Η “σωτήρια” εγκύκλιος του υπουργείου Υγείας για τους εξαρτημένους άστεγους

Ένα χρόνιο πρόβλημα των ατόμων που αντιμετωπίζουν προβλήματα εξάρτησης και παράλληλα έχουν ζητήματα σωματικής υγείας, ενώ διαβιούν σε επισφαλείς συνθήκες στέγασης ή σε αστεγία ρυθμίζεται επιτέλους. Για πρώτη φορά άστεγα εξαρτημένα άτομα έχουν συνολική φροντίδα. Για πρώτη φορά από την πλήρη περιθωριοποίηση και την παντελή έλλειψη φροντίδας υγείας, οι εξαρτημένοι άστεγοι συμπολίτες μας λαμβάνουν υπηρεσίες. Ο Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων (ΕΟΠΑΕ) καθημερινά έρχεται αντιμέτωπος με τη δύσκολη κατάσταση των άστεγων εξαρτημένων ατόμων με επιβαρυμένη υγεία, απουσία υποστήριξης, και υψηλή ευαλωτότητα.

Διαβάστε: Υπουργείο Υγείας: Συγκροτείται Επιτροπή Προστασίας των Δικαιωμάτων των ψυχικώς πασχόντων

Η ουσιαστική παρέμβαση που κάνει το υπουργείο Υγείας μέσω των φορέων του (ΕΟΠΑΕ, ΕΚΑΒ, ΕΟΔΥ) και του συστήματος νοσοκομειακής φροντίδας είναι αρκούντως σημαντική. Για πρώτη φορά άτομα που βρίσκονται στον δρόμο λαμβάνουν επί τόπου και στο εδώ και τώρα ιατρονοσηλευτική φροντίδα, διακομίζονται σε νοσοκομείο άμεσα, έχουν πρόσβαση σε θεραπεία για την εξάρτηση και για τα συνοδά νοσήματα και αποκαθίστανται μετέπειτα σε σχέση με τις βιοτικές τους ανάγκες.

Η “σωτήρια” εγκύκλιος του υπουργείου Υγείας για τους εξαρτημένους άστεγους

Με την υπ’ αριθμ. 42543/26.09.2025 εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας «Παροχή εξατομικευμένου προληπτικού ελέγχου, φροντίδας και νοσηλείας από δομές του Εθνικού Συστήματος Υγείας και του Εθνικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας σε χρόνια άστεγους και ευάλωτους χρήστες ψυχοδραστικών ουσιών και ωφελούμενους του Εθνικού Οργανισμού Πρόληψης και Αντιμετώπισης», για πρώτη φορά δίνεται η δυνατότητα παροχής υπηρεσιών προληπτικών εξετάσεων, ιατρονοσηλευτικής διάγνωσης και νοσηλείας σε χρήστες ψυχοδραστικών ουσιών, ενταγμένους και μη σε θεραπευτικά προγράμματα ή άλλες δομές του Ε.Ο.Π.Α.Ε. και οι οποίοι είναι άστεγοι ή άποροι, αντιμετωπίζουν προβλήματα σωματικής ή/και ψυχικής υγείας παράλληλα με την εξάρτηση, διαβιούν σε συνθήκες κοινωνικής περιθωριοποίησης ή άλλες συνθήκες ευαλωτότητας σε ό,τι αφορά τη σωματική και ψυχική τους υγεία και χρήζουν φροντίδας, νοσοκομειακής περίθαλψης και θεραπείας.

Άμεση μεταφορά, άμεση υποστήριξη και συνεχής φροντίδα από το ΕΣΥ στους εξαρτημένους άστεγους

Η μεταφορά των εξαρτημένων ατόμων που χρήζουν νοσηλείας σε νοσοκομειακές μονάδες του ΕΣΥ πραγματοποιείται με ασθενοφόρο του Εθνικού Κέντρου Άμεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ), αφού στελέχη του ΕΟΠΑΕ έχουν κάνει «δουλειά στον δρόμο» (streetwork) και έχουν αναγνωρίσει τις ανάγκες σε συνεργασία και με τον ΕΟΔΥ. Το προσωπικό του ΕΟΠΑΕ είναι σε άμεση διασύνδεση και συνεργασία με το προσωπικό της κλινικής υποδοχής, παρέχοντας οδηγίες και κατευθύνσεις για την αντιμετώπιση των προβλημάτων εξάρτησης του ασθενούς.

Εφόσον το εξαρτημένο άτομο χρειάζεται θεραπεία με χορήγηση υποκατάστασης ουσίας, τότε εντάσσεται άμεσα σε πρόγραμμα υποκατάστασης. Παράλληλα, παρακολουθείται η γενική ιατρική κατάστασή του και σε συνεννόηση και συνεργασία με το ιατρικό-νοσηλευτικό προσωπικό της κλινικής παρέχεται όλη η απαραίτητη φροντίδα.

Με το πέρας της νοσηλείας, το εξαρτημένο άτομο παρακολουθεί το θεραπευτικό του πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της εξάρτησης, υποστηρίζεται ψυχοκοινωνικά, φροντίζεται η κάλυψη των βιοτικών αναγκών (σίτιση, στέγαση, φιλοξενία) με την άμεση παραπομπή σε υπνωτήρια και κέντρα ημέρας και φιλοξενίας. Ήδη πληροφορούμαστε ότι αρκετά περιστατικά με χρόνια προβλήματα φροντίζονται και λαμβάνουν υπηρεσίες υγείας. Ήδη περιστατικά με λοιμώξεις, με δερματικά προβλήματα, με σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, με ψυχιατρική συννοσηρότητα και εξάρτητική συμπεριφορά αντιμετωπίζονται εξατομικευμένα και πολυεπίπεδα.

Διαλειτουργικότητα στην πράξη

Πλέον, όλες οι υπηρεσίες του ΕΣΥ, του ΕΔΥΨΥ και του ΕΟΠΑΕ διαλειτουργούν με σκοπό τη διασφάλιση του δικαιώματος της απρόσκοπτης και καθολικής πρόσβασης στις υπηρεσίες για όλους, τον προληπτικό έλεγχο, καθώς και τη φροντίδα, νοσοκομειακή περίθαλψη και θεραπεία για την εξάρτηση σε όλους τους ευάλωτους συμπολίτες μας.

Ευελιξία υπηρεσιών για την αποκατάσταση ευάλωτων συνανθρώπων μας

Η ανταπόκριση στις ανάγκες αυτής της ομάδας του πληθυσμού, των αστέγων εξαρτημένων ατόμων, είναι πλέον άμεση. Δημιουργήθηκε το πλαίσιο για πιο ευέλικτες υπηρεσίες, με έμφαση στην προσβασιμότητα, την άμεση παρέμβαση και τη μακροπρόθεσμη υποστήριξη. Η παροχή συνδυασμένης σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής φροντίδας, η αποκατάσταση και κοινωνική επανένταξη ουσιαστικά συμβάλλουν σε ένα συνεχές σύστημα υποστήριξης και παρεμβάσεων και ενισχύουν την αξιοπρέπεια, την αυτονομία και την αίσθηση ασφάλειας των ευάλωτων εξαρτημένων συνανθρώπων μας, προασπίζοντας παράλληλα τη δημόσια υγεία.

Δείτε ΕΔΩ την εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας