γράφει η Μαρία Μουρελάτου

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Τα βιολιά και τα κλαρίνα βγαίνουν από τις θήκες τους για να πρωταγωνιστήσουν ξανά, δύο χρόνια μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, στις λαϊκές ελληνικές γιορτές, τα πανηγύρια, που στήνονται και πάλι φέτος σε κάθε ορεινό ή πεδινό χωριό, όπου υπάρχει πλατεία και λαός ανά την επικράτεια. Τα παραδοσιακά γλέντια των Ελλήνων επιστρέφουν πιο δυναμωμένα, με την υπόσχεση να προσφέρουν φθηνή διασκέδαση σε ντόπιους και επισκέπτες, να ξεδιψάσουν τα ντέρτια των γλεντζέδων και να αγκαλιάσουν τη νεολαία που τα τιμά, φέρνοντας φρεσκάδα σε ένα έθιμο που έρχεται από πολύ μακριά και, όπως όλα δείχνουν, θα συνεχίσει για καιρό να δίνει πνοή στο ελληνικό καλοκαίρι.

«Δεν είναι γράμμα το νερό να το ταχυδρομήσω, σου στέλνω ένα δάκρυ μου και απ’ τη μηλιά μας μήλο, όταν τα λάβεις αδερφέ να τα γλυκοφιλήσεις, να θυμηθείς τον τόπο σου και πίσω να γυρίσεις…». Για κάτι τέτοιους στίχους, οι «μπρούκληδες» – όπως αποκαλούν τους ξενιτεμένους συγγενείς τους στα χωριά της Πελοποννήσου – διασχίζουν φέτος τον Ατλαντικό για να φτάσουν στα χωριά τους και να αισθανθούν την κάθαρση που χαρίζει η μυσταγωγία της παράδοσης στη γλυκιά πατρίδα.

Στις πλατείες τα τραπέζια στήνονται και παραδοσιακοί καλλιτέχνες, όπως ο γεννημένος στο Βαλτεσινίκο Αρκαδίας Γιάννης Κατσίγιαννης, ετοιμάζονται και πάλι να προσφέρουν γνήσια διασκέδαση σε όποιον έχει ανάγκη να χορέψει, να κλάψει και να τραγουδήσει ως το πρωί.

Στα πανηγύρια της Πελοποννήσου η σχέση της ορχήστρας με το κοινό δεν είναι απρόσωπη, με αποτέλεσμα ο τραγουδιστής να ξέρει τι επιθυμεί να ακούσει και ο τελευταίος επισκέπτης. Η λεγόμενη «σειρά» του χορού έχει καταργηθεί, όπως και η «χαρτούρα», δηλαδή τα λεφτά, αλλά και τα «πιάτα».

Η βραδιά πλέον κυλά με γουρνοπούλα στη λαδόκολλα και μπίρα παγωμένη, ενώ η ύψιστη έκφραση θαυμασμού προς τον καλλιτέχνη είναι το κάψιμο των (φθηνών) μπουκαλιών ουίσκι στα τραπέζια, μέσα σε παγοθήκες με χαρτοπετσέτες. Και, βέβαια, κανείς δεν κατεβαίνει από το «πατάρι» – όπως λέγεται η πίστα όπου χορεύονται καμπίσια, καλαματιανά, συρτά και συρτοτσιφτετέλια – αν δεν βγει πρώτα ο ήλιος.

Σαλπάροντας…

Σαλπάροντας για Αιγαίο, τα σκήπτρα της παράδοσης παραλαμβάνει το βιολί που δίνει χρώμα και συναίσθημα στον ικαριώτικο, τον μπάλο και τη σούστα. Εν αντιθέσει με την Ικαρία, όπου στα πανηγύρια οι ορδές των νέων διασκεδάζουν νυχθημερόν σε ένα γλέντι διονυσιακό, στη Σαντορίνη και τα 365 εκκλησάκια της ο θεσμός του πανηγυριού είναι πρωινή υπόθεση.

Μετά τη λειτουργία, στήνονται εκατοντάδες μικρές γιορτές, όπου προσφέρεται το «μοίρασμα»: φάβα, κρέας με πατάτες και σαντορινιό κρασί. Οσο για τη γειτονική Ανάφη της άγονης γραμμής, το φετινό αυγουστιάτικο πανηγύρι είναι το γεγονός που περιμένουν όλοι, καθώς είναι η μοναδική λαϊκή γιορτή του τόπου που εγγυάται το αντάμωμα νέων και γέρων, ντόπιων και Αθηναίων, σε ένα ξέφρενο γαϊτανάκι με Σκανδιναβούς και Βορειοευρωπαίους, αποδεικνύοντας ότι η μαγική ιδιότητα του χορού ξεκλειδώνει τις ψυχές, φέρνοντας τις καρδιές κοντά.

Αμα ακούσεις το βιολί…

«Το πανηγύρι είναι πολύ σημαντικό για τη νέα γενιά της Ανάφης και για τους παλιούς. Κι είναι σημαντικό και για τον τουρισμό, είναι πολύς ο κόσμος που κανονίζει τις διακοπές του κοντά στο πανηγύρι», λέει στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος του Συνδέσμου Απανταχού Αναφαίων Παναγιώτης Χάλαρης.

«Αμα ακούσεις το βιολί, είναι γεγονός πως δεν μπορείς να μείνεις στην καρέκλα», αναφέρει ο δήμαρχος του νησιού Ιάκωβος Ρούσσος, που δεν λείπει ποτέ από τους κυκλωτικούς χορούς στην πλατεία του Αγίου Νικόλα, όπου στις 13 Αυγούστου καταφθάνει η τριμελής ορχήστρα με τους Αντώνη Θεολογίτη και Δημήτρη Κώνστα από την Ιο και Βασιλική Κατερίνη από τη Νάξο. «Φέτος ευελπιστούμε να τελειώσει το πανηγύρι την ώρα που θα μας ενοχλήσει ο ήλιος», αναφέρουν οι διοργανωτές, ενώ ο θρύλος λέει πως όταν χαράζει και τα βιολιά σωπαίνουν, ο άνεμος που κατεβαίνει από τον ιερό βράχο της Παναγιάς της Καλαμιώτισσας ψιθυρίζει λόγια σε όποιον θέλει να τα ακούσει, βγαλμένα απ’ την καρδιά της λαϊκής παράδοσης. «Σήκω ψυχή μου δώσε ρεύμα, βάλε στα ρούχα σου φωτιά, βάλε στα όργανα φωτιά, να τιναχτεί σαν μαύρο πνεύμα η τρομερή μας η λαλιά…».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΑ ΝΕΑ

Με γεωγραφικές εξαιρέσεις ξεκίνησε η εγγραφή των πολιτών που έχουν συμπληρώσει το 16ο έτος της ηλικίας τους στον προσωπικό γιατρό (τους).

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Η επίσημη έναρξη του εγχειρήματος – μέσω του οποίου επιχειρείται η ριζική αλλαγή του τοπίου στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας – γίνεται χωρίς τη συμμετοχή των κατοίκων της πρωτεύουσας (εκεί όπου σημειωτέον συγκεντρώνεται άνω του 30% του πληθυσμού της χώρας) αλλά και του Νοτίου Αιγαίου, καθώς έως και σήμερα αναζητούνται γιατροί που επιθυμούν να ενταχθούν στο σύστημα.

Διαβάστε επίσης: Προσωπικός Γιατρός: Άνοιξε η πλατφόρμα για εγγραφή των πολιτών

Το «στοίχημα»

Η ηγεσία του υπουργείου Υγείας πάντως φαίνεται να παρακολουθεί τις εξελίξεις με ψυχραιμία και συγκρατημένη αισιοδοξία, με το επιχείρημα πως ήδη από το πρώτο 24ωρο της πιλοτικής εφαρμογής του κυβερνητικού σχεδίου είναι καλυμμένες οι ανάγκες τουλάχιστον του 65%-70% των πληθυσμιακών αναγκών (πλην τον «κόκκινων» περιοχών).

Και μεταθέτουν το «στοίχημα» για τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, όταν μετά τη θερινή ραστώνη θα τεθεί σε εφαρμογή μία δυναμική εκστρατεία ενημέρωσης και πειθούς.

Αλλαγή νοοτροπίας

Μάλιστα και όπως υπογραμμίζει στο «Βήμα» ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους, μία σημαντική παράμετρος που θα καθορίσει την επιτυχία του εγχειρήματος είναι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των πολιτών που θα εγγραφούν σε προσωπικό γιατρό.

«Στόχος είναι να πεισθούν, εκτός από τους ηλικιωμένους για τους οποίους τα οφέλη είναι προφανή, τα νεότερα σε ηλικία άτομα. Δηλαδή, οι 20άρηδες, οι 30άρηδες, οι 40άρηδες και γενικότερα οι πολίτες κάτω των 70 ετών, γιατί αυτό θα σηματοδοτήσει την έναρξη μιας σταδιακής αλλαγής στην κουλτούρα του πληθυσμού, στη νοοτροπία του σε ό,τι αφορά την πρόληψη, τον προσυμπτωματικό έλεγχο αλλά και τη χρήση των υπηρεσιών υγείας».

Αναιμικό ενδιαφέρον

Σε κάθε περίπτωση πάντως, η καθυστέρηση της ενεργοποίησης της πλατφόρμας για τους κατοίκους της Αττικής και του Νοτίου Αιγαίου και παράλληλα η παράταση για τις εγγραφές των γιατρών μαρτυρούν πως μία σημαντική μερίδα ιδιωτών παθολόγων, γενικών γιατρών και γιατρών εργασίας αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό τον νέο θεσμό.

Παρ’ όλα αυτά, κοιτώντας κανείς τη μεγάλη εικόνα παρατηρεί σημαντικές διακυμάνσεις ανά τη χώρα στη «δεξαμενή» των προσωπικών γιατρών. Για παράδειγμα, μπορεί στην Αττική το ενδιαφέρον των γιατρών να χαρακτηρίζεται προς το παρόν «αναιμικό», όμως σε άλλες περιοχές, όπως είναι για παράδειγμα η περιφέρεια της Ηπείρου αλλά και της Κρήτης, καταγράφεται υπερκάλυψη των αναγκών της τάξεως του 120% – σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία από την οδό Αριστοτέλους.

Στη Θεσσαλονίκη

Από την άλλη, ο Ιατρικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης (ΙΣΘ), όπως γνωστοποίησε σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου, αιτήθηκε από την ηγεσία του υπουργείου Υγείας παράταση ακολουθώντας το παράδειγμα της Αττικής, όμως όπως φαίνεται στην πράξη αυτό δεν έγινε δεκτό.

Πιο συγκεκριμένα, στη μεγαλύτερη πόλη της Βορείου Ελλάδας είχαν κάνει έως και την περασμένη Πέμπτη αίτηση 140 ιδιώτες γιατροί – χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι γιατροί των Κέντρων Υγείας και των ήδη συμβεβλημένων ως οικογενειακών γιατρών -, με τους εκπροσώπους του Συλλόγου να εκτιμούν πως δεν επαρκούν.

Οι «μαύρες τρύπες» και τα πρόστιμα

Εν τω μεταξύ, οι «μαύρες τρύπες» στον χάρτη και εφόσον δεν καλυφθούν τις επόμενες εβδομάδες, είναι πιθανόν να οδηγήσουν σε νέες αρρυθμίες, όπως είναι για παράδειγμα η παράταση της ενεργοποίησης των ποινών – τουλάχιστον σε εκείνες τις περιοχές όπου οι γιατροί δεν επαρκούν.

Υπενθυμίζεται πως από την 1η Οκτωβρίου ο νομοθέτης προβλέπει πρόσθετη συμμετοχή στη φαρμακευτική δαπάνη του πολίτη ο οποίος δεν είναι εγγεγραμμένος σε προσωπικό γιατρό κατά ποσοστό 10% επιπλέον του καθορισμένου κατά περίπτωση ποσοστού συμμετοχής.

Το ίδιο όμως θα ισχύει και για τις εργαστηριακές και διαγνωστικές εξετάσεις και πράξεις, στα νοσήλια σε ιδιωτικές κλινικές και στις λοιπές παροχές του ΕΟΠΥΥ.

Επιπροσθέτως, από την 1η Ιανουαρίου 2023 (δεδομένου πως στις αρχές του χρόνου ο στόχος είναι ο θεσμός του προσωπικού γιατρού να έχει τεθεί σε πλήρη εφαρμογή) τα ποσοστά αυτά προσαυξάνονται κατά 10% επιπλέον της πρόσθετης συμμετοχής, ανερχόμενα σε 20% επί του καθορισμένου κατά περίπτωση ποσοστού συμμετοχής. Η ίδια επιβάρυνση δε, θα ενεργοποιείται και για εξετάσεις και νοσήλια από τις αρχές του 2023.

Χρειάζονται 5.500 επιστήμονες και έχουν ενταχθεί 3.000

Οπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Υγείας και ενώ ο χρόνος μετράει αντίστροφα για την ενεργοποίηση του θεσμού, συνολικά στο σύστημα έχουν ενταχθεί περισσότεροι από 3.000 προσωπικοί γιατροί. Αναλυτικότερα, πρόκειται για τους 2.163 που εργάζονται σε δημόσιες δομές, περί τους 570 ιδιώτες αλλά και 800 οικογενειακούς γιατρούς (για τους οποίους σε αρκετές περιπτώσεις εκκρεμεί η απάντηση).

Εν τούτοις και σύμφωνα με τα όσα έχουν ειπωθεί δημοσίως από τον υπουργό Υγείας, Θάνο Πλεύρη, για την κάλυψη των αναγκών του πληθυσμού της χώρας χρειάζονται περίπου 5.500 προσωπικοί γιατροί.

Το «plan B» της Αριστοτέλους

Το σχέδιο στην οδό Αριστοτέλους συμπεριλαμβάνει και τους νέους επιστήμονες που επιθυμούν να ιδιωτεύσουν. Οπως σημειώνουν στο «Βήμα» καλά πληροφορημένες πηγές, η διαδικασία εγγραφής θα παραμένει «ανοιχτή» για τους… νεοεισερχομένους στον ιδιωτικό κλάδο (το πιθανότερο είναι ότι θα τους δοθεί η δυνατότητα να υποβάλουν σχετικό αίτημα τουλάχιστον τρεις μήνες μετά τη λειτουργία του ιατρείου τους), δημιουργώντας έτσι ένα ελαστικό πλαίσιο.

Παράλληλα, το «plan B» στην οδό Αριστοτέλους προβλέπει και την είσοδο γιατρών άλλων ειδικοτήτων, με έμφαση στη διαχείριση κυρίως χρονίως πασχόντων. Παρ’ όλα αυτά, όπως σημειώνουν στελέχη του υπουργείου, θα τεθεί σε εφαρμογή μόνον εφόσον κριθεί αναγκαίο. Ενώ επιπρόσθετα απορρίπτουν αιτήματα που ζητούν την ελεύθερη επιλογή γιατρού από τους πολίτες – είτε δηλαδή αυτός είναι συμβεβλημένος με τον ΕΟΠΥΥ είτε όχι.

Τα σημεία τριβής όμως δεν σταματούν εδώ: Οι ιδιώτες γιατροί διαμαρτύρονται και για τις «γκρίζες ζώνες» στο καθηκοντολόγιό τους. Οπως για παράδειγμα τι θα γίνεται με έκτακτα περιστατικά εκτός ωαρίου, δεδομένου ότι στην περίπτωση αυτή δεν προβλέπεται ιδιωτική αμοιβή από τον νομοθέτη. Και παρότι αναγνωρίζουν πως οι απολαβές έχουν διπλασιαστεί σε σχέση με το παρελθόν, δεν παραβλέπουν ότι υπολείπονται του ποσού που έχουν να λαμβάνουν οι συνάδελφοί τους, όπως για παράδειγμα στην Κύπρο.

Μοιραία πίσω από τις κλειστές πόρτες μαίνεται ένα σκληρό «μπρα ντε φερ», με όλους τους εμπλεκομένους να πιέζουν για την ικανοποίηση των αιτημάτων τους παρότι σε λιγότερο από ένα 24ωρο ο θεσμός του προσωπικού γιατρού παίρνει… σάρκα και οστά.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟ ΒΗΜΑ