Η άγνωστη ιστορία των Εβραίων της Λάρισας

Η μεγαλύτερη εβραϊκή κοινότητα στην Θεσσαλία χάθηκε μέσα σε μια ημέρα, εκτός από εκείνους τους δεκατρείς Λαρισινούς Εβραίους οι οποίοι έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι στο Αλβανικό μέτωπο και σε μάχες εναντίον των Γερμανών.

Τα δεινά τους άρχισαν στις αρχές του 1944, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της δημοσιογράφου της ΕΡΤ Κωνσταντίνας Θεοχαρούλη.

Η γερμανική κατοχή διένυε τους τελευταίους της μήνες στην Ελλάδα, αλλά αυτό δεν εμπόδισε την εγκληματική δράση των ναζί έως την τελευταία στιγμή. Οι εκτοπισμοί προς τα στρατόπεδα θανάτου εντατικοποιήθηκαν όσο η έκβαση του πολέμου γινόταν δυσμενέστερη. Αυτό που απεφεύχθη με την Ιταλική παρουσία υλοποιήθηκε μετά την συμπαράταξη των Ιταλών στο πλευρό των συμμάχων. Οι Γερμανοί ανέλαβαν να ολοκληρώσουν την επιχείρηση εναντίον του εβραϊκού πληθυσμού.

Κάποιοι Εβραίοι της Λάρισας στάθηκαν περισσότερο προνοητικοί, έχοντας και το προηγούμενο των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, που είχαν συλληφθεί το 1943. Έτσι, άρχισαν να εγκαταλείπουν την πόλη και να καταφεύγουν με τις οικογένειές τους στα ορεινά χωριά, εξηγεί η Βεατρίκη Σαΐα Μαγρίζου-  συγγραφέας, η θεία της οποίας ήταν μεταξύ των ελαχίστων διασωθέντων. Εκείνοι που παρέμειναν στα σπίτια και τα μαγαζιά τους, ξύπνησαν τα χαράματα  της 24ης Μαρτίου 1944, παραμονή της Εθνικής επετείου, από τις φωνές των Γερμανών που επέδραμαν στην εβραϊκή συνοικία των “Έξι Δρόμων”. Συνέλαβαν 243 Εβραίους, τους οποίους στρίμωξαν σε άθλιες συνθήκες στο στρατόπεδο Μπουγά, με ελάχιστη τροφή από την διανομή του Ερυθρού Σταυρού. Συνολικά 2.650 Εβραίοι από Λάρισα, Τρίκαλα, Βόλο και Γιάννενα, κρατήθηκαν στον χώρο από τους Ναζί, προτού φορτωθούν στο τρένο και εκτοπιστούν στο στρατόπεδο θανάτου στο Άουσβιτς.

Όπως λέει η κ. Σαΐα Μαγρίζου, μόνο πέντε Λαρισαίοι επέζησαν, οι απόγονοι των οποίων παρέστησαν στα αποκαλυπτήρια αναθηματικής πλάκας που τοποθετήθηκε στο Στρατόπεδο Μπουγά, στην μνήμη των νεκρών.

Στο βιβλίο «Το βραχιόλι της φωτιάς», η κ. Σαΐα Μαγρίζου, συγκέντρωσε τις μνήμες εκείνων που έμειναν πίσω για να μην ξεχαστεί τι σημαίνει βαρβαρότητα και απανθρωπιά.