Επτά αλλαγές έρχονται στους λογαριασμούς ρεύματος των καταναλωτών μετά τις διατάξεις που ψηφίστηκαν από τη Βουλή και αποσκοπούν στον περιορισμό των αυξήσεων των τιμών της κιλοβατώρας, τις οποίες πυροδοτεί η ενεργειακή κρίση.

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Η κυβέρνηση, στα σενάρια που έτρεχε με τις νέες ρυθμίσεις και με ανώτατο όριο τιμών του φυσικού αερίου TTF στα 110 με 120 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, αποσκοπούσε ώστε οι χρεώσεις για την κατανάλωση ρεύματος να υποχωρήσουν στα 0,145 με 0,149 ευρώ ανά Κιλοβατώρα έναντι περίπου 0,24 ευρώ σήμερα (κατόπιν της χορήγησης των επιδοτήσεων). Χωρίς τις ενισχύσεις η τιμή εκτοξεύεται στα 0,36-0,40 ευρώ.

Ωστόσο, η έκρηξη των τιμών του TTF στα 147 ευρώ ανά Μεγαβατώρα είναι πιθανό να αναθεωρήσει τον στόχο για την τιμή της κιλοβατώρας τον Αύγουστο στα επίπεδα των 0,21-0,23 ευρώ. Χωρίς τις επιδοτήσεις και το πλέγμα των κυβερνητικών παρεμβάσεων οι καταναλωτές θα πληρώσουν περίπου 0,50 ευρώ την κιλοβατώρα.

Οπως και να έχει, από αυτή την εβδομάδα και για έναν χρόνο νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα βρίσκονται σε μια νέα καθημερινότητα:

Τυπικά από την 1η Ιουλίου και στην πράξη από τα μέσα της εβδομάδας τίθεται σε ισχύ εντός της εβδομάδας ο νέος μηχανισμός παρέμβασης στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας (πλαφόν στα έσοδα των ηλεκτροπαραγωγών στη χρηματιστηριακή αγορά ενέργειας). Θα λειτουργεί έως την 1η Ιουνίου του 2023. Με πιο απλά λόγια, για κάθε τεχνολογία ηλεκτροπαραγωγής θα ορίζεται ανώτατη τιμή αποζημίωσης.

Η Οριακή Τιμή Συστήματος (χρηματιστηριακή τιμή ενέργειας) θα διαμορφώνεται κανονικά με βάση τις προσφορές των παραγωγών ρεύματος. Οι τελευταίοι όμως θα χάνουν έσοδα από τη διαφορά που θα προκύπτει ανάμεσα στην ΟΤΣ και τις ανώτατες τιμές αποζημίωσης που θα λαμβάνουν για το ρεύμα που πωλούν στο χρηματιστήριο. Τα ποσά αυτά θα μεταφέρονται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.

Αναστέλλεται για τις καταναλώσεις από 1ης Αυγούστου και έως 1ης Ιουλίου 2023 η ρήτρα αναπροσαρμογής.

Θα χορηγούνται στους λογαριασμούς των καταναλωτών επιδοτήσεις (εκπτώσεις) από τα έσοδα των ηλεκτροπαραγωγών που θα παρακρατούνται στη χρηματιστηριακή αγορά και θα αποδίδονται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, από τα δικαιώματα εκπομπών αέριων ρύπων και το ΕΤΜΕΑΡ αλλά και από τον κρατικό προϋπολογισμό. Για το δεύτερο εξάμηνο οι ενισχύσεις εκτιμώνται σε περίπου 2 δισ. ευρώ.

Οι προμηθευτές ρεύματος υποχρεούνται να αναρτούν τις τιμές της κιλοβατώρας (χωρίς τις επιδοτήσεις) δύο μήνες νωρίτερα από την εφαρμογή τους. Η πρώτη φορά θα είναι στις 10 Ιουλίου και θα αφορούν τις τιμές του Αυγούστου. Η δεύτερη φορά θα είναι στο τέλος Ιουλίου και θα αφορούν τον Σεπτέμβριο κ.ο.κ.

Χωρίς πέναλτι (ποινή πρόωρης αποχώρησης) θα γίνονται οι μετακινήσεις των καταναλωτών από πάροχο σε πάροχο. Στόχος είναι να πιεστούν οι πάροχοι και με τον κίνδυνο της απώλειας πελατών να διαμορφώνουν χαμηλές τιμές.

Στα έντυπα των λογαριασμών θα φαίνονται ευκρινώς το ποσό της κατανάλωσης και το ποσό της επιδότησης του ΤΕΜ.

Οι τιμές που θα προκύπτουν από το πλαφόν, την αναστολή της ρήτρας και τις επιδοτήσεις θα ισχύουν ανεξαιρέτως για όλους τους καταναλωτές.

Τα «γκρίζα σημεία»

Ωστόσο, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς ηλεκτρισμού, το νέο σύστημα έχει τα ακόλουθα γκρίζα σημεία:

• Οσο ανεβαίνουν οι τιμές φυσικού αερίου και χονδρεμπορικής ρεύματος, τόσο το κράτος είναι πιθανόν να οδηγείται σε πιο αυξημένες επιδοτήσεις. Είναι πιθανόν να μην αρκούν οι επιδοτήσεις του ΤΕΜ.
• Οι προμηθευτές θα αναγκάζονται να κάνουν εκτιμήσεις (δύο μήνες πριν) αναλαμβάνοντας ρίσκο, δηλαδή θα ενσωματώσουν τη ρήτρα αναπροσαρμογής στις χρεώσεις της κιλοβατώρας.
• Η ελεύθερη μετακίνηση των πελατών ρεύματος διευκολύνει τους κακοπληρωτές. Ελλοχεύει ο κίνδυνος τα φέσια να πολλαπλασιάζονται και να μεταφέρονται από προμηθευτή σε προμηθευτή ρεύματος.
• Αν οι τιμές ρεύματος και αερίου στο ενδιάμεσο (διάστημα δύο μηνών) κινηθούν καθοδικά και οι προμηθευτές έχουν εκτιμήσει υψηλές τιμές, είναι πιθανό να οδηγηθούμε σε επιδότηση των κερδών των εταιρειών ενέργειας. Δηλαδή στο αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα της κυβερνητικής προσπάθειας.

Ο συμψηφισμός των «κομμένων» αναδρομικών (δώρα και επικουρικές) με τις αρνητικές προσωπικές διαφορές του νόμου Κατρούγκαλου (παράλληλα και με την αύξηση που θα δοθεί από 1/1/2023) ή η καταβολή τους σε δόσεις και σε βάθος χρόνου από το 2023 είναι τα δύο σενάρια που εξετάζει η κυβέρνηση μετά την πρόσφατη απορριπτική απόφαση του ΣτΕ.

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Για το όλο θέμα γίνονται εισηγήσεις στο οικονομικό επιτελείο, το οποίο θα σταθμίσει και το ανάλογο δημοσιονομικό κόστος με δεδομένη την εξαιρετικά δυσμενή οικονομικά συγκυρία.

Υπενθυμίζεται ότι το ΣτΕ επιδίκασε την επιστροφή των περικοπών στις επικουρικές συντάξεις και τα δώρα για το 11μηνο Ιουνίου 2015 – Μαΐου 2016 (με βάση τη μνημονιακή νομοθεσία του 2011-12), αλλά μόνο για όσους έχουν προσφύγει στη Δικαιοσύνη έως τις 31 Ιουλίου 2020, εφόσον έχουν τελεσιδικήσει ή τελεσιδικήσουν μελλοντικά οι υποθέσεις τους στα δικαστήρια.

Ετσι, όσοι δεν προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη αλλά και εκείνοι που δεν θα δικαιωθούν στα δικαστήρια, βάσει της απόφασης του ΣτΕ δεν δικαιούνται επιστροφής αναδρομικών. Σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών, περίπου 300.000 συνταξιούχοι, οι οποίοι υπέστησαν τις εν λόγω περικοπές, είχαν προσφύγει στη Δικαιοσύνη έως τις 31 Ιουλίου 2020.

Αντίθετα, περίπου 1.300.000 συνταξιούχοι, αν και υπέστησαν περικοπές, δεν προσέφυγαν. Ετσι, με βάση όσα προκύπτουν από την απόφαση του ΣτΕ, εφόσον δικαιωθούν από τα δικαστήρια, οι 350.000 οι οποίοι προσέφυγαν, αυτοί και όχι όσοι δεν προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη, θα λάβουν πίσω τα αναδρομικά τους.

Αυτό σημαίνει ότι 3 στους 4 συνταξιούχους θα αποκλειστούν από την επιστροφή των περικοπών τις οποίες υπέστησαν και μόνο 1 στους 4 θα λάβει αναδρομικά. Η δικαστική περιπέτεια θα είναι χρονοβόρα (έως 5-6  έτη).

Κι αυτό γιατί μετά την πρωτόδικη απόφαση που λαμβάνουν τα διοικητικά δικαστήρια, συνήθως ακολουθεί έφεση από την πλευρά του ΕΦΚΑ και εκδίκασή της, σε δεύτερο βαθμό. Εν συνεχεία προκύπτει η τελεσίδικη απόφαση και επιδικάζονται τα ποσά που οφείλονται ανά περίπτωση και μάλιστα έντοκα (6% τόκος ανά έτος).

Αγωγές

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, αυτή την περίοδο δικάζονται αγωγές, σε πρώτο βαθμό, που έχουν υποβληθεί το 2015-2016. Με δεδομένο ότι θα πρέπει να δικαστούν όλες οι αγωγές που έχουν υποβληθεί έως 31 Ιουλίου 2020 (έναρξη ισχύος του νόμου 4714/20, που αποτέλεσε το νέο όριο που έθεσε το ΣτΕ), γίνεται σαφές ότι η καθυστέρηση είναι πιθανό να παραταθεί και άλλο.

Υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 1,3 εκατ. συνταξιούχοι οι οποίοι δεν έλαβαν το παραμικρό ποσό από την καταβολή αναδρομικών που έγινε τον Οκτώβριο του 2020. Πρόκειται για χαμηλοσυνταξιούχους (έως 800 ευρώ), οι οποίοι δεν είχαν εκ του νόμου περικοπές στις κύριες συντάξεις τους, για τις οποίες δόθηκαν αναδρομικά ποσά.

Υπενθυμίζεται ότι το καλοκαίρι του 2020, η κυβέρνηση της ΝΔ πέρασε νόμο με τον οποίο όλοι οι συνταξιούχοι δημόσιου και ιδιωτικού τομέα έλαβαν αναδρομικά για τις περικοπές μόνο στις κύριες συντάξεις για το 11μηνο Ιουνίου 2015 – Μαΐου 2016, αν και το ΣτΕ είχε δικαιώσει μόνο όσους προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη και εκκρεμούσε σχετική απόφαση από το Ελεγκτικό Συνέδριο για τους συνταξιούχους του Δημοσίου.

Ο συμψηφισμός  θα έρθει να προστεθεί στην επικείμενη αύξηση των συντάξεων από 1/1/2023 ύψους 6%. Αυτό σημαίνει ότι θα μειωθεί η προσωπική διαφορά και με τον συμψηφισμό των αναδρομικών θα υπάρξουν και αυξήσεις στην τσέπη.

Επισημαίνεται ότι το ακριβές ύψος της αύξησης των συντάξεων από  1/1/2023  θα προκύψει από έναν ιδιαίτερο μαθηματικό τύπο ο οποίος θα υπολογίζει την αύξηση του ΑΕΠ σε συνάρτηση με την αύξηση του πληθωρισμού. Η αύξηση αυτή θα αφορά όλα τα Ταμεία, ωστόσο κάποιοι δεν θα δουν άμεσα μεγάλη διαφορά στη σύνταξή τους λόγω του νόμου Κατρούγκαλου.