Οι ρωσικές δυνάμεις συνεχίζουν να αυξάνουν την πίεση στο Ντονμπάς, στην ανατολική Ουκρανία, που έχει μετατραπεί σε «κόλαση», όπως το έθεσε νωρίς σήμερα ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος ταυτόχρονα χαρακτήρισε το γιγαντιαίο πακέτο στρατιωτικής, οικονομικής και ανθρωπιστικής βοήθειας που εγκρίθηκε στις ΗΠΑ επένδυση για την ασφάλεια της Δύσης.

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Το αμερικανικό Κογκρέσο ενέκρινε χθες το πακέτο 40 δισεκ. δολαρίων για να υποστηριχθεί η πολεμική προσπάθεια της Ουκρανίας, στην οποία εισέβαλε ο στρατός της Ρωσίας την 24η Φεβρουαρίου. Ενώ οι υπουργοί Οικονομικών της G7 άρχισαν να μετράνε τα δισεκατομμύρια που θα δώσει κάθε χώρα μέλος στο Κίεβο.

«Για τους εταίρους μας δεν πρόκειται απλά για έξοδα ή δωρεές», έκρινε ο κ. Ζελένσκι στο μαγνητοσκοπημένο διάγγελμά του που μεταφορτώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης. «Είναι συμβολή στην δική τους ασφάλεια, διότι η προστασία της Ουκρανίας σημαίνει δική τους προστασία έναντι των νέων πολέμων και κρίσεων που μπορεί να προκαλέσει η Ρωσία», επιχειρηματολόγησε.

Ενισχύεται με άρματα μάχης η Ουκρανία

Η νέα αμερικανική βοήθεια θα επιτρέψει στην Ουκρανία να αποκτήσει άρματα μάχης και να ενισχύσει την αντιαεροπορική της άμυνα, την ώρα που η Ρωσία συνεχίζει να επικεντρώνει τις προσπάθειές της στο ανατολικό και στο νότιο τμήμα της χώρας.

Η Μόσχα θέλει πρωτίστως να κυριεύσει ολόκληρο το Ντονμπάς, την περιοχή των ρωσόφωνων που ελέγχουν εν μέρει από το 2014 φιλορώσοι αυτονομιστές.

Σφοδρές μάχες στο Ντονμπάς

Ωστόσο «οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις συνεχίζουν να σημειώνουν πρόοδο στην απελευθέρωση της περιφέρειας του Χαρκόβου», ενώ «οι δυνάμεις κατοχής επιδιώκουν να αυξήσουν κι άλλο την πίεση στο Ντονμπάς. Η κατάσταση εκεί είναι κόλαση, και δεν πρόκειται για υπερβολή», είπε ο ουκρανός πρόεδρος.

Ρωσικοί βομβαρδισμοί είχαν αποτέλεσμα να σκοτωθούν 12 άμαχοι και να τραυματιστούν άλλοι 40 χθες Πέμπτη στη Σεβεροντονιέτσκ, στην περιφέρεια Λουγκάνσκ, σύμφωνα με τον επικεφαλής των τοπικών αρχών Σερχίι Χαϊντάι, που κατηγόρησε τους Ρώσους πως έβαλαν στο στόχαστρο κυρίως σπίτια και προειδοποίησε ότι ο απολογισμός των θυμάτων μπορεί να αυξηθεί κι άλλο.

Διαβάστε επίσης: Αδιέξοδο και επικίνδυνη κλιμάκωση στην Ουκρανία – Προσαρτήσεις κατειλημμένων εδαφών από τη Μόσχα

Ομάδα του Γαλλικού Πρακτορείου επιτόπου διαπίστωσε ότι η βιομηχανική πόλη έχει μεταμορφωθεί εδώ και μέρες σε πεδίο μάχης και σφυροκοπείται από το ρωσικό πυροβολικό.

Η Νέλα Κασκίνα, 65 ετών, συνταξιούχος υπάλληλος του δήμου, συνόψισε λέγοντας «δεν ξέρω πόσο καιρό θα μπορέσουμε να αντέξουμε».

Η Σεβεροντονιέτσκ και η Λισιτσάνσκ αποτελούν τον τελευταίο θύλακα αντίστασης στην περιφέρεια Λουγκάνσκ. Οι ρωσικές δυνάμεις έχουν περικυκλώσει τις δύο πόλεις, που χωρίζει ποταμός, και τις βομβαρδίζουν ακατάπαυστα.

Εξάλλου ρωσικά στρατεύματα σκότωσαν χθες Πέμπτη πέντε άμαχους στη γειτονική περιφέρεια Ντανιέτσκ, σύμφωνα με τον επικεφαλής των τοπικών αρχών Πάβλο Κιριλένκο.

Η Μόσχα ανακοίνωσε χθες ότι άλλοι σχεδόν 800 ουκρανοί στρατιωτικοί οχυρωμένοι στα δαιδαλώδη υπόγεια της αχανούς χαλυβουργίας Αζοφστάλ, στο λιμάνι της Μαριούπολης, παραδόθηκαν τις προηγούμενες 24 ώρες, με το σύνολο να φθάνει τους 1.730 από τη Δευτέρα.

Δημοσιοποίησε φωτογραφίες ομάδων ένστολων που βγαίνουν, ορισμένοι με επιδέσμους και πατερίτσες, έπειτα από τη μακρά μάχη στο εργοστάσιο που το Κίεβο χαρακτηρίζει σύμβολο «της αντίστασης». Οι ουκρανικές αρχές λένε ότι η Μαριούπολη καταστράφηκε κατά το 90% και σκοτώθηκαν τουλάχιστον 20.000 άνθρωποι.

Είναι αδύνατη η επαλήθευση των πληροφοριών αυτών με ανεξάρτητο τρόπο.

Οι στρατιωτικοί που βγήκαν από το εργοστάσιο, ανάμεσά τους 80 τραυματίες, είναι «αιχμάλωτοι πολέμου», τόνισε το ρωσικό υπουργείο Άμυνας.

Το Κίεβο συνεχίζει να αποφεύγει να μιλήσει για παράδοση. «Θα κάνω τα πάντα προκειμένου οι ισχυρότερες ξένες δυνάμεις να ενημερωθούν και, στο μέτρο που είναι δυνατό, να εμπλακούν στη διάσωση των ηρώων μας», δήλωσε ο κ. Ζελένσκι χθες Πέμπτη το βράδυ.

Σε βίντεο που κυκλοφόρησε επίσης χθες, ο Σβιάτοσλαβ Παλαμάρ, υποδιοικητής του τάγματος Αζόφ των ουκρανών εθνικιστών, διαβεβαίωσε πως είναι ακόμη στο εργοστάσιο μαζί με άλλους διοικητές, χωρίς να δώσει λεπτομέρειες για την «επιχείρηση» που παραμένει κατ’ αυτόν πάντα σε εξέλιξη.

Ανταλλαγή κρατουμένων;

Η τύχη των αιχμαλώτων παραμένει εκκρεμής. Το Κίεβο θέλει να οργανωθεί ανταλλαγή κρατουμένων. Η Μόσχα λέει πως θεωρεί ότι τουλάχιστον μέρος τους δεν είναι στρατιώτες, αλλά «νεοναζί».

Ο πόλεμος, που οδεύει να κλείσει τρεις μήνες την Τρίτη, σύμφωνα με το ΑΠΕ, απειλεί να επιδεινώσει τη διεθνή επισιτιστική κρίση, καθώς έχει παραλύσει μεγάλο μέρος της γεωργικής δραστηριότητας και των εξαγωγών σιτηρών από την Ουκρανία, τη χώρα που ήταν ως πρότινος ο τέταρτος μεγαλύτερος εξαγωγέας καλαμποκιού και όδευε να γίνει ο τρίτος μεγαλύτερος εξαγωγέας σιταριού στον κόσμο.

Η Ουάσινγκτον απαίτησε χθες η Μόσχα να επιτρέψει τις εξαγωγές των ουκρανικών σιτηρών. «Σταματήστε τον αποκλεισμό των λιμανιών στη Μαύρη Θάλασσα! Επιτρέψτε την ελεύθερη κυκλοφορία των πλοίων, των τρένων και των φορτηγών που μεταφέρουν τρόφιμα εκτός Ουκρανίας», αξίωσε ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν.

Στην άλλη πλευρά, προσάπτοντας στη Δύση πως προσπαθεί να μετατρέψει τη Ρωσία σε αποδιοπομπαίο τράγο για «όλα τα προβλήματα στον κόσμο», ο ρώσος πρεσβευτής στον ΟΗΕ Βασίλι Νεμπένζια απέρριψε την κατηγορία πως η Μόσχα προκαλεί παγκόσμια επισιτιστική κρίση: αυτή είχε ενσκήψει εδώ και καιρό και οι αιτίες της συμπεριλαμβάνουν την άνοδο του πληθωρισμού, τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες και «την κερδοσκοπία στις δυτικές αγορές», αντέτεινε.

Ήταν ένα από τα μεγαλύτερα αγκάθια στις διαπραγματεύσεις για το Brexit ανάμεσα στη βρετανική κυβέρνηση και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και τώρα απειλεί να αποτελέσει την αφορμή για νέα ένταση στις ευρωβρετανικές σχέσεις, στα όρια ακόμη και ενός εμπορικού πολέμου. Ο λόγος για το διαβόητο «ιρλανδικό πρωτόκολλο» που αποδείχτηκε ένα από τα διαφιλονικούμενα ζητήματα στις διαπραγματεύσεις.

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Τι είναι το «ιρλανδικό πρωτόκολλο»

Όταν το 1998 υπογράφτηκε η ειρηνευτική συμφωνία στη Βόρεια Ιρλανδία και μπήκε τέλος σε μια μακρά και πολύνεκρη ιστορία ένοπλων συγκρούσεων, μία από βασικές προβλέψεις ήταν ότι ανάμεσα στη Βόρεια Ιρλανδία και τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας δεν θα υπάρχει ένα «σκληρό» σύνορο.

Ο λόγος ήταν προφανής: η ελεύθερη και εύκολη επικοινωνία και οι οικονομικές σχέσεις ανάμεσα στις δύο πλευρές θεωρήθηκαν ως ένα υποκατάστατο του ιστορικού αιτήματος του IRA, του Sin Fein και συνολικά του Ρεπουμπλικανικού κινήματος για μια ενιαία Ιρλανδία.

Το γεγονός ότι τόσο η Ιρλανδία όσο και η Μεγάλη Βρετανία ήταν μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης διευκόλυνε αυτή τη διαρρύθμιση, εφόσον ούτως ή άλλως η Ενιαία Αγορά εξασφάλιζε ένα «σύνορο χωρίς τριβές».

Όμως, τα πράγματα άλλαξαν όταν ξεκίνησε η διαδικασία του Brexit. Ανάμεσα στην Μεγάλη Βρετανία και την Ευρωπαϊκή Ένωση εμφανίστηκε ένα κανονικό σύνορο. Αυτό δεν αφορούσε μόνο ζητήματα συνοριακών ελέγχων αλλά και ζητήματα που αφορούσαν τη διακίνηση των προϊόντων, όχι μόνο ως προς τους δασμούς και την ανάγκη εκτελωνισμών αλλά και παραμέτρους όπως τους κτηνιατρικούς ελέγχους.

Η Μεγάλη Βρετανία και η Ευρωπαϊκή Ένωση πλέον δεν μοιράζονται το ίδιο ρυθμιστικό πλαίσιο για τα χαρακτηριστικά των προϊόντων, ή για ζητήματα όπως η χρήση αντιβιοτικών στην κτηνοτροφία ή γενετικά τροποποιημένων οργανισμών. Η Βρετανία είχε τη δυνατότητα να συνεχίσει να υιοθετεί πλήρως το ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο, όμως επέλεξε να μην το κάνει, γιατί έδωσε μεγαλύτερη προτεραιότητα στο να έχει πιο γρήγορα μια συμφωνία ελευθέρου εμπορίου με τις ΗΠΑ.

Αυτό σήμαινε, όμως, των πραγμάτων αυτό που στη Βρετανία περιγράφηκε ως «ένα σύνορο στην Ιρλανδική θάλασσα», δηλαδή συνοριακές πρακτικές ανάμεσα στην Μεγάλη Βρετανία και την Βόρεια Ιρλανδία ώστε να έχουν προηγηθεί οι έλεγχοι, να μην χρειάζεται να γίνουν στο σύνορο Ιρλανδίας και Βόρειας Ιρλανδίας και να διατηρείται το «χαλαρό» σύνορο που προβλέπει η ειρηνευτική συμφωνία.

Αυτές ακριβώς ήταν οι προβλέψεις του Ιρλανδικού Πρωτοκόλλου, που ήταν ένα από τα τελευταία ζητήματα που χρειάστηκε να επιλυθούν στις διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην ευρωπαϊκή και η βρετανική πλευρά.

Οι πιο μεγάλες αντιρρήσεις προέρχονταν από την βρετανική πλευρά και ιδίως τους Προτεστάντες της Βόρειας Ιρλανδίας που παραδοσιακά επιμένουν στη διατήρηση της ένωσης με τη Μεγάλη Βρετανία. Ο φόβος τους ήταν και είναι ότι το «παράδοξο» να είναι χαλαρό το σύνορο με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας και την ίδια στιγμή να υπάρχει ένα «εσωτερικό» σύνορο εντός Μεγάλης Βρετανίας, απλώς αποτελούσε ένα ακόμη βήμα προς την πραγματοποίηση του ιστορικού στόχου των Καθολικών για ένωση της Βόρειας Ιρλανδίας με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας.

Οι εκλογές στη Βόρεια Ιρλανδία και η πρωτοβουλία της Λιζ Τρας

Όλο αυτό το διάστημα υπήρξε αρκετή αντίδραση στο Ιρλανδικό Πρωτόκολλο κυρίως από τη μεριά των Προτεσταντών. Μάλιστα, στις πρόσφατες εκλογές για το τοπικό κοινοβούλιο όπου πρώτη δύναμη αναδείχτηκε το Σιν Φέιν, το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα των Προτεσταντών είχε αναδείξει το ζήτημα σε βασική αιχμή.

Οι «Ενωτικοί» είναι παραδοσιακοί σύμμαχοι των Συντηρητικών στη Βρετανία και αυτό εξηγεί γιατί πάντα τα αιτήματά τους βρίσκουν ευήκοα ώτα σε τμήμα τους. Βεβαίως την ίδια στιγμή, ήταν ο Μπορίς Τζόνσον που επέλεξε να το ενσωματώσει στη συμφωνία, κυρίως γιατί ήθελε πάση θυσία να εξασφαλίσει μια συμφωνία για το Brexit.

Παρά την ήττα τους στις εκλογές οι Ενωτικοί αποφάσισαν να κλιμακώσουν την αντιπαράθεση, ανακοινώνοντας ότι αρνούνται να επιστρέψουν στην τοπική κυβέρνηση που στηρίζεται σε έναν μηχανισμό όπου την εκπροσώπηση μοιράζονται οι δύο κοινότητες, μέχρις ότου καταργηθεί το Ιρλανδικό Πρωτόκολλο.

Στον απόηχο των εκλογών στη Βόρεια Ιρλανδία, όπου ηττήθηκαν οι Ενωτικοί, ήταν η σειρά της Βρετανίδας υπουργού Εξωτερικών Λιζ Τρας, η οποία μάλιστα έχει και φιλοδοξίες να διαδεχτεί τον Μπορίς Τζόνσον στην ηγεσία των Συντηρητικών, να ανοίξει το θέμα.

Υποστήριξε έτσι ότι προετοιμάζει νομοσχέδιο που θα επιφέρει αλλαγές στο Πρωτόκολλο. Ως δικαιολογία για τις αλλαγές επικαλέστηκε το γεγονός ότι «δεν έχει επαρκή υποστήριξη από ένα μέρος της κοινότητας της Βόρειας Ιρλανδίας». Υποστήριξε ότι ζητήματα όπως οι κτηνιατρικοί έλεγχοι και άλλοι κανονισμοί της ΕΕ δεν επιτρέπουν να περικοπεί η φορολογία και ότι υπονομεύεται η σχέση ανάμεσα στη Βρετανία και την Βόρεια Ιρλανδία.

Αυτό που πρότεινε ήταν ουσιαστικά τα προϊόντα που φτάνουν στη Βόρεια Ιρλανδία από τη Μεγάλη Βρετανία να χωριστούν σε ένα «πράσινο κανάλι» που θα περιλαμβάνει αυτά που δεν πρόκειται μετά να πάνε στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας και ένα «κόκκινο κανάλι» που θα αφορά αυτά που θα καταλήγουν νοτιότερα των συνόρων. Όπως, υποστήριξε διαμορφώνεται ένα δυαδικό ρυθμιστικό πλαίσιο, έτσι ώστε να διατηρείται η ειδική σχέση με την ΕΕ την ώρα που θα μπορεί όντως η Βόρεια Ιρλανδία να είναι τμήμα της ενιαίας αγοράς του Ηνωμένου Βασιλείου.

Η Βρετανίδα ΥΠΕΞ Λιζ Τρας

Η ευρωπαϊκή αντίδραση

Όπως ήταν αναμενόμενο η πρόταση αυτά προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και αυτό γιατί εκ των πραγμάτων αυτό αποτελεί σημαντική τροποποίηση του Ιρλανδικού Πρωτοκόλλου και διαμορφώνει ερωτήματα για το εάν θα υπάρχουν οι απαραίτητοι έλεγχοι και προϋποθέσεις στα βρετανικά προϊόντα που θα φτάνουν στη Βόρεια Ιρλανδία και μετά θα μπορούν να πάνε και στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας.

Ας μην ξεχνάμε ότι μία βασική πλευρά των διαπραγματεύσεων για το Brexit ήταν η εξασφάλιση ότι ναι μεν θα υπάρχει μια βιώσιμη εμπορική σχέση ανάμεσα στην ΕΕ και τη Βρετανία, αλλά αυτή η σχέση προφανώς και δεν θα είναι μια σχέση «ενιαίας αγοράς», εφόσον αυτό ακριβώς αποφάσισαν οι Βρετανοί να απεμπολήσουν με την επιλογή της ρήξης.

Επομένως έστω και στην περιορισμένη κλίμακα της Βόρεια Ιρλανδίας είναι πολύ δύσκολο για την ΕΕ να αποδεχτεί ότι οι Βρετανοί θα εξασφαλίσουν μια παράκαμψη των ελέγχων που είναι μια βασική συνέπεια του Brexit. Για αυτό και η αντίδραση ήταν ότι κάτι τέτοιο θα έχει συνέπειες και θα θέσει σε κίνδυνο τη συνολική εμπορική συμφωνία ανάμεσα στην ΕΕ και τη Μεγάλη Βρετανία.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση επίσης έκανε σαφές ότι σε αυτή τη φάση δεν μπορεί εύκολα να κάνει παραχωρήσεις. Η συμφωνία με την Βρετανία ήταν αποτέλεσμα μιας πολύ δύσκολης διαδικασίας και οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών δεν επιθυμούν να κάνουν νέα διαπραγμάτευση. Γι’ αυτό και υπογράμμισαν ότι εάν υπάρξουν μονομερείς βρετανικές κινήσεις, θα υπάρξουν αντίποινα.

Η αναζήτηση συμβιβασμού

Το ερώτημα είναι εάν η βρετανική κυβέρνηση θα επιμείνει να εγείρει το ζήτημα, με όλους τους κινδύνους που υπάρχουν και με το βλαμμένο στραμμένο κυρίως προς τη διατήρηση των καλών σχέσεων με τους Ενωτικούς και το εσωτερικό ακροατήριο, ή θα επιδιώξει μια καλύτερη συνεννόηση με τις Βρυξέλλες σε θέματα που μπορεί να βρεθεί κοινός τόπος, όπως είναι η υπάρχουσα ρύθμιση για τους «έμπιστους εμπορευόμενους», δηλαδή αυτούς που δεσμεύονται ότι τα προϊόντα τους δεν θα καταλήξουν νοτιότερα των συνόρων ή η παγίωση της περιόδου χάριτος που είχε δοθεί για ορισμένα προϊόντα. Δύσκολα, όμως θα αναιρεθούν οι έλεγχοι στα τρόφιμα όσο η βρετανική κυβέρνηση δεν επιλέγει να εναρμονιστεί με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.