Από 10% έως 20% χαμηλότερα σε σύγκριση με το 2019 εκτιμάται πως θα κινηθεί τη φετινή χρονιά η ακτοπλοϊκή επιβατική κίνηση. Ηδη, τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2022 το ακτοπλοϊκό μεταφορικό έργο επιβατών ήταν μειωμένο κατά περίπου 20%, ενώ οι προοπτικές για τους επόμενους μήνες δεν δείχνουν ότι θα φτάσει στα επίπεδα του 2019, με δεδομένο πως οι προκρατήσεις για το τρίτο τρίμηνο του έτους κινούνται ακόμα χαμηλότερα από τις αντίστοιχες του 2019. Οπως λέει μιλώντας στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας Σπύρος Πασχάλης, η δουλειά των groups έχει σχεδόν χαθεί ως απόρροια των δύο ετών κορωνοϊού και σημαντικές αγορές, όπως η κινεζική, παραμένουν ακόμα κλειστές, ενώ την ίδια στιγμή η μεταφορά φορτίων κινείται περίπου στα ίδια επίπεδα με το 2019. Ο μεγάλος πονοκέφαλος όμως για την ακτοπλοΐα δεν είναι η μειωμένη κίνηση αλλά η μεγάλη αύξηση του κόστους των καυσίμων που έχει υποχρεώσει τις εταιρείες να προχωρήσουν σε απανωτές αυξήσεις των τιμών στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια.

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

«Το κόστος καυσίμων σε κανονικές περιόδους αποτελούσε το 30%-35% των λειτουργικών δαπανών των πλοίων κατά μέσο όρο. Με τις αυξήσεις των τιμών των καυσίμων που βλέπουμε, αρχής γενομένης από το τέταρτο τρίμηνο του 2021 και όλο το 2022, έχουμε φτάσει σε σημείο σήμερα να είναι υπερδιπλάσιες από την αντίστοιχη περσινή περίοδο, εκτοξεύοντας το κόστος καυσίμων στο 60%-70% των λειτουργικών δαπανών των πλοίων», εξηγεί ο Σπύρος Πασχάλης. «Οπως αντιλαμβάνεστε», συνεχίζει, «είναι αδύνατο για τις ιδιωτικές ακτοπλοϊκές επιχειρήσεις να απορροφήσουν αυτό το επιπλέον κόστος, παρά τις προσπάθειες μετριασμού που έκαναν μέσω μείωσης ταχυτήτων, μείωσης ή συγχώνευσης κάποιων δρομολογίων και περιορισμού άλλων λειτουργικών δαπανών».

Οι ναύλοι

Η αύξηση των ναύλων είναι για τον πρόεδρο του ΣΕΕΝ «το τελευταίο μέτρο που χρησιμοποιήθηκε για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του κλάδου», και όμως «σε καμία περίπτωση δεν φαίνεται να είναι αρκετή για να καλύψει το επιπλέον κόστος καυσίμων που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις του κλάδου μας». Ωστόσο, όπως λέει, οι αυξήσεις δεν μπορεί να είναι χωρίς όρια καθώς «δεν επιθυμούμε να πληγεί η ζήτηση των ευαίσθητων υπηρεσιών μας». Σε κάθε περίπτωση «οι αυξήσεις στις τιμές πώλησης των υπηρεσιών μας δεν διαφέρουν από τις αυξήσεις που βλέπουμε στις τιμές πώλησης αγαθών και υπηρεσιών σε άλλους κλάδους της οικονομίας».

Ο Σπύρος Πασχάλης αντικρούει επίσης την κριτική ότι οι ακτοπλοϊκές εταιρείες λαμβάνουν οικονομική ενίσχυση από την πολιτεία μέσω των μισθωμάτων των «άγονων» γραμμών. Οπως εξηγεί, «οι επιδοτήσεις (μισθώματα) για την εκτέλεση γραμμών δημόσιας υπηρεσίας (άγονες γραμμές) που καταβάλλει εν τέλει ο έλληνας φορολογούμενος για την εξασφάλιση της ακτοπλοϊκής σύνδεσης μικρών και απομακρυσμένων νησιών με την ηπειρωτική Ελλάδα και μεταξύ τους, υφίστανται γιατί αυτές οι συνδέσεις δεν έχουν ικανοποιητικό μεταφορικό έργο (μόλις το 5% του συνόλου) ώστε να δραστηριοποιηθούν ελεύθερα (άνευ μίσθωσης) τα πλοία». Επίσης σημειώνει ότι «τα μισθώματα μετά βίας αρκούν ώστε να καλύψουν μέρος των λειτουργικών δαπανών των πλοίων».

Τα κονδύλια

Επίσης τα κονδύλια αυτά μοιράζονται σε πάνω από 50 πλοία διαφόρων μεγεθών, ενώ σημειώνει ακόμη ότι με τις τρέχουσες τιμές των καυσίμων οι λειτουργικές δαπάνες των πλοίων που εκτελούν αυτές τις συνδέσεις έχουν επίσης αυξηθεί κατακόρυφα, χωρίς ταυτόχρονα να έχουν αυξηθεί τα μισθώματα ούτε τα εισιτήρια που καθορίζονται από το κράτος. Πρόσφατα, μάλιστα, ο ΣΕΕΝ έστειλε επιστολή στο υπουργείο Ναυτιλίας, όπως αποκαλύπτει ο Σπύρος Πασχάλης, αιτούμενος την αύξηση των μισθωμάτων και την επανεξέταση των σχετικών ρυθμίσεων για την έγκαιρη καταβολή των μισθωμάτων ενόψει των διαγωνισμών ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας για το επόμενο έτος που σύντομα θα προκηρυχτούν.

Για την ελληνική οικονομία, το ενδεχόμενο νέας κρίσης χρέους αλλά και πώς βλέπουν οι επενδυτές την Ελλάδα μιλά στα «ΝΕΑ» ο Τσαρλς Νταλάρα, πρώην επικεφαλής του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου (IIF) και βασικός εκπρόσωπος των επενδυτών κατά τη διαδικασία του PSI το 2012. Ο νυν πρόεδρος και εταιρικός σύμβουλος του επενδυτικού ομίλου Partners Group USA εκτιμά ότι οι κίνδυνοι ενός μακροχρόνιου πολέμου στην Ουκρανία φαίνονται αρκετά υψηλοί και επομένως οι επιπτώσεις στο ενεργειακό κόστος θα μπορούσαν να επεκταθούν αρκετά μέχρι το 2023.

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Θεωρείται πως τελείωσαν τα δεινά της ελληνικής οικονομίας μετά τη μνημονιακή περίοδο και την πανδημία; Τι μπορεί να αναζωπυρώσει μια νέα κρίση χρέους στην Ελλάδα ή την ευρωζώνη;

Η ελληνική οικονομία έχει σίγουρα περάσει σε μια νέα θετική φάση μετά από χρόνια συρρίκνωσης και πόνου που προέκυψε από την ελληνική και ευρωπαϊκή οικονομική κρίση. Ο πρόσφατος συνδυασμός υγιών, φιλικών προς τους επενδυτές, οικονομικών πολιτικών και της αναβάθμισης της καταναλωτικής και επιχειρηματικής εμπιστοσύνης έχουν δώσει νέα ώθηση στην ελληνική οικονομία. Η σημερινή ελληνική κυβέρνηση έκανε καλά που χτίζει και ενισχύει τις προηγούμενες μεταρρυθμίσεις μέσω μιας ποικιλίας μέτρων, συμπεριλαμβανομένων των μειώσεων των βασικών φόρων και της έναρξης ενός φιλόδοξου προγράμματος διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Παρά τα σχετικά υψηλά επίπεδα χρέους που επιμένουν, δεν ανησυχώ υπερβολικά για μια νέα κρίση χρέους. Η Ελλάδα τελικά επωφελείται από την ιστορικά μεγάλη μείωση και αναδιάρθρωση του ιδιωτικού δημόσιου χρέους του 2012, καθώς και από το γεγονός ότι μεγάλο μέρος του εναπομείναντος χρέους είναι μακροπρόθεσμο, με χαμηλά επιτόκια.

Είναι απαραίτητο ακόμη ένα «κούρεμα» χρέους της Ελλάδας, δεδομένου ότι παραμένει σε πολύ υψηλό επίπεδα;

Ενα ακόμη «κούρεμα» του ελληνικού χρέους δεν είναι ούτε απαραίτητο ούτε επιθυμητό. Αυτό που χρειάζεται η Ελλάδα είναι αρκετά χρόνια ισχυρής ανάπτυξης μέσω της ανασυγκρότησης του κεφαλαίου και της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μέσω νέων επενδύσεων και κατάλληλων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Αυτό είναι το κλειδί για τη διατήρηση της βιωσιμότητας του χρέους της Ελλάδας τα επόμενα χρόνια.

Η ελληνική κυβέρνηση καταγράφει υψηλές προσδοκίες για τις επενδύσεις. Εκτιμάτε ότι η Ελλάδα είναι φιλικός προορισμός για άμεσες ξένες επενδύσεις;

Η Ελλάδα θα πρέπει πράγματι να έχει υψηλές προσδοκίες για επενδύσεις και θα πρέπει να συνεχίσει να ακολουθεί ενεργά τις πολιτικές που ενθαρρύνουν τόσο τις εγχώριες όσο και τις ξένες επενδύσεις. Η δική μου εταιρεία, η Partners Group, έχει επενδύσει στη Pharmathen, μια κορυφαία ευρωπαϊκή φαρμακευτική εταιρεία με έδρα στην Αθήνα, αξίας άνω των 1,6 δισεκατομμυρίων ευρώ, και πραγματοποιούμε περαιτέρω επενδύσεις στην εταιρεία αυτή τη στιγμή. Είμαστε ανοιχτοί και σε νέες επενδύσεις, σε άλλα ελκυστικά τμήματα της ελληνικής οικονομίας. Θα είναι σημαντικό η κυβέρνηση να συνεχίσει να εξαλείφει τα εμπόδια και τα αντικίνητρα στις ιδιωτικές επενδύσεις, τόσο για τις μεγάλες, όσο και για τις μικρές επιχειρήσεις. Αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει περαιτέρω πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του δημόσιου τομέα, που είναι συχνά μέρος του προβλήματος και όχι η λύση για την προώθηση των επενδύσεων και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στην Ελλάδα.

Ποιες πιστεύετε ότι θα είναι οι επιπτώσεις από τον πόλεμο στην Ουκρανία στην ελληνική οικονομία; Πώς εκτιμάτε τα μέτρα που έχει θεσπίσει η Ευρώπη, και ιδιαίτερα η Ελλάδα, για την αντιμετώπιση της κρίσης;

Η κυβέρνηση ήταν επιδέξια στη διαχείριση των αρνητικών επιπτώσεων και των κρίσεων. Θα είναι ζωτικής σημασίας να αξιοποιήσουμε την πρόοδο που έχει ήδη επιτευχθεί για τη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού της Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένης της παροχής κινήτρων για ακόμη περισσότερες επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ταυτόχρονα, χρειάζονται στοχευμένα μέτρα για την απορρόφηση του υψηλού κόστους των ευάλωτων νοικοκυριών από τις υψηλές τιμές ενέργειας.

Πόσο καιρό πιστεύετε ότι το υψηλό ενεργειακό κόστος θα μαστίζει την Ευρώπη;

Οι κίνδυνοι ενός μακροχρόνιου πολέμου στην Ουκρανία φαίνονται αρκετά υψηλοί και επομένως οι επιπτώσεις στο ενεργειακό κόστος θα μπορούσαν να επεκταθούν μέχρι το 2023. Ωστόσο, το συνεχιζόμενο πρόγραμμα της κυβέρνησης και οι πιο συγκρατημένες πολιτικές της Κεντρικής Τράπεζας θα αρχίσουν να περιορίζουν το ενεργειακό κόστος έως το 2024. Επιπλέον, όπως τόνισε ο Πρωθυπουργός Μητσοτάκης, οι πολιτικές της ΕΕ για την τιμολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να μεταρρυθμιστούν.

Προβλέπετε κοινωνική αναταραχή ως αποτέλεσμα του συνεχιζόμενου κύματος πληθωρισμού και του υψηλότερου κόστους ζωής;

Ενώ θα μπορούσε κανείς να προβλέψει κάποια δυσαρέσκεια στην Ελλάδα και την Ευρώπη γενικότερα από τον ψηλότερο πληθωρισμό, ο ελληνικός λαός έχει ήδη επιδείξει τεράστια αντοχή και το καταλαβαίνει ότι οι περισσότερες επενδύσεις και οι λιγότερες κοινωνικές αναταραχές είναι το κλειδί για μια υγιή ελληνική οικονομία στο μέλλον.

Είναι απαραίτητη η αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας; Πόσο πιθανή είναι μια συμφωνία μεταξύ Βορρά και Νότου;

Πιστεύω ότι χρειάζονται κάποιες βασικές αναθεωρήσεις στις ευρωπαϊκές πολιτικές και κατευθυντήριες γραμμές όσον αφορά τις οικονομικές πολιτικές και τη σταθερότητα. Η ελληνική εμπειρία πριν από μια δεκαετία απέδειξε ότι η αυθαίρετη εφαρμογή αυστηρών κανόνων σχετικά με το έλλειμμα και το χρέος θα μπορούσε να είναι πολύ επιζήμια για την οικονομία, την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα του χρέους. Το ΔΝΤ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχουν αναγνωρίσει και οι δύο λάθη στον σχεδιασμό του προγράμματος προσαρμογής για την Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης της υπερβολικής εξάρτησης από υψηλότερους φόρους και πολύ μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα. Αυτά συνέβαλαν στην περαιτέρω αποδυνάμωση της ελληνικής οικονομίας και καθυστερεί την ανάκαμψή της. Κάθε μία από τις οικονομίες της ευρωζώνης έχει διαφορετική δομή και μια πιο ευέλικτη εφαρμογή των πολιτικών και των κανόνων της ευρωζώνης, κατάλληλες για το καθένα, θα αποτελούσε σημαντική βελτίωση στη δομή της νομισματικής ένωσης. Επιπλέον, η πρόσφατη πρόταση του γάλλου προέδρου Μακρόν και του ιταλού πρωθυπουργού Ντράγκι για προσαρμογή των ανώτατων ορίων χρέους για τις διαρθρωτικές δαπάνες χρήζουν σοβαρής εξέτασης.