«Querdenker» σημαίνει «αυτός που σκέφτεται κόντρα στο ρεύμα».

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Αυτή την ονομασία επέλεξαν τα μέλη μιας ετερογενούς ομάδας αρνητών του κοροναϊού στη Γερμανία ομάδας αρνητών του κοροναϊού στη Γερμανία: ένα κράμα αντιεμβολιαστών, υποστηρικτών θεωριών συνωμοσίας και ακροδεξιών.

Πρωτοεμφανίστηκαν ως ομάδα παράλληλα με τα περιοριστικά μέτρα λόγω της COVID-19 στο νοτιοδυτικό κρατίδιο της Βάδης-Βυρτεμβέργης, με εμπνευστή τον Μίκαελ Μπάλβεγκ, επιχειρηματία και ιδρυτή της εταιρείας λογισμικού Media Access GmbH με έδρα τη Στουτγάρδη.

Έκτοτε, η απήχησή τους επεκτάθηκε σε πολλές άλλες γερμανικές πόλεις.

Καθ’ όλη τη διάρκεια του 2020 και του 2021, το κίνημα οργάνωσε μαζικές διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα, συμπεριλαμβανομένης μιας τον Αύγουστο του 2020 στο Βερολίνο, όπου ομάδα δεξιών εξτρεμιστών έφτασε μέχρι την είσοδο της Μπούντεσταγκ, της γερμανικής Ομοσπονδιακής Βουλής.

Σταθερά τα τελευταία δύο χρόνια και απότομα τους τελευταίους μήνες, οι Querdenker -όπως και άλλες αντίστοιχες οργανώσεις στη Γερμανία- ριζοσπαστικοποιούνται σε μια πορεία παράλληλη με τον ακροδεξιό εξτρεμισμό.

Το Ομοσπονδιακό Γραφείο Προστασίας του Συντάγματος (BfV) έχει θέσει εδώ και έναν χρόνο μέλη της ομάδας υπό παρακολούθηση ως πιθανή απειλή για την ελεύθερη δημοκρατική συνταγματική τάξη της Γερμανίας.

Σύμφωνα με το παράρτημα της υπηρεσίας στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία, στόχος της ομάδας είναι «να ανακτήσει τον έλεγχο της χώρας από μια συνωμοτική ελίτ».

Θα περίμενε κανείς ότι με την πρόσφατη άρση των περιοριστικών μέτρων κατά του κοροναϊού και την καταψήφιση νομοθετικών προτάσεων για καθιέρωση του υποχρεωτικού εμβολιασμού, η συγκεκριμένη ομάδα, όπως και άλλες ανάλογες θα «ξεθώριαζαν».

Ωστόσο ορισμένες, συμπεριλαμβανομένης αυτής των Querdenker, αναπροσαρμόζουν το αφήγημα και τη δράση τους κατά των ομοσπονδιακών και τοπικών αρχών.

Εχθρός εντός των τειχών

Οι σχέσεις μεταξύ διάφορων αντικρατικών ομάδων στη Γερμανία τείνουν εδώ και καιρό να γίνουν αλληλένδετες, αν και φαινομενικά χωρίς κοινή δράση.

Από τον Νοέμβριο του 2020 άλλωστε ο Μπάλβεγκ είχε συνάντηση με τον Πέτερ Φίτζεκ, αυτοαποκαλούμενο «Βασιλιά της Γερμανίας» και στέλεχος των Reichsbürger.

Των αυτοαποκαλούμενων «Κυρίαρχων πολιτών», που αρνούνται τη νομιμότητα της γερμανικής κυβέρνησης (ανάλογα παρακλάδια ενός ευρύτερου εξτρεμιστικού κινήματος αμφισβήτησης των κρατικών θεσμών «ξεπήδησαν» ή ενισχύθηκαν εν μέσω πανδημίας σε ολόκληρο τον κόσμο).

Οι Reichsbürger και ομάδες ριζοσπαστικοποιημένων αρνητών του κοροναϊού συνδέονται εν τω μεταξύ και με τους εξτρεμιστές «Vereinte Patrioten» (Ενωμένους Πατριώτες), μέλη των οποίων συνελήφθησαν την περασμένη εβδομάδα με την κατηγορία ότι προετοίμασαν μια «σοβαρή πράξη βίας που θέτει σε κίνδυνο το κράτος».

Η συγκεκριμένη ομάδα, που βρίσκεται υπό έρευνα από τον περασμένο Οκτώβριο, φέρεται να σχεδίαζε αφενός την απαγωγή του Γερμανού υπουργού Υγείας Καρλ Λάουτερμπαχ και άλλων «γνωστών δημοσίων προσώπων».

Αφετέρου πανεθνικό μπλακ άουτ με σαμποτάζ σε υποσταθμούς ηλεκτρικής ενέργειας και στο δίκτυο ηλεκτροδότησης, δημιουργώντας συνθήκες εμφυλίου, ώστε να αναλάβει «την κυβέρνηση» εν μέσω χάους η οργάνωσή τους.

Η Γερμανίδα υπουργός Εσωτερικών Νάνσι Φέιζερ έκανε λόγο για «σοβαρή τρομοκρατική απειλή» που προέρχεται από προετοιμασίες για μια βίαιη εξέγερση την «Ημέρα Χ».

Τα σχέδια πραξικοπήματος «ενόπλων μελών των Κυρίαρχων πολιτών και ριζοσπαστικοποιημένων αρνητών του κοροναϊού», τόνισε, έχουν αποκτήσει πια «νέα χαρακτηριστικά»…

Η πανδημία της… βίας

Προφανώς τα έκνομα αυτά σχέδια δεν συνυπογράφουν όλοι όσοι συμμετείχαν τους προηγούμενους μήνες στις διαδηλώσεις κατά των περιοριστικών μέτρων: ένα συνονθύλευμα ατόμων διαφορετικού κοινωνικού, οικονομικού, μορφωτικού και ιδεολογικού υπόβαθρου, που είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί.

Η συνοχή τους έχει σαφώς διαταραχθεί με τη χαλάρωση και τελικά την άρση των περιοριστικών μέτρων.

Μιλώντας στο Γερμανικό Πρακτορείο, ωστόσο, ο ιδρυτής των Querdenker υποστήριξε ότι δεν υφίσταται λόγος διάλυσης της ομάδας.

Οι εμβολιασμοί κατά του κοροναϊού θα συνεχιστούν, επεσήμανε ο, Μίκαελ Μπάλβεγκ.

Επιπλέον οι διαδηλώσεις της ομάδας δεν είναι μονοθεματικές, προσέθεσε, αλλά μέρος μιας μάχης «για την πλήρη αποκατάσταση των θεμελιωδών μας δικαιωμάτων».

Εκτιμάται πάντως έχει ήδη λειτουργήσει διασπαστικά η τελευταία μεταστροφή των Querdenker σε διαδηλώσεις υπέρ της Ρωσίας για τον πόλεμο της Ουκρανίας, εν προκειμένω στο πλαίσιο ενός νέου συνωμοσιολογικού αφηγήματος, καθώς και ο συγχρωτισμός με ακροδεξιές αντικρατικές ομάδες (αν και αρκετές στον συγκεκριμένο χώρο διατηρούν επαφές με το ουκρανικό Τάγμα Αζόφ).

Τα προειδοποιητικά σημάδια μιας ευρύτερης και δη επικίνδυνης ριζοσπαστικοποίησης τμήματος της γερμανικής κοινωνίας με πρόσφορο έδαφος την πανδημία έχουν αρχίσει πάντως να γίνονται ορατά εδώ και πολύ καιρό.

Υπό τον τίτλο «Η πανδημία της βίας», πρόσφατη έρευνα της ηλεκτρονικής έκδοσης της γερμανικής εφημερίδας Die Zeit κατέγραψε περισσότερες από 300 επιθέσεις -φονικές και μη- μέσα στο περασμένο έτος που σχετίζονται με τα μέτρα λόγω της COVID-19.

Επισημαίνοντας ότι τα στοιχεία δεν είναι πλήρη, οι συντάκτες της τονίζουν ότι «η έρευνα ρίχνει φως μόνο σε μέρος της βίας που διαπράττεται καθημερινά στη Γερμανία όσον αφορά τον κοροναϊό».

«Δείχνει ωστόσο ότι δεν πρόκειται για μεμονωμένες περιπτώσεις», επισημαίνουν.

Σύμφωνα με τον Χόλγκερ Μουνχ, επικεφαλής του Ομοσπονδιακού Εγκληματολογικού Γραφείου Αστυνομίας (BKA), μόνο οι μισοί από τους δράστες ήταν προηγουμένως γνωστοί στην αστυνομία και μόλις το ένα πέμπτο είχε προηγουμένως εμπλακεί σε πράξεις βίας με πολιτικά κίνητρα.

«Πρέπει να δούμε τα δίκτυα, πρέπει να βελτιώσουμε σημαντικά την αξιολόγηση κινδύνου», προειδοποιεί ο Αντρέας Τσικ, επικεφαλής του Ινστιτούτου Διεπιστημονικής Έρευνας για τις Συγκρούσεις και τη Βία στο Πανεπιστήμιο του Μπίλεφελντ.

«Ένα μικρό αλλά σημαντικό τμήμα του πληθυσμού πιστεύει ότι έχει ξεπεράσει το σημείο της “ειρηνικής αντίστασης”. Κι αυτοί δεν είναι μόνο οι σκληραγωγημένοι σκίνχεντ και οι ακροδεξιοί», παρατηρεί σε σχετική ανάλυσή του ο Σάμιουελ Ντένι, ερευνητής υπότροφος του Ιδρύματος Alexander von Humboldt-Striftung του Βερολίνου.

«Τώρα, η απειλή για τη γερμανική δημοκρατία προέρχεται επίσης από μέχρι πρότινος “σχετικά κανονικούς ανθρώπους”», αναφέρει.

Πλέον «η Γερμανία αντιμετωπίζει μια περίπλοκη πρόκληση», τονίζει.

«Πώς να σταματήσει ένα κίνημα που χρησιμοποιεί ως μανδύα τη δημοκρατία και εκμεταλλεύεται τους φόβους των ανθρώπων προκειμένου να υπονομεύσει τη νομιμότητα του κράτους, χωρίς να τεθούν ταυτόχρονα σε κίνδυνο οι δικές της φιλελεύθερες δημοκρατικές αξίες».