έρχονται αντιμέτωποι με την άνιση μεταχείριση που επιφυλάσσει αρκετά συχνά ο νόμος στα θύματα τροχαίων και τις οικογένειές τους έναντι των κατηγορούμενων. Όχι όμως και το σύνολο των νέων διατάξεων του σχεδίου νόμου, για το οποίο κρίνεται ότι χωρεί αντίλογος.

Δραστικές αλλαγές

Σχολιάζοντας το σχέδιο νόμου ο α’ αντιπρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Βόλου Ιωάννης Διαμαντής λέει ότι αλλάζει δραστικά η έκτιση των ποινών που είναι από δύο και τρία έτη, καθώς είναι πλέον στη δικαιοδοσία του δικαστηρίου να αποφασίσει για την επιβολή τους.

«Η χορήγηση αναστολής που ήταν ο κανόνας στον ισχύοντα Ποινικό Κώδικα τώρα γίνεται εξαίρεση. Με τις νέες διατάξεις μπορεί να χορηγηθεί μόνο, όταν η ποινή που επιβάλλεται είναι μέχρι ένα έτος φυλάκιση και μάλιστα υπό την προϋπόθεση ότι το ποινικό μητρώο του κατηγορούμενου έχει ποινή έως έναν χρόνο για παλαιότερα αδικήματα. Σε διαφορετική περίπτωση ο καταδικασθείς κινδυνεύει και πάλι με φυλάκιση», σημειώνει.

Για την πρόκληση τροχαίου ατυχήματος που είχε σαν αποτέλεσμα τη σωματική βλάβη χρήστη της οδού, οδηγού, επιβάτη ή πεζού, η οποία συνέβη από αμέλεια και όχι από ενδεχόμενο δόλο, μπαίνει θέμα έκτισης της ποινής, σύμφωνα με τις αλλαγές του νέου Ποινικού Κώδικα, τουλάχιστον μέρους αυτής κάτι που δεν ίσχυε μέχρι σήμερα ούτε για τις περιπτώσεις που το τροχαίο οδηγούσε σε θάνατο ατόμου.

Ολες οι περιπτώσεις επικίνδυνης οδήγησης αντιμετωπίζονται ως αδίκημα μείζονος νομικής και κοινωνικής απαξίας, λέει ο κ. Διαμαντής.

Να σημειωθεί ότι το αδίκημα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια που αποδίδεται στους οδηγούς που έχουν προκαλέσει θανατηφόρο τροχαίο, θα έχει κατώτερο όριο ποινής τα δύο έτη από τρεις μήνες που είναι σήμερα.

«Θεωρώ ότι είναι επιβεβλημένες αυτές οι νομοθετικές μεταβολές, καθώς η αυστηροποίηση του πλαισίου ποινών σε συνδυασμό με την αυστηροποίηση των προϋποθέσεων χορήγησης αναστολής της ποινής θα οδηγεί στην έκτιση ποινών και μέχρι τρία έτη κάτι το οποίο δεν ισχύει με το παρόν νομικό καθεστώς.

Γενικά, το νέο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης προβλέπει εκτενείς και δραστικές αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα και στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, ενώ επιδιώκει την επιτάχυνση και την ποιοτική αναβάθμιση της ποινικής δίκης, καθώς και τη βελτίωση του νομικού πλαισίου για την πρόληψη και την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας», προσθέτει ο ίδιος.

 

«Οι ποινές πρέπει να εφαρμόζονται»

Σύμφωνος με τις αλλαγές στον νέο Ποινικό Κώδικα για τα τροχαία ο καθηγητής Συγκοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Νικόλαος Ηλιού δηλώνει οπαδός των αυστηρών ποινών που θα εφαρμόζονται.

«Δεν αντέχει στη λογική ένας επαγγελματίας που είναι ο πιο έμπειρος οδηγός, να παραβιάζει μία και δύο φορές τον ερυθρό σηματοδότη και όταν αυτό γίνεται αντιληπτό, να του αφαιρούν το δίπλωμα και στη συνέχεια να του το επιστρέφουν, επειδή χωρίς την άδεια οδήγησης δεν μπορεί να ζήσει.

Δεν μπορεί κάποιος να είναι υπότροπος στην παραβίαση του ερυθρού σηματοδότη και να είναι αντιμέτωπος με τον νόμο για πλημμέλημα, πόσω μάλλον όταν έχουμε σοβαρό τραυματισμό ή ακόμη περισσότερο θανάσιμο τραυματισμό ατόμου», σημειώνει.

Ο ίδιος τονίζει ότι για τη μείωση των τροχαίων δεν φθάνουν μόνο αυστηρές ποινές. Χρειάζεται ακόμη κατασκευή υποδομών που να ενισχύουν την οδική ασφάλεια, συνεχής αστυνόμευση.

«Εγώ δεν θα χαριστώ στην Πολιτεία, είτε αυτή λέγεται δήμος και περιφέρεια είτε κεντρική εξουσία. Οι υποδομές που είναι σχεδιασμένες και υλοποιημένες, ώστε να προωθούν την οδική ασφάλεια, αποτρέπουν τις επιπτώσεις από παραβατικές συμπεριφορές.

Εχουμε εκπονήσει σχέδια οδικής ασφάλειας για τις ελληνικές πόλεις και το Υπουργείο δεν έχει αντιδράσει ακόμη. Θεωρεί ότι είμαστε σε καλό επίπεδο οδικής ασφάλειας, επειδή μειώνονται οι νεκροί στην Ελλάδα και είμαστε κάτω από τους 700 τον χρόνο με δεδομένο ότι πριν από δέκα χρόνια είχαμε 2.000 νεκρούς τον χρόνο από τροχαία.

Ομως, η μείωση των θυμάτων από τροχαία στη Ελλάδα επιτεύχθηκε μετά την κατασκευή πολλών και σύγχρονων αυτοκινητοδρόμων, οι οποίοι είναι ασφαλέστατοι. Επιπλέον, ο μέσος ετήσιος αριθμός θυμάτων από τροχαία στην Ευρώπη είναι κάτω από 100 νεκρούς.

Κάθε μέρα έχουμε δύο με τρεις νεκρούς μέσα στις πόλεις, γεγονός που είναι τραγικό, ενώ το τελευταίο διάστημα είχαμε πολλά θανατηφόρα στον Βόλο.

Γι’ αυτό τον λόγο συνεργαζόμαστε με τον Δήμο Βόλου, για την εκπόνηση σχεδίου οδικής ασφάλειας της πόλης, ώστε να αντιμετωπίσουμε έστω στοιχειωδώς αυτό το πρόβλημα στους σημαντικούς οδικούς άξονες.

Η Πολιτεία οφείλει να φροντίσει να παρέχει ασφάλεια στις οδικές υποδομές σε όλες τις πόλεις και να μην περιμένει την πρωτοβουλία του κάθε δήμου», αναφέρει.

Επίσης, τονίζει ότι «αυστηρές ποινές χωρίς επαρκή και συνεχή αστυνόμευση δεν έχουν απολύτως κανένα νόημα».

Συνολικά η μεταρρύθμιση προϋποθέτει έναν έντιμο διάλογο

 

«Το 2024 αναμένεται να αποτελέσει έτος μεγάλων αλλαγών στον χώρο της ελληνικής Δικαιοσύνης», σύμφωνα με τον πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Βόλου, Χρήστο Στρατηγόπουλο.

Οπως εξηγεί, ευρείας έκτασης αλλαγές στο πεδίο της πολιτικής δικονομίας, αναμόρφωση του δικαστικού χάρτη της χώρας, ψηφιακή αναβάθμιση της Δικαιοσύνης, λειτουργία της δικαστικής αστυνομίας κλπ., είναι μερικές μόνες από τις πτυχές της μεταρρύθμισης που φιλοδοξεί να αλλάξει άρδην τη λειτουργία απονομής της Δικαιοσύνης, για τα επόμενα χρόνια.

«Προοίμιο της εν λόγω μεταρρύθμισης αποτελεί το (ήδη από 28.11.2023, αναρτημένο προς διαβούλευση) σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης, με αντικείμενο παρεμβάσεις στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, με διακηρυγμένο στόχο την επιτάχυνση και την ποιοτική αναβάθμιση της ποινικής δίκης και τον εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου για την πρόληψη και καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας.

Μέσω των προωθούμενων διατάξεων (που συνιστούν την έβδομη τροποποίηση των Π.Κ. και Κ.Π.Δ. του 2019), επιδιώκεται από τον νομοθέτη η αμεσότερη, οικονομικότερη και πλέον αποτελεσματική διεξαγωγή της ποινικής δίκης, καθώς και στην ενίσχυση της εγκληματοπροληπτικής λειτουργίας της ποινής, μέσω των αρχών της γενικής και ειδικής πρόληψης», σημειώνει.

Συνοπτικά, οι προωθούμενες ρυθμίσεις κινούνται, σύμφωνα με τον ίδιο, στην κατεύθυνση:

-Της αυστηροποίησης των ποινών για εγκλήματα μείζονος (κατά την αντίληψη του νομοθέτη) ποινικής απαξίας (ενδεικτικά, εμπρησμός δάσους, πρόκληση θανατηφόρου τροχαίου, λόγω παραβίασης σηματοδότη κλπ.).

-Της αυστηροποίησης των προϋποθέσεων αναστολής της ποινής (προκειμένου οι ποινές και επί πλημμελημάτων να εκτίονται, πραγματικά η με εναλλακτικές μορφές έκτισης),

-Της αντιμετώπισης καταχρηστικών και παρελκυστικών δικονομικών συμπεριφορών ( δικομανία κλπ.).

– Της επιτάχυνσης της εκδίκασης των ποινικών υποθέσεων.

«Είναι σαφές ότι οι εν λόγω νομοθετικές επιλογές αντιστοιχούν σε δικαιοπολιτικές σταθμίσεις, που επιδέχονται νομικό, κοινωνικό και πολιτικό αντίλογο, που είμαι βέβαιος ότι θα διατυπωθεί το επόμενο διάστημα», είναι το μήνυμα που στέλνει ο κ. Στρατηγόπουλος.

Στο συγκεκριμένο χρονικό σημείο, ο ίδιος περιορίζεται στην επισήμανση ότι «μια ουσιαστική μεταρρύθμιση στον χώρο της Δικαιοσύνης προϋποθέτει έναν έντιμο, ειλικρινή και με επιχειρήματα διάλογο μεταξύ της Πολιτείας και των εκπροσώπων των λειτουργών και συλλειτουργών της Δικαιοσύνης, μακριά από λογικές επιβολής και αφορισμούς, συντεχνιακά αντανακλαστικά και επαγγελματικούς “βατικανισμούς”.

Με πρόταγμα το λειτουργηματικό χαρακτήρα της Δικαιοσύνης και σταθερό σημείο αναφοράς την αποτελεσματική και χωρίς εκπτώσεις ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων λειτουργία της τελευταίας, υπέρ της κοινωνίας των πολιτών».