Κλιματική κρίση: Ακραία καιρικά φαινόμενα, ακραία απώλεια 43 δισ. για την Ευρώπη – Από τις πιο ζημιωμένες χώρες η Ελλάδα

Σε βραχυπρόθεσμες οικονομικές απώλειες τουλάχιστον 43 δισεκατομμυρίων ευρώ ανέρχεται το κόστος από τα ακραία καιρικά φαινόμενα που έπληξαν την Ευρώπη το φετινό καλοκαίρι προκάλεσαν σύμφωνα με μια εκτίμηση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης με το κόστος να αναμένεται να αυξηθεί σε 126 δισ. ευρώ έως το 2029.

Ο άμεσος αντίκτυπος στην οικονομία έπειτα από ένα μόνο «σκληρό» καλοκαίρι με καύσωνες, ξηρασία και πλημμύρες ανήλθε στο 0,26% της οικονομικής παραγωγής της Ε.Ε. το 2024, σύμφωνα με μία ταχεία ανάλυση, η οποία δεν έχει υποβληθεί σε αξιολόγηση, αλλά βασίζεται στις σχέσεις ανάμεσα στα μετεωρολογικά και οικονομικά δεδομένα που αναφέρονται σε μια ακαδημαϊκή μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο.

Οι μεγαλύτερες ζημιές καταγράφηκαν στην Κύπρο, στην Ελλάδα, στη Μάλτα και στη Βουλγαρία, οι οποίες υπέστησαν βραχυπρόθεσμες απώλειες άνω του 1% της «ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας» (ΑΠΑ) τους για το 2024, ένας δείκτης παρόμοιος με το ΑΕΠ. Ακολούθησαν άλλες χώρες της Μεσογείου, όπως η Ισπανία, η Ιταλία και η Πορτογαλία.

Οι οικονομολόγοι του Πανεπιστημίου του Μάνχαϊμ και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας χαρακτήρισαν τα αποτελέσματα ως «συντηρητικά», καθώς δεν έλαβαν υπόψη τις πρωτοφανείς πυρκαγιές που κατέκαψαν τη νότια Ευρώπη τον περασμένο μήνα, ούτε τις επιδεινούμενες επιπτώσεις των ακραίων καιρικών φαινομένων που εκδηλώνονται ταυτόχρονα.

Ο Σεχρίς Ουσμάν, οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μάνχαϊμ και κύριος συντάκτης της μελέτης, δήλωσε ότι οι «έγκαιρες εκτιμήσεις» της μελέτης θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να στοχεύσουν τη στήριξη ελλείψει επίσημων δεδομένων. «Το πραγματικό κόστος των ακραίων καιρικών φαινομένων εμφανίζεται αργά, επειδή αυτά τα φαινόμενα επηρεάζουν τη ζωή και τα μέσα διαβίωσης μέσω ενός ευρέος φάσματος καναλιών που εκτείνονται πέρα από τον αρχικό αντίκτυπο», προσέθεσε.

Οι επιστήμονες έσπευσαν να υπολογίσουν σε ποιο βαθμό η υπερθέρμανση του πλανήτη επιδείνωσε τα ακραία καιρικά φαινόμενα αυτό το καλοκαίρι, με μελέτες να υποδηλώνουν ότι η κλιματική αλλαγή καθιστά τις πυρκαγιές 40 φορές πιο πιθανές στην Ισπανία και την Πορτογαλία και 10 φορές πιο πιθανές στην Ελλάδα και την Τουρκία. Ο αριθμός των θανάτων που συνδέονται με τον «καταστροφικό» καύσωνα του Ιουνίου εκτιμάται ότι τριπλασιάστηκε σε 12 μεγάλες πόλεις λόγω της ρύπανσης που προκαλεί την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Οι έμμεσες επιπτώσεις

Παρόλο που οι περισσότερες έρευνες σχετικά με το οικονομικό κόστος της κλιματικής αλλαγής εξετάζουν τις άμεσες επιπτώσεις, όπως η καταστροφή περιουσιακών στοιχείων και οι ασφαλισμένες απώλειες, οι συγγραφείς της νέας μελέτης χρησιμοποίησαν ιστορικές σχέσεις μεταξύ των ακραίων καιρικών φαινομένων και οικονομικής παραγωγής για να λάβουν υπόψη τις δευτερογενείς επιπτώσεις, όπως οι περιορισμένες ώρες εργασίας στον κατασκευαστικό κλάδο κατά τη διάρκεια του καύσωνα ή οι αλλαγές στους χρόνους μετακίνησης μετά από πλημμύρες που προκαλούν ζημιές στο σιδηροδρομικό δίκτυο

Ο Στεφάν Χαλεγκάτ, επικεφαλής οικονομολόγος για το κλίμα στην Παγκόσμια Τράπεζα, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, δήλωσε ότι αυτή επιβεβαίωσε ότι οι ευρύτερες οικονομικές επιπτώσεις των ακραίων καιρικών φαινομένων είναι μεγαλύτερες από τις άμεσες επιπτώσεις και διαρκούν περισσότερο απ’ όσο φαντάζονται οι άνθρωποι.

«Εδώ και πολύ καιρό υποστηρίζω ότι πρέπει να μετατοπίσουμε την προσοχή μας από τις άμεσες ζημιές που προκαλούν οι καταστροφές σε ευρύτερους δείκτες που αποτυπώνουν πληρέστερα τις οικονομικές επιπτώσεις, οπότε χαίρομαι πολύ που η μελέτη κάνει ακριβώς αυτό», είπε χαρακτηριστικά.

Ωστόσο, προειδοποίησε ότι η μελέτη χρησιμοποίησε «ατελείς μεταβλητές» για τον προσδιορισμό των ακραίων καιρικών φαινομένων, κάτι που πιθανόν θα οδηγήσει σε υποτίμηση του συνολικού κόστους. Η ΑΠΑ δεν κατέγραψε το συνολικό κόστος των ακραίων καιρικών φαινομένων για τους ανθρώπους και τις επιχειρήσεις, πρόσθεσε, ούτε τα οφέλη από τη μείωση της ευπάθειας.

«Ειδικά όταν οι καταστροφές πλήττουν φτωχές κοινότητες και ανθρώπους, ο αντίκτυπος στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία μπορεί να είναι ελάχιστος, επειδή αυτοί οι άνθρωποι είναι φτωχοί», δήλωσε ο Χαλεγκάτ. «Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα υποφέρουν», προσέθεσε.

Τα «κρυφά κόστη»

Ο Γκερτ Μπάινενς, οικονομολόγος στην Εθνική Τράπεζα του Βελγίου, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, δήλωσε ότι η διακοπή της εφοδιαστικής αλυσίδας ήταν ένα από τα πιο σημαντικά «κρυφά κόστη» που συνήθως δεν υπολογίζονται. Μία μελέτη που συνυπέγραψε σχετικά με το κόστος των καταστροφικών πλημμυρών στο Βέλγιο το 2021 διαπίστωσε ότι οι πωλήσεις των κατασκευαστικές εταιρείες που βρίσκονταν μακριά από την καταστροφή μειώθηκαν απότομα εάν είχαν μακροχρόνιους προμηθευτές στις πλημμυρισμένες περιοχές.

Το να αγνοούσε κάποιος αυτές τις επιπτώσεις θα μπορούσε να υποτιμήσει τις ζημίες κατά 30%, δήλωσε ο Μπάινενς.

«Φυσικά, τέτοιες εκτιμήσεις συνοδεύονται από αβεβαιότητα, καθώς βασίζονται σε ιστορικούς μέσους όρους και δεν μπορούν ακόμη να αποτυπώσουν πλήρως σύνθετα γεγονότα», πρόσθεσε. «Αλλά το μεγάλο μήνυμα είναι σαφές: οι ακραίες καιρικές συνθήκες αφήνουν ήδη ένα σημαντικό οικονομικό αποτύπωμα και οι έμμεσες επιπτώσεις μπορεί να είναι εξίσου καταστροφικές με την άμεση καταστροφή».

Πηγή: Guardian