Των Αλεξάνδρας Φωτάκη, Μάνου Χαραλαμπάκη

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Μία πτήση με μηνύματα προς πολλούς αποδέκτες ήταν αυτή των τουρκικών F-16 που παραβίασαν τον εναέριο χώρο της Ελλάδας και πέταξαν πάνω από θαλάσσιο χώρο σε απόσταση μόλις 2,5 ναυτικών μιλίων από την Αλεξανδρούπολη.

Η τουρκική προκλητικότητα για την Αθήνα πήρε μεγαλύτερες διαστάσεις λόγω της περιόδου που πραγματοποιήθηκε, στη σκιά της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, καθώς επίσης και του αναβαθμισμένου ρόλου της Αλεξανδρούπολης, που έχει αναδειχθεί σε κόμβο στρατηγικής σημασίας για την περιοχή και το ΝΑΤΟ.

Για διπλωματικούς και στρατιωτικούς παράγοντες, μάλιστα, η επιλογή της Αγκυρας να προχωρήσει στην εν λόγω παραβίαση, η οποία προστίθεται στα διαρκή μπαράζ υπερπτήσεων και παραβιάσεων στο Αιγαίο και στα νησιά, θα μπορούσε να αποτελεί και βήμα προς ένα «θερμό καλοκαίρι», που μπορεί να «κάψει» το μορατόριουμ Μητσοτάκη – Ερντογάν.

Τα μηνύματα της Αγκυρας ωστόσο δεν αφορούν μόνο την Αθήνα, αλλά και τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, δεδομένου ότι η Αλεξανδρούπολη έχει εξελιχθεί σε κόμβο μεταφοράς δυνάμεων ενίσχυσης της Συμμαχίας, αλλά και ενεργειακό κόμβο της Βαλκανικής, με την Τουρκία να καταγγέλλει τα σχέδια αναβάθμισής της ήδη από το 2021.

Σε μία περίοδο που η τουρκική πλευρά παίζει ένα επικίνδυνο διπλωματικό παιχνίδι εκβιασμού προς τη Δύση, με αιχμή την άρνησή της για ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, επιδιώκοντας να εξασφαλίσει όσο το δυνατόν περισσότερες διεκδικήσεις από τις εκκρεμότητες στην ατζέντα της, εντάσσει σε αυτές και τα ελληνοτουρκικά. Η ενόχληση για τα αποτελέσματα της επίσκεψης του Κυριάκου Μητσοτάκη στις ΗΠΑ φάνηκε ήδη από τις δηλώσεις Τσαβούσογλου στις 18 Μαΐου, μετά τη συνάντησή του με τον Μπλίνκεν – την ίδια ημέρα που έγινε και η παραβίαση.

Ο τούρκος ΥΠΕΞ δεν έκρυψε ότι παραπονέθηκε για διατάραξη της ισορροπίας στο σχήμα Ελλάδα – Τουρκία – ΗΠΑ – Κύπρος, έβαλε στο τραπέζι τα F-16 που διεκδικεί η Αγκυρα, ζήτησε επανένταξη στο πρόγραμμα των F-35 και αναστολή των κυρώσεων CAATSA που επέβαλε η Ουάσιγκτον λόγω των S-400.

Η παραβίαση του εναέριου χώρου πλησίον της Αλεξανδρούπολης έγινε αφορμή να ξεσπάσει και ένας διπλωματικός πόλεμος, με τον Δένδια να δίνει εντολή για διάβημα στον τούρκο πρεσβευτή στην Αθήνα, ενώ την ίδια στιγμή δόθηκαν οδηγίες για την ενημέρωση της ΕΕ, του ΝΑΤΟ και του ΟΗΕ. Το ΥΠΕΞ συνδέει άμεσα την τουρκική πρόκληση με την υπονόμευση της συνοχής του ΝΑΤΟ, σε μία περίοδο που αυτή χαρακτηρίζεται απαραίτητη, με ερωτηματικά για τον ρόλο της Τουρκίας, στέλνοντας παράλληλα το δικό του μήνυμα στους συμμάχους να αναλάβουν τις ευθύνες τους.

Το τουρκικό ΥΠΕΞ απάντησε με τον ισχυρισμό ότι η παραβίαση ήταν απάντηση σε ελληνικές παραβιάσεις των προηγούμενων ημερών, κατηγορώντας την Αθήνα ως αυτήν που ξεκίνησε την ένταση και απορρίπτοντας τις κατηγορίες.

Στη θέση ότι όλα τα κράτη ενθαρρύνονται «να επιλύσουν τα ζητήματα θαλάσσιας οριοθέτησης ειρηνικά και σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο» επέμεινε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Προβληματισμός

Η κλιμάκωση της τουρκικής παραβατικότητας το τελευταίο διάστημα και γενικότερα η συμπεριφορά της Αγκυρας που απέχει μακράν από τον σεβασμό στους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου προκαλεί προβληματισμό και στο «Πεντάγωνο».

Οι έλληνες επιτελείς δεν στέκονται μόνο στη θρασύτατη παραβίαση του Εθνικού Εναέριου Χώρου από το ζεύγος των τουρκικών F-16 που έφτασαν μόλις 2, 5 ναυτικά μίλια από την Αλεξανδρούπολη. Εδώ και περισσότερο από έναν μήνα υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η Αγκυρα επιδιώκει την ένταση.

Τόσο οι παραβιάσεις όσο και οι υπερπτήσεις παρουσιάζουν κατακόρυφη αύξηση, με τους Τούρκους να προχωρούν μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις σε άκρως επικίνδυνες ενέργειες στο Αιγαίο, όπως οι 41 υπερπτήσεις σε μία ημέρα μετά το Πάσχα.

Μάλιστα, αυτή η παραβατική δραστηριότητα της Αγκυρας συνεχίζεται αμείωτη αφού από την περασμένη Τετάρτη έως χθες καταγράφηκαν 84 παραβιάσεις του Εθνικού Εναέριου Χώρου.

Οι Τούρκοι δεν έχουν κρύψει την ενόχλησή τους για τη γενικότερη αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδας στην περιοχή. Γι’ αυτό και στα επιτελεία υπάρχει επαγρύπνηση για το ενδεχόμενο περαιτέρω κλιμάκωσης των τουρκικών προκλήσεων.

Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης (φωτογραφία αρχείου, επάνω, από Eurokinissi) συμμετείχε το απόγευμα χθες Δευτέρα σε τηλεδιάσκεψη που συγκάλεσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, ενόψει της Ειδικής Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου των Βρυξελλών της 30ης και 31ης Μαΐου.

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Η κατάσταση στην Ουκρανία

Πέραν του κ. Αναστασιάδη, στη συνάντηση συμμετείχαν η πρωθυπουργός της Σουηδίας Μαγκνταλένα Αντερσον, ο καγκελάριος της Αυστρίας Καρλ Νεχάμερ και ο πρωθυπουργός της Κροατίας Αντρέι Πλένκοβιτς.

Στο επίκεντρο των διαβουλεύσεων βρέθηκε η κατάσταση στην Ουκρανία, υπό το φως της κλιμάκωσης του πολέμου στη χώρα, καθώς επίσης και οι χρηματοδοτικές ανάγκες που προκύπτουν, τόσο για αντιμετώπιση της άνευ προηγουμένου ανθρωπιστικής κρίσης που έχει δημιουργηθεί όσο και σειράς άλλων αναγκών που έχουν να κάνουν με τη μισθοδοσία του δημόσιου τομέα, την καθημερινότητα των πολιτών και γενικότερα την προσπάθεια έναρξης της ανοικοδόμησης της χώρας μόλις οι συνθήκες το επιτρέψουν.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας τόνισε, μεταξύ άλλων, την ανάγκη εντατικοποίησης των διπλωματικών προσπαθειών προς την κατεύθυνση επίτευξης κατάπαυσης του πυρός και της διασφάλισης συνθηκών ειρήνης και ασφάλειας στην Ουκρανία και την ευρύτερη περιοχή.

Να είναι στοχευμένες οι κυρώσεις

Παρότι το θέμα του ακόμη υπό συζήτηση έκτου πακέτου κυρώσεων κατά της Ρωσίας δεν αναμένεται να απασχολήσει τη Σύνοδο Κορυφής της ερχόμενης εβδομάδας, ο πρόεδρος Αναστασιάδης επανέλαβε τη σημασία διατήρησης της ενότητας της ΕΕ και της αποφασιστικής και απαρέγκλιτης στήριξης όλων των ενδεδειγμένων μέτρων που θα μπορούσαν να ασκήσουν πίεση και να συνδράμουν στον τερματισμό του πολέμου.

Παράλληλα, υπογράμμισε εκ νέου την ανάγκη όπως οι διάφορες προτάσεις για κυρώσεις είναι καλά σχεδιασμένες και στοχευμένες, με στόχο να έχουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα και όχι να προκαλούν μεγαλύτερο οικονομικό αντίκτυπο στα κράτη μέλη της ΕΕ παρά στην ίδια τη Ρωσία.

Σε σχέση με την Ενέργεια – και δεδομένου ότι η συζήτηση των ηγετών της άλλης εβδομάδας θα διεξαχθεί στη βάση του σχεδίου REPowerEU που έχει υποβάλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή – ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ενημέρωσε τους ομολόγους του για τις λύσεις που μπορεί να δώσει η Κύπρος στον στόχο της Ευρωπαϊκής Ενωσης για ενεργειακή ανεξαρτησία και διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού της, μεταξύ άλλων, μέσω ηλεκτρικών διασυνδέσεων, μεταφοράς φυσικού αερίου, περιλαμβανομένου και του υγροποιημένου, και την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας.

Πρόσθεσε πως η κυβέρνηση αντικρίζει θετικά και άλλα μέτρα που αποσκοπούν στην επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης μέσω της μεγαλύτερης διείσδυσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Αμυνα και επισιτιστική ασφάλεια

Σχετικά με τον τομέα της άμυνας, την τηλεδιάσκεψη απασχόλησαν η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, αλλά και οι δυνατότητες συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών σε ό,τι αφορά τον τομέα των αμυντικών επενδύσεων και την προμήθεια εξοπλιστικών συστημάτων.

Ο κ. Αναστασιάδης επανάλαβε τη στήριξη της Κύπρου σε βήματα που θα ενισχύσουν τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ στον τομέα της Αμυνας και Ασφάλειας, καθώς και την ικανότητά της να παρεμβαίνει σε περιπτώσεις που προκύπτει ανάγκη διαχείρισης κρίσεων, είτε αυτόνομα είτε σε συνεργασία με συμμάχους και εταίρους της.

Η τηλεδιάσκεψη ολοκληρώθηκε με ανταλλαγή απόψεων για την κατάσταση της επισιτιστικής ασφάλειας, τόσο στην ΕΕ όσο και ανά τον κόσμο, υπό το φως του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία.

Κατά τη διάρκεια της παρέμβασής του, ο πρόεδρος Αναστασιάδης αναφέρθηκε στη σημασία δράσεων για ενίσχυση της επισιτιστικής ασφάλειας, όπως και για τη στήριξη του γεωργικού τομέα, αλλά και των καταναλωτών στην ΕΕ.

Περαιτέρω, εξέφρασε την ανησυχία του για τα προβλήματα που δύναται να προκύψουν, όχι μόνον στην Αφρική, αλλά και σε χώρες της Μέσης Ανατολής, τα οποία αν δεν προσεχθούν δεν αποκλείεται να προκαλέσουν συνθήκες που να ευνοούν αποσταθεροποιητικές τάσεις.

Πηγή: politis.com.cy