Η Σουηδία, οι ευρωεκλογές και το «Φολκλίσταν»

To «Φολκλίσταν» ή «Λαϊκή Λίστα» είναι ένα νέο κόμμα, που μόλις ιδρύθηκε, στο παρά… ένα των ευρωεκλογών στη Σουηδία.

Πολλοί το χαρακτηρίζουν παρωδία.

«Το Φολκλίσταν είναι ένα αστείο και έχουν λιγότερο από δύο μήνες για να το πετύχουν», αναφέρει σε καυστικό άρθρο η Aftonbladet, μια σουηδική ταμπλόιντ.

«Αν καταφέρει να εκλέξει μέλη στο Ευρωκοινοβούλιο, οι ψηφοφόροι θα ντρέπονται».

Ήδη «τα μέσα ενημέρωσης θα έπρεπε να κοκκινίζουν από ντροπή»…

Οι ιδρυτές της Λαϊκής Λίστας λένε ότι δεν πρόκειται καν για κόμμα. Μιλούν για «εκλογική συνεργασία», ως μια «ζωτική αντίρροπη δύναμη» στην κομματικοποιημένη πολιτική ζωή της Σουηδίας.

Ο Γιαν Εμάνουελ προέρχεται από τους Σοσιαλδημοκράτες. Αυτοπροσδιορίζεται ως «συντηρητικός αριστερός».

Τώρα είναι επικεφαλής της ευρωλίστας στην παράταξη που έχει συγκροτήσει μαζί με την Σάρα Σκίτενταλ, ευρωβουλευτή και μέχρι πρότινος μέλος των Χριστιανοδημοκρατών της Σουηδίας.

«Σερβίρουν» τη Λαϊκή Λίστα ως μια συνάντηση πολιτικών από διαφορετικά κόμματα και ανθρώπων που έχουν «βαρεθεί τις κομματικές κουλτούρες».

Ο λαϊκιστικός τόνος τους δεν πάντως νέος.

Θυμίζει ανάλογους, σε άλλες χώρες, από κόμματα που επιχειρούν να κεφαλαιοποιήσουν την ψήφο διαμαρτυρίας, μιλώντας για τον απλό άνθρωπο και κατά της κλασικής αριστερής ή δεξιάς πολιτικής  σκέψης.

Το αποτέλεσμα είναι συνήθως ακόμη πιο δεξιό.

Το βλέπει κανείς στις θέσεις που έχει αναρτήσει το νέο κόμμα στην ιστοσελίδα του.

Μια από βασικές προτεραιότητές του είναι η κατάργηση του δικαιώματος του ασύλου, που έχει κατοχυρωθεί στη Σύμβαση της Γενεύης του 1951.

Αντί αυτού, η Λαϊκή Λίστα προτείνει την «παροχή διεθνούς προστασίας στις περιοχές των συγκρούσεων».

Θέλει επίσης οι εγκληματίες να στέλνονται σε φυλακές εκτός της Σουηδίας, στο πλαίσιο αποσυμφόρησης και βάσει μιας νέας στρατηγικής συνεργασίας των σωφρονιστικών υπηρεσιών της ΕΕ.

Κατά τα λοιπά, το νέο κόμμα-αξιώνει επαναδιαπραγμάτευση των όρων της ένταξης της Σουηδίας στην ΕΕ, προκειμένου η χώρα «να μπορεί να μείνει εκτός από μέρη της συνεργασίας που δεν μας ωφελούν».

«Vi är Folklistan» – Vallåt till Europaparlamentet 2024. pic.twitter.com/kHigIscWoA

— Dan Eriksson (@erikssondan) April 9, 2024

Πολιτικός καιροσκοπισμός;

O 49χρονος Γιαν με τη χίπστερ γενειάδα, τα τατουάζ, τους φουσκωμένους μύες έχει συστηθεί πολλές φορές και με πολλά πρόσωπα στο σουηδικό κοινό.

Ως έφηβος έγινε μέλος μιας από τις πρώτες εγκληματικές συμμορίες στη Σουηδία, στα τέλη της δεκαετίας του ’80.

Ως ενήλικας έγινε σελέμπριτι, συμμετέχοντας σε ριάλιτι.

Το έπαθλο που κέρδισε σε ένα από αυτά, το 2001, του εξασφάλισε κεφάλαια για να αρχίσει τη δική του επιχείρηση, αλλά και αρκετή δημοσιότητα για να εκλεγεί βουλευτής με τους Σοσιαλιστές την επόμενη χρονιά.

Με διάφορα μεγάλα διαλείμματα, η τελευταία φορά που κάθισε σε βουλευτικό έδρανο ήταν το 2010.

Δύο χρόνια αργότερα, βρέθηκε με την επιχειρηματική του ιδιότητα  στο «κάδρο» έρευνας για φορολογική απάτη.

Τελικά, κρίθηκε ένοχος για λογιστικό αδίκημα και παρακώλυση φορολογικών ελέγχων.

Η σχέση του με τους Σοσιαλδημοκράτες πέρασε πολλά σκαμπανεβάσματα -με τον ίδιο να διατυπώνει ενίοτε συχνά ακραίες θέσεις- μέχρι που οι δεσμοί διαρρήχθηκαν το 2021.

Ο ίδιος υποστήριξε ότι το κόμμα είχε χάσει πια τον προσανατολισμό του.

Οι δρόμοι του Γιαν με την 37χρονη Σάρα Σκίτενταλ συναντήθηκαν προσφάτως.

Από τις πιο γνωστές πολιτικούς των Χριστιανοδημοκρατών, εγκατέλειψε το κόμμα μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο.

Η βασική διαφωνία τους λέγεται ότι ήταν η θέση του επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου.

Λέγεται ότι η νεαρή πολιτικός επιχείρησε να ρίξει στη συνέχεια «δίχτυα» στους Σοσιαλδημοκράτες, αλλά εισέπραξε απόρριψη.

Τελικά, στις 9 Απριλίου ανακοίνωσε μαζί με τον Γιαν Εμάνουελ την ίδρυση της Λαϊκής Λίστας, μόλις δύο μήνες πριν από τις ευρωεκλογές.

Οι προαναγγελθείσες δέκα προτεραιότητες του κόμματος ανακοινώνονται σταδιακά.

Η λίστα των υποψηφίων του είναι ανοιχτή.

Οποιοσδήποτε μπορεί να εγγραφεί ως υποψήφιος της Λαϊκή Λίστας για ευρωεκλογές, μέσω της ιστοσελίδας του κόμματος.

«Θα έχουμε ένα προεκτυπωμένο ψηφοδέλτιο με μικρό αριθμό ονομάτων», αναφέρεται, αλλά οι ψηφοφόροι «θα μπορούν επίσης να προσθέσουν το όνομα οποιουδήποτε έχει δώσει τη συγκατάθεσή του στην Εκλογική Αρχή».

Elva procent överväger att rösta på Jan Emanuels parti Folklistan i EU-valet, visar en mätning från Expressen/Verian.https://t.co/PCHVfVxlCk

— Expressen (@Expressen) April 12, 2024

«Συγκεχυμένες αντιλήψεις»

Από το 2022 η Σουηδία έχει κάνει στροφή τέρμα δεξιά.

Τα «ηνία» της εξουσίας έχει μια συντηρητική κυβέρνηση συνασπισμού, που υποστηρίζεται κοινοβουλευτικά από τους ακροδεξιούς Σουηδούς Δημοκράτες, δεύτερη πια μεγαλύτερη πολιτική δύναμη στη χώρα.

Στον πολιτικό διάλογο η καλπάζουσα εγκληματικότητα έχει συνδεθεί μεθοδικά με το μεταναστευτικό.

Στη ρητορική περί «νόμου και τάξης» έχουν παγιδευτεί μέχρι και οι αντιπολιτευόμενοι πια Σοσιαλδημοκράτες.

Σε αυτό το φόντο, δημοσκόπηση της εταιρείας Verian για λογαριασμό της εφημερίδας Expressen έδειξε ότι η «Λαϊκή Λίστα» θα μπορούσε να αποσπάσει έως και το 11% των ψήφων σε αυτές τις ευρωεκλογές.

Εξ αυτών, το 3% λέει ότι σκοπεύει να το ψηφίσει. Το υπόλοιπο 8% αναφέρει ότι το σκέφτεται σοβαρά.

Με βασικό χρηματοδότη τον Γιαν Εμάνουελ -ο οποίος έχει γίνει πολυεκατομμυριούχος, μετά την πώληση ορισμένων επιχειρήσεών του- και με εργαλείο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το νέο κόμμα κάνει μια επικοινωνιακά επιθετική, πλην πρόδηλα λαϊκιστική προεκλογική εκστρατεία για να διευρύνει την εκλογική βάση του.

Προφανής στόχος του νέου κόμματος είναι να συγκεντρώσει δυσαρεστημένους ψηφοφόρους τόσο από τα δεξιά, όσο και από τα αριστερά, αλλά και σημαντικό μέρος όσων δεν σκόπευαν να ψηφίσουν.

Φαίνεται πάντως ότι η Λαϊκή Λίστα έχει μεγαλύτερο «ρεύμα» στους άνδρες και σε ψηφοφόρους της σουηδικής ακροδεξιάς.

Σε «αναμμένα κάρβουνα» κάθονται ωστόσο και οι συγκυβερνώντες Χριστιανοδημοκράτες, το πρώην κόμμα της Σάρα Σκίτενταλ.

Όχι τυχαία -και δικαίως- ο ηγέτης τους, Αλφ Σβένσον, κατηγόρησε το νέο κόμμα για «συγκεχυμένες αντιλήψεις».

Πράγματι, εάν τελικά η Λαϊκή Λίστα καταφέρει να εκλέξει ευρωβουλευτές, παραμένει άγνωστο σε ποια ευρωομάδα θα μπορούσαν να ενταχθούν.

Υπάρχουν για παράδειγμα υποψήφιοι που στο παρελθόν ανήκαν στους Πράσινους και στο κυβερνών κόμμα των Μετριοπαθών.

Ο δε Γιαν Εμάνουελ έχει δηλώσει ότι θέλει να ενταχθεί στην Ομάδα των Ευρωσοσιαλιστών, αλλά του έχουν ήδη κλείσει την «πόρτα».

* Κεντρική photo: Pixabay/Peggy_Marco