Η Κίνα ανακοινώνει προστασία των κοραλλιογενών υφάλων στη Νότια Σινική Θάλασσα – Οι ειδικοί αμφισβητούν τα πραγματικά κίνητρα

Η ανακήρυξη της Κίνας ενός φυσικού καταφυγίου στη Νότια Σινική Θάλασσα αποτελεί την πιο πρόσφατη εξέλιξη στην πολυετή προσπάθειά της να εδραιώσει τον έλεγχο σε αυτά τα στρατηγικά σημαντικά ύδατα και τη ναυτιλιακή οδό.

Η Εθνική Διοίκηση Δασών και Χορτολιβαδικών Περιοχών ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι το καταφύγιο θα προστατεύει το οικοσύστημα των κοραλλιογενών υφάλων στο νησί Χουανγκγιάν, γνωστό διεθνώς ως Scarborough Shoal.

Ωστόσο, εξωτερικοί εμπειρογνώμονες πιστεύουν ότι η ανακοίνωση καθοδηγείται περισσότερο από γεωπολιτικούς λόγους παρά από περιβαλλοντική προστασία.

Το Scarborough Shoal — μια τριγωνική αλυσίδα υφάλων και βράχων με μια λιμνοθάλασσα πλούσια σε ψάρια στη μέση — είναι ένα έντονα αμφισβητούμενο έδαφος που διεκδικείται επίσης από τις Φιλιππίνες και την Ταϊβάν.

Η Κίνα ενισχύει τον έλεγχο της περιοχής μέσω του καταφυγίου

Η Κίνα έχει ουσιαστικά τον έλεγχο του Scarborough Shoal από το 2012, μετά από σύγκρουση με τις Φιλιππίνες, αν και τα φιλιππινέζικα πλοία συνεχίζουν να προσπαθούν να το προσεγγίσουν για να διεκδικήσουν την κυριαρχία τους.

Οι συγκρούσεις έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Τον Αύγουστο, δύο κινεζικά πλοία συγκρούστηκαν ενώ προσπαθούσαν να αναχαιτίσουν ένα φιλιππινέζικο πλοίο κοντά στον ύφαλο.

Πριν από την ανακοίνωση του καταφυγίου, η Κίνα είχε ήδη ανακηρύξει τα ύδατα γύρω από τον ύφαλο ως δική της περιοχή και δημοσίευσε γεωγραφικές συντεταγμένες που καθορίζουν τις γνωστές γραμμές βάσης του εδάφους.

«Αυτό ακολουθεί ένα μοτίβο όπου η Κίνα προσπαθεί να δημιουργήσει διοικητικές δικαιολογίες για όσα έχει ήδη πραγματοποιήσει με στρατιωτική ισχύ», δήλωσε ο Greg Poling, ειδικός για τη Νότια Σινική Θάλασσα στο «Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών».

Περιβαλλοντικές ζημιές και πολιτική αξιοποίηση

Ερευνητές περιβαλλοντικών και θαλάσσιων επιστημών αναφέρουν ότι η συλλογή γιγάντιων κοχυλιών από κινεζικά σκάφη, που απαγορεύτηκε πέρυσι, έχει προκαλέσει εκτεταμένες ζημιές στον ύφαλο. Τα κοχύλια έχουν γίνει δημοφιλή ως υποκατάστατο του ελεφαντόδοντου.

Τα κινεζικά σκάφη τραβούσαν τις προπέλες τους μέσα από τους υφάλους για να μαζέψουν τα κοχύλια μέχρι το 2016 και στη συνέχεια άρχισαν να χρησιμοποιούν υψηλής πίεσης νερό για τη συλλογή τους, με λιγότερο εμφανείς αλλά εξίσου καταστροφικές συνέπειες, σύμφωνα με τον Ray Powell από το Stanford University.

Η Κίνα προσπαθεί να ενισχύσει την αξίωσή της ενώ αποσπά την προσοχή από την περιβαλλοντική καταστροφή που προκάλεσαν οι δικές της δραστηριότητες, είπε ο Powell.

Η ανακήρυξη του καταφυγίου σχετίζεται περισσότερο με τις εδαφικές διεκδικήσεις παρά με την προστασία των υφάλων, σύμφωνα με την Bec Strating, καθηγήτρια διεθνών σχέσεων στην La Trobe University. Η κρατική τηλεόραση της Κίνας (CCTV) τόνισε ότι η δημιουργία του καταφυγίου είναι και σήμα ότι η Κίνα μεταβαίνει από την άμυνα στις προκλήσεις σε μακροπρόθεσμη ναυτική διακυβέρνηση στη Νότια Σινική Θάλασσα.

Ο Poling προσθέτει: «Αν δηλώσεις μόνο μια μικρή περιοχή του υφάλου για αναδάσωση, ίσως να φυτέψουν λίγο κοράλλι, αλλά το Scarborough Shoal είναι νεκροταφείο … όλα έχουν πεθάνει».

Δεν αναμένονται κατασκευές νησιών

Η Κίνα έχει δεχθεί κριτική για κατασκευές νησιών στη Νότια Σινική Θάλασσα, αλλά οι ειδικοί δεν προβλέπουν αντίστοιχες ενέργειες στο Scarborough Shoal.

«Θα ήταν περίεργο να πεις ότι το μετατρέπεις σε καταφύγιο και μετά να φτιάξεις διάδρομο 3.000 μέτρων και τέσσερις εγκαταστάσεις», είπε ο Powell.

Το 1995, η Κίνα τοποθέτησε μικρές οκταγωνικές καλύβες σε στηρίγματα στο Mischief Reef στα νησιά Spratly, που ανησύχησε τις Φιλιππίνες και άλλους διεκδικητές. Στη συνέχεια κατασκευάστηκε διάδρομος και άλλες εγκαταστάσεις, μετατρέποντας τον ύφαλο σε στρατιωτικοποιημένο νησί.

Η κατασκευή νησιών στα Spratlys έχει περισσότερο στρατηγικό νόημα, καθώς είναι πιο μακριά από τις ακτές της Κίνας σε σχέση με το Scarborough Shoal, σημειώνει ο Poling.

«Η Κίνα δεν χρειάζεται διάδρομο ή άλλο λιμάνι βαθέων νερών εκεί», καταλήγει.

Πηγή: The Associated Press | Μετάφραση: Πάντος Νικόλαος