Νέα μέθοδος εντοπίζει εγκαίρως τον καρκίνο του μαστού

Επιμέλεια – Ρεπορτάζ: Θάνος Ξυδόπουλος – Αλέξανδρος Παπαδόπουλος

Ένας από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους επιστήμονες στη μετασοβιετική Ρωσία, ο γιατρός – ογκολόγος Βίκτωρ Κεσελάβα, (V.V. KESHELAVA) μαζί με τον συνάδελφό του Α. Λεστσίνσκι (A.G. LESHCHINSKY), προχώρησαν σε μια νέα μελέτη σχετικά με την ανίχνευση του καρκίνου του μαστού σε πρώιμο στάδιο. Ο διακεκριμένος ογκολόγος και πρώην πρόεδρος της ρωσικής ογκολογικής εταιρείας, είχε έρθει στην Ελλάδα τον Απρίλιο του 2012, προσκλεκλημένος από το Νοσοκομείο Ευαγγελισμός, στο πλαίσιο μιας επιστημονικής συνάντησης για την αντιμετώπιση της νόσου. Η τότε ομιλία του επικεντρώθηκε στις νέες τεχνικές με τη χρήση γνωστών ιών εναντίον μορφών καρκίνου, όπως του μαστού, του προστάτη, του λάρυγγα και άλλους.

Σύμφωνα λοιπόν, με τη νέα μελέτη που δημοσιοποίησαν οι δύο Ρώσοι ογκολόγοι, σχετικά με τη μέθοδο που ακολούθησαν για την διερεύνηση του καρκίνου του μαστού και την πρώιμη διάγνωση του προκύπτουν πολλά ενδιαφέροντα συμπεράσματα.

Δείτε την δημοσίευση των δύο καθηγητών – ογκολόγων στα αγγλικά

Η διερεύνηση του καρκίνου του μαστού και η πρώιμη διάγνωση

Όπως αναφέρουν οι δύο επιστήμονες, υπάρχουν δύο ανεξάρτητες στρατηγικές για την ανίχνευση του καρκίνου σε πρώιμο στάδιο. Αυτές περιλαμβάνουν περιπτώσεις με κλινικά συμπτώματα στο πρώιμο στάδιο και διερεύνηση με στόχο τον εντοπισμό ασυμπτωματικού καρκίνου ή προκαρκινικών καταστάσεων σε άτομα που φαίνονται υγιή.

Μεταξύ των διαφόρων μεθόδων που προτείνονται και εφαρμόζονται υπάρχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Τόσο τα προγράμματα έγκαιρης διάγνωσης όσο και τα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου απαιτούν παρόμοιους πόρους και η αποτελεσματική έγκαιρη διάγνωση αποτελεί τη βάση για ολοκληρωμένα μέτρα ελέγχου του καρκίνου.

Το κύριο εργαλείο στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης που επιτρέπει τη μείωση της θνησιμότητας από καρκίνο του μαστού είναι ο αποτελεσματικός προσυμπτωματικός έλεγχος, με τη μαστογραφία να αποτελεί την αναγνωρισμένη μέθοδο.

Ένας σημαντικός περιοριστικός παράγοντας είναι η υψηλή πυκνότητα του μαστού σε γυναίκες κάτω των 40 ετών. Αυτό δεν αποτελεί μόνο παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου, αλλά και παράγοντα που μειώνει την αποτελεσματικότητα της μαστογραφίας. Αυτό σημαίνει ότι το ένα τρίτο των γυναικών που έχουν ήδη κακοήθη όγκο θα λάβουν μια έκθεση που θα δείχνει ότι δεν υπάρχει παθολογία του μαστού κατά τη διάρκεια της μαστογραφικής εξέτασης. Για αυτές τις ασθενείς, πρέπει να πραγματοποιείται υπερηχογράφημα μαστού σε συνδυασμό με μαστογραφία και, σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι επίσης απαραίτητη η μαγνητική τομογραφία (MRI).

Είναι γνωστό ότι τα παθολογικά αλλοιωμένα κύτταρα του μαστού χαρακτηρίζονται από ανώμαλη αύξηση των ηλεκτρικών και μαγνητικών ανωμαλιών και επιλεκτική συσσώρευση σιδήρου. Αυτό επιβεβαιώνεται από τη χρήση της μαστογραφίας ηλεκτρικής εμπέδησης, της μαγνητικής τομογραφίας και της μαστοφασματομετρίας. Η μαστογραφία ηλεκτρικής εμπέδησης είναι μια μέθοδος εξέτασης του μαστικού αδένα που χρησιμοποιεί ηλεκτρικά ερεθίσματα, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κακοήθεις όγκοι του μαστού έχουν ηλεκτρική αγωγιμότητα που διαφέρει από την αγωγιμότητα των γύρω υγιών ιστών.

Η μαγνητική τομογραφία (MRI) των μαστικών αδένων είναι μια διαγνωστική μέθοδος που χρησιμοποιεί μαγνητικό πεδίο και ραδιοκύματα για την απόκτηση διατομικών εικόνων του μαστικού ιστού και τον προσδιορισμό της παρουσίας νεοπλασμάτων, φλεγμονών και άλλων παθολογιών, όταν άλλες μέθοδοι, όπως ο υπέρηχος ή η μαστογραφία, είναι αναποτελεσματικές. Η σταθεροποίηση του συμπλόκου κυττάρου + ραδιονουκλιδίου 59Fe επέτρεψε τη δημιουργία μιας μεθόδου ανίχνευσης καρκίνου με τη χρήση ραδιοϊσοτοπικής διαγνωστικής. Η μέθοδος περιλαμβάνει τη χρήση ενός συγκεκριμένου τροπικού παράγοντα -του ραδιονουκλιδίου 59Fe- και εξοπλισμού καταγραφής, ενός μαστοφασματογράφου που βασίζεται στην ακτινοβολία γάμμα του ραδιονουκλιδίου 59Fe.

Η ανάλυση των πλεονεκτημάτων και των μειονεκτημάτων αυτών των μεθόδων επιβεβαίωσε:

-Την ανώμαλη αύξηση της ηλεκτρικής αγωγιμότητας που χαρακτηρίζει τα παθολογικά αλλοιωμένα κύτταρα του μαστού.

-Οι μέθοδοι επαφής για την ανίχνευση αυτής της ανωμαλίας δεν δίνουν επαρκείς πληροφορίες λόγω του περιορισμού του πλάτους του ηλεκτρικού ρεύματος που διέρχεται από το αντικείμενο ελέγχου.

-Την αντίδραση των άτυπων κυττάρων στο σίδηρο.

Προκειμένου να αυξηθεί το πλάτος του σήματος ανίχνευσης, αυξάνοντας έτσι σημαντικά την ευαισθησία στις ανιχνεύσιμες ανωμαλίες στον μαστικό αδένα, έγινε η χρήση παλμικής έκθεσης χωρίς επαφή. Μια επιτυχημένη λύση στο πρόβλημα με αυτόν τον τρόπο θα άνοιγε προοπτικές για μαζικό έλεγχο και διάγνωση του καρκίνου του μαστού σε πρώιμο στάδιο. Προκαταρκτικές πειραματικές μελέτες σε αυτό το θέμα ευνόησαν τη μέθοδο της τεχνολογίας παλμικών δινορρευμάτων (Pulsed Eddy Current – PEC). Πρόσθετα μέσα για την ενίσχυση της ευαισθησίας των ανιχνευόμενων ανωμαλιών παρέχονταν από την προηγούμενη χορήγηση στον ασθενή ενός σκευάσματος που περιείχε σίδηρο με μαγνητικές ιδιότητες και τάση για συσσώρευση σε ανώμαλα αλλοιωμένα κύτταρα στον καρκινικό όγκο. Οι αλγόριθμοι αναγνώρισης των ανωμαλιών που ανιχνεύθηκαν κατά τη διάρκεια των μετρήσεων επέτρεψαν να δημιουργηθεί μια ενοποιημένη, μη επεμβατική και ασφαλής μέθοδο που μπορεί να εφαρμοστεί για τη διάγνωση και για τον έλεγχο του καρκίνου του μαστού (Δίπλωμα ευρεσιτεχνίας (δίπλωμα ευρεσιτεχνίας 2 841 557 RU).

Η μέθοδος

Την ημέρα πριν από την εξέταση, 24 ώρες νωρίτερα, χορηγούνται στον ασθενή από το στόμα 1-2 δισκία (ανάλογα με το βάρος του) ενός σκευάσματος που περιέχει σίδηρο με μαγνητικές ιδιότητες. Ο μαστός εκτίθεται σε ηλεκτρομαγνητικό πεδίο χρησιμοποιώντας τεχνολογία παλμικών δινορρευμάτων. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, μετρώνται οι αλλαγές στα πεδία, που καταγράφονται σε διάφορες περιοχές της επιφάνειας του μαστού.

Η λειτουργία της συσκευής βασίζεται στην αρχή ότι στο μαστό, στο σημείο συσσώρευσης του φαρμακευτικού σκευάσματος (σιδήρου), εμφανίζεται ένα μαγνητικό στοιχείο που επηρεάζει το σήμα ανίχνευσης. Οι μετρούμενες τιμές συγκρίνονται μεταξύ τους, προσδιορίζοντας έτσι μια περιοχή στην επιφάνεια του μαστού όπου ανιχνεύεται η μεγαλύτερη διαφορά σε σχέση με άλλες περιοχές της επιφάνειάς του. Αυτή η ανωμαλία καταγράφεται και η περιοχή αναγνωρίζεται ως εστία συσσώρευσης του σκευάσματος σε παθολογικά αλλοιωμένα κύτταρα.

Το μέγεθος της αλλαγής στο μετρούμενο ηλεκτρομαγνητικό πεδίο υποδεικνύει την παρουσία παθολογικά αλλοιωμένων κυττάρων στο μαστό. Η τεχνολογία παλμικών δινορρευμάτων για την ανίχνευση ηλεκτρικών και μαγνητικών ανωμαλιών σε βιολογικά αντικείμενα, η οποία χρησιμεύει ως σύστημα διάγνωσης, μπορεί να ενσωματωθεί στον αλγόριθμο κλινικής εξέτασης για γυναίκες με παθήσεις του μαστού. Συνιστάται όταν οι παραδοσιακές διαγνωστικές μελέτες δεν δίνουν τις απαραίτητες πληροφορίες.

Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της πειραματικής έρευνας που αποσκοπεί στη βελτίωση της τεχνολογίας παλμικών δινορρευμάτων, λαμβάνοντας υπόψη αλγόριθμους για τον εντοπισμό ανωμαλιών, κατά τη διεξαγωγή μετρήσεων σε διάφορα όργανα (πνεύμονες, νεφρά, εγκέφαλος κ.λπ.), ανοίγουν νέες προοπτικές για την ιατρική και θα επιτρέψουν τη δημιουργία μιας θεμελιωδώς νέας, μαζικής παραγωγής και ευρέως προσβάσιμης κατηγορίας διαγνωστικού εξοπλισμού στην ογκολογία.

Η αποκλειστική συνέντευξη στη «Ζούγκλα» του διακεκριμένου ογκολόγου Βίκτωρος Κεσελάβα

Όπως προαναφέραμε, ο γιατρός – ογκολόγος, Βίκτωρ Κεσελάβα, είχε έρθει στην Ελλάδα τον Απρίλιο του 2012 και παραχώρησε αποκλειστική συνέντευξη στη «Ζούγκλα» και τον Νίκο Γεωργιάδη, στην οποία μιλούσε για την Virus Therapy (ιική θεραπεία) ως μια καινούργια μέθοδος θεραπείας των ογκολογικών παθήσεων, που βασίζεται στη χρήση ιών που προσβάλλουν επιλεκτικά τα καρκινικά κύτταρα, καταστρέφοντάς τα.

O γιατρός – ογκολόγος, Βίκτωρ Κεσελάβα

Τότε, ο Δρ. Κεσελάβα δήλωνε πως: «Αυτοί οι ιοί είτε διασπούν τα καρκινικά κύτταρα, αφήνοντάς τα κυριολεκτικά κομματιασμένα, είτε εισάγουν σ’ αυτά τα κύτταρα γονίδια που αυξάνουν την ευαισθησία τους σε συμβατικά χημειοθεραπευτικά φάρμακα. Οι πρώτες ενδείξεις πως ιοί μπορούν να αποτελέσουν πολύτιμο εργαλείο για την καταπολέμηση του καρκίνου παρουσιάστηκαν το 1912, όταν ένας Ιταλός γυναικολόγος ανέφερε υποχώρηση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας σε μία ασθενή μετά από προσβολή από τον ιό της λύσσας λόγω δαγκώματος σκύλου. Στη διάρκεια των επόμενων χρόνων μελετήθηκαν και κατέληξαν σήμερα να εφαρμόζονται επιτυχώς διάφορα στελέχη ιών για τη θεραπεία καρκινοπαθών.

Για παράδειγμα, στελέχη του αδενοϊού και του ερπητοϊού χρησιμοποιούνται για θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα και του λάρυγγα. Ο ρεοϊός για τη θεραπεία του μελανώματος και του καρκίνου του προστάτη. Ο Variola minor (ιός της ευλογιάς) για θεραπεία του καρκίνου του ήπατος. Παραμυξοϊοί (ειδικά ο ιός της νόσου του Newcastle) χρησιμοποιούνται για θεραπεία του καρκίνου του μαστού, των νεφρών, του εγκεφάλου και του τραχήλου της μήτρας.

Ένας τρόπος είναι η αυτόλογη εμβολιοθεραπεία, δηλαδή η δημιουργία εξατομικευμένου εμβολίου μέσω της μόλυνσης με ιό των καρκινικών κυττάρων του ασθενή, τα οποία λαμβάνονται κατά τη χειρουργική επέμβαση ή τη βιοψία. Ο άλλος τρόπος είναι η εισαγωγή του ιού κατ’ ευθείαν στον ασθενή, δηλαδή in vivo επιλεκτική μόλυνση των καρκινικών κυττάρων. Τα ζωντανά καρκινικά κύτταρα που έχουν μολυνθεί με τον ιό in situ μετατρέπονται σε αυτόλογα εμβόλια που ενισχύουν την ειδική ανοσία του οργανισμού κατά του καρκίνου».

Δείτε τη συνέντευξη του Βίκτωρος Κεσελάβα στον Νίκο Γεωργιάδη