Γιατί ο Τραμπ θα τα βρει σκούρα να ανατρέψει την κλιματική πολιτική των ΗΠΑ;

Μπορεί να απέχει πάνω από δύο μήνες η ορκωμοσία του επόμενου προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, αλλά, πολλοί ειδικοί μοιράζονται την πεποίθηση ότι η κλιματική πολιτική θα είναι τομέας αναμφισβήτητα που θα μπει στο στόχαστρο του επερχόμενου προέδρου.

Ελλείψει μιας επίσημα δημοσιευμένης ατζέντας, οι ενδείξεις για το τι πρόκειται να ακολουθήσει προέρχονται κυρίως από τα έργα και ημέραι του Ντόναλντ Τραμπ στην πρώτη θητεία 2017-2021 και από τις συχνές καταγγελίες του για την καθαρή ενέργεια με έξοδο από την Συμφωνία του Παρισιού, η οποία δεν είναι δεσμευτική.

Ο ειδικός στη χρηματοδότηση μετάβασης για το Κλίμα στο Πανεπιστήμιο του Κολούμπια και Γκώταμ Τζαμ, κάνει κάποιες εκτιμήσεις για τις ενδεχόμενες αντι-κλιματικές πολιτικές του Τραμπ, υπογραμμίζοντας όμως ότι δεν θα είναι όλα τόσα εύκολα για τον νέο πρόεδρο.

Ενδεχομένως ο Τραμπ, να επιχειρήσει να αποσύρει εκ νέου τις ΗΠΑ από τη Σύμβαση Πλαίσιο του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή. Η συνθήκη του 1992 είναι το θεμέλιο για τη διεθνή συνεννόηση για το κλίμα. Μια απόσυρση από αυτή τη συνθήκη θα καθιστούσε σχεδόν αδύνατη για μια μελλοντική κυβέρνηση να επανέλθει στη συνθήκη UNFCCC, επειδή κάτι τέτοιο θα απαιτούσε τη συγκατάθεση των δύο τρίτων της Γερουσίας.

Η απήχηση ενός τέτοιου βήματος θα ήταν αισθητή σε όλο τον κόσμο, διότι μπορεί η Συμφωνία του Παρισιού να μην είναι νομικά δεσμευτική και να βασίζεται στην εμπιστοσύνη και στις ηγεσίες, η στάση της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου επηρεάζει το τι είναι διατεθειμένες να κάνουν άλλες χώρες.

Η χρηματοδότηση των ΗΠΑ για να βοηθήσουν άλλες χώρες να αυξήσουν την καθαρή ενέργεια και να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή αυξήθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Μπάιντεν. Το πρώτο Διεθνές Σχέδιο Χρηματοδότησης για το Κλίμα των ΗΠΑ παρείχε 11 δισ. δολ. ΗΠΑ το 2024 για να βοηθήσει τις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες. Και οι δεσμεύσεις από τη Διεθνή Οικονομική Εταιρεία Ανάπτυξης των ΗΠΑ αυξήθηκαν σε σχεδόν 14 δισ. δολ. τα δύο πρώτα χρόνια της προεδρίας του Μπάιντεν, έναντι 12 δις. δολ. κατά τα τέσσερα χρόνια του Τραμπ. Ο Μπάιντεν υποσχέθηκε επίσης 3 δισ. δολ. στο Πράσινο Ταμείο του ΟΗΕ για το Κλίμα.

Υπό τον Πρόεδρο Τραμπ, όλες αυτές οι προσπάθειες πιθανότατα θα περιοριστούν ξανά.

Δεν θα είναι τόσο εύκολο

Ωστόσο, σύμφωνα με τον ερευνητή στο Πανεπιστήμιο του Κολούμπια, ο Τραμπ, ίσως να μην μπορέσει να πλήξει τις προσπάθειες για καθαρή ενέργεια.

«Έχει μιλήσει για την ανατροπή των πολιτικών καθαρής ενέργειας. Ωστόσο, μπορεί να είναι πιο δύσκολο γι ‘αυτόν να εξαλείψει τις τεράστιες επενδύσεις της κυβέρνησης Μπάιντεν στην καθαρή ενέργεια, οι οποίες είναι συνυφασμένες με τις απαραίτητες επενδύσεις στην υποδομή και την κατασκευή στον νόμο για τις επενδύσεις υποδομής και τις θέσεις εργασίας και τον νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού».

Δεδομένου ότι και οι δύο είναι νόμοι που ψήφισε το Κογκρέσο, ο Τραμπ θα χρειαζόταν πλειοψηφίες και στις δύο Βουλές για να τους καταργήσει.

Ακόμη και αν οι Ρεπουμπλικάνοι καταφέρουν να έχουν υπό τον έλεγχό τους Λευκό Οίκο, Βουλή και Γερουσία η κατάργηση αυτών των νόμων θα είναι πρόκληση. Αυτό συμβαίνει επειδή τα οφέλη των νόμων ρέουν σε μεγάλο βαθμό στις Πολιτείες που ψήφισαν του Ρεπουμπλικάνους. Οι σύμμαχοι του Τραμπ στη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου επωφελούνται επίσης από τις φορολογικές εκπτώσεις του νόμου για τη δέσμευση άνθρακα, τα προηγμένα βιοκαύσιμα και το υδρογόνο.

Ωστόσο, ενώ ο νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού ενδέχεται να μην καταργηθεί, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα τροποποιηθεί. Η επιδότηση -μέσω φορολογίας- στους καταναλωτές που αγοράζουν ηλεκτρικά οχήματα πιθανότατα θα κοπεί, όπως και οι κανονισμοί που αυστηροποιούν τα πρότυπα ρύπανσης από τις εξατμίσεις, καθιστώντας τα αυτοκίνητα με μπαταρία αντιοικονομικά για πολλούς.

Ο Τραμπ μπορεί επίσης να επιβραδύνει το έργο του Γραφείου Προγράμματος Δανείων του Υπουργείου Ενέργειας, το οποίο έχει βοηθήσει στην ενίσχυση πολλών βιομηχανιών καθαρής ενέργειας. Και πάλι, αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς το έκανε και στη πρώτη του θητεία. Η δανειοδοτική ικανότητα του γραφείου έχει εκτοξευθεί από τότε σε πάνω από 200 δισ. δολ. ενώ μέχρι στιγμής, μόνο περίπου το ¼ έχει κατανεμηθεί, οπότε υπάρχει βιασύνη να επιταχυνθεί ο ρυθμός πριν αναλάβει ο Τραμπ τον Ιανουάριο.

Ο Τραμπ μιλά επίσης για την αύξηση της παραγωγής ορυκτών καυσίμων και σχεδόν σίγουρα θα λάβει μέτρα για να τονώσει τη βιομηχανία μέσω της απορρύθμισης και της εκμετάλλευσης περισσότερων ομοσπονδιακών εδαφών για γεωτρήσεις. Ωστόσο, οι προοπτικές μαζικής αύξησης της παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου φαίνονται αμυδρές.

Οι ΗΠΑ παράγουν ήδη περισσότερο αργό πετρέλαιο από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Οι εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου αγοράζουν μετοχές και πληρώνουν μερίσματα στους μετόχους με ρυθμό ρεκόρ, κάτι που δεν θα έκαναν αν έβλεπαν καλύτερες επενδυτικές ευκαιρίες.