Nipplegate: 21 Super Bowl μετά, χρωστάμε μια συγγνώμη στη Τζάνετ Τζάκσον και το στήθος της

Περίπου σαν σήμερα, 21 χρόνια πριν, το σκάνδαλο Nipplegate προβλήθηκε σε ζωντανή μετάδοση στο Super Bowl του 2004 που λάμβανε χώρα στο Χιούστον του Τέξας.

Η άτυχη στιγμή που αποκάλυψε το στήθος της Τζάνετ Τζάκσον σε εκατομμύρια τηλεθεατές θεωρείται ως μια από τις πιο εμβληματικές στην ιστορία των τηλεοπτικών χρονικών αποκαλύπτοντας πολλά layers σεξισμού και κακοποίησης εις βάρος της.

Μετά το περιώνυμο Nipplegate η Τζάκσον είδε την καριέρα της να ατιμάζεται σε live μετάδοση την ίδια στιγμή που ο Τζάστιν Τίμπερλεϊκ, αναδυόμενος ποπ σταρ τότε, απολάμβανε περισσότερη δημοφιλία χωρίς να αναλαμβάνει κανείς ευθύνη.

Η ιστορία είναι αυτή: Καθώς το τηλεοπτικό κοινό παρακολουθεί το καθιερωμένο μουσικό halftime show του Super Bowl XXXVIII, οι καλλιτέχνες της διοργάνωσης, Τζάνετ Τζάκσον και Τζάστιν Τίμπερλεϊκ διασκεδάζουν το κοινό, χορεύουν, ερμηνεύουν, ερωτοτροπούν.

Όλα πάνε όπως είχε προβλεφθεί σε κάθε πρόβα μέχρι την τελευταία στιγμή, όταν το χέρι του Τίμπερλεϊκ τραβάει το μπούστο της Τζάνετ Τζάκσον και το στήθος της μένει γυμνό, εκτεθειμένο σε σε 140 εκατομμύρια τηλεθεατές για 9/16 εκατοστά του δευτερολέπτου. Η χιονοστιβάδα μόλις είχε ξεκινήσει.

Ο πόλεμος που ακολούθησε για το περιστατικό (ήταν σχεδιασμένο; ήταν κατά λάθος; ποιος φταίει; τα δίκτυα που έκαναν την μετάδοση ήταν υπεύθυνα για το περιεχομένο προβολής; ένας λευκός ανερχόμενος ποπ σταρ «σκίζει» μια μαύρη καθιερωμένη τραγουδίστρια, είναι τυχαίο;) ήταν λυσσαλέος με πολλαπλά μέτωπα.

Πολιτιστικά, κοινωικά, φυλετικά. Το Nipplegate ατίμασε την Τζάνετ Τζάκσον μπροστά σε όλους (το είπε η ίδια σε συνέντευξη της πρόσφατα στον The Guardian) και κυρίως έριξε τη μάσκα ενός έθνους που θέλει να εμπορεύεται το σεξ αλλά είναι βαθιά σεμνότυφο, υποκριτικό, μισογυνιστικό και συστημικά ρατσιστικό.

Την 1η Φεβρουαρίου του 2004 οι ΗΠΑ σοκαρίστηκαν άνευ προηγουμένου από το γυμνό στήθος της Τζάνετ Τζάκσον -την ίδια στιγμή οι πόλεμοι των ΗΠΑ δεν σόκαραν κανέναν. Το ντουέτο Rock Your Body του Τίμπερλεϊκ με τη Τζάκσον γίνεται αφορμή για να επινοηθεί το YouTube, και να καθιερώσει το πρώην μέλος των N’Sync στη σόλο πορεία του.

«Λυπάμαι αν πρόσβαλα κάποιον, δεν ήταν αυτή η πρόθεση μου» είχε πει τότε ο Τίμπερλεϊκ. Δεκαεφτά χρόνια μετά ο στιλίστας της Τζάκσον, Wayne Scott Lukas, τον διέψευδε λέγοντας ότι ο Τίμπερλεϊκ τον «πίεζε για να κάνει αλλαγές στο κοστούμι της Τζάκσον, ήταν αποφασισμένος να ξεπεράσει σε δημοφιλία το φιλί της Mαντόνα με τη Μπρίτνεϊ Σπίαρς στη σκηνή των MTV Awards που είχε προηγηθεί».

Ο Τίμπερλεϊκ είχε επιτυχία μετά το σόου, Η Τζάνετ Τζάκσον πάλι, πέρα από το μπούστο της είχε χάσει και την εκτίμηση της βιομηχανίας που την απέφευγε ως πέτρα σκανδάλου που όπως όλα δείχνουν, ήταν εις βάρος της.

Μετά το show η Τζάκσον επέστρεψε δισκογραφικά μετά από τρία χρόνια απουσίας. Καθιερωμένη ως ήταν, όλοι πίστευαν ότι η Τζάκσον ήταν έτοιμη για μεγαλύτερες κατακτήσεις στα charts. Όμως το άλμπουμ της, το Damita Jo, που κυκλοφόρησε στον απόηχο του Nipplegate εξαφανίστηκε από την επικαιρότητα.

Η Τζάκσον δέχτηκε χτυπήματα κάτω από τη ζώνη, σωρεία αρνητικών κριτικών που αφορούσαν «αυτό που πρεσβεύει» και το CBS ακυρώνει την εμφάνιση της στα Grammy εκείνης της χρονιάς αν και η Τζάκσον είχε ανακοινωθεί ως η βασική παρουσιάστρια της μουσικής βραδιάς.

Ο Τίμπερλεϊκ βέβαια εμφανίστηκε στη σκηνή ως το poster boy της ποπ εκείνων των καιρών.

Η Τζάκσον είδε συμφωνίες της να ακυρώνονται, το σύμβολο δύναμης που είχε καθιερώσει με το ισχυρό Rhythm Nation να αποσυντίθεται και έβλεπε το μίσος εναντίον της σε real time χρόνους γιατί είχε προσβάλει τα «χρηστά ήθη» των ΗΠΑ. Θύμα μιας ανυπόφορης ηθικολογίας, η Τζάνετ Τζάκσον αν ζούσε στο Σάλεμ θα είχε καεί στην πυρά.

Χρόνια μετά, ένα ντοκιμαντέρ, το Malfunction: The Dressing Down of Janet Jackson, των New York Times Present που υπογράφει η ίδια ομάδα που δημιούργησε το υποψήφιο για ΕΜΜΥ, Framing Britney Spears θέλησε να αναδείξει το Nipplegate στην πραγματική του διάσταση.

Ακολουθώντας το ντοκιμαντέρ που αποκάλυψε τη συστηματική κακοποίηση των γυναικών από την πατριαρχικά δομημένη τάξη πραγμάτων στη βιομηχανία του θεάματος της Μπρίτνεϊ Σπίαρς, το ντοκιμαντέρ για το περιστατικό στο Super Bowl που εξόρισε την Τζάκσον από τη μουσική βιομηχανία για καιρό, προσεγγίζει το πολιτιστικό αυτό φάουλ για να αναδείξει παθογένειες.

Ο Τζάστιν Τίμπερλεϊκ, ειρωνικά, είναι κομμάτι και των δύο φιλμ. Μετά την προβολή του ντοκιμαντέρ για την πρώην σύντροφο του Μπρίτνεϊ Σπίαρς, ο Τίμπερλεϊκ, χρόνια μετά, θυμήθηκε ότι ίσως χρωστά μια απολογία.

«Θέλω να ζητήσω συγνώμη τόσο από την Μπρίτνεϊ όσο κι από την Τζάνετ προσωπικά γιατί νοιάζομαι και σέβομαι τις δύο αυτές γυναίκες, ενώ γνωρίζω ότι έχω σφάλλει» είπε ο Τίμπερλεϊκ.

«Η βιομηχανία είναι ελαττωματική. Προετοιμάζει τους άντρες, ειδικά τους λευκούς, για την επιτυχία. Είναι σχεδιασμένη με αυτόν τον τρόπο. Ως άνδρας σε προνομιακή θέση, πρέπει να μιλήσω ανοιχτά γι’ αυτό. Εξαιτίας της άγνοιας μου, δεν κατάλαβα από την αρχή τι πραγματικά συνέβαινε. Δεν θέλω όμως να επωφεληθώ ποτέ ξανά από τη μείωση των άλλων γύρω μου» πρόσθεσε.

Η συγγνώμη του Τίμπερλεϊκ δεν μπορεί να φέρει τίποτα από όσα έχασε η Τζάκσον πίσω. Το «απρεπές» Nipplegate άλλαξε πολλά.

Την καριέρα του, την καριέρα της, τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τηλεόραση και χρησιμοποιούμε το διαδίκτυο και όπως σχολιάζει η δημοσιογράφος Sarah Ditum στο βιβλίο της Toxic: Women, Fame, and the Tabloid 2000s, η Τζάκσον σε λίγα μόλις δευτερόλεπτα «έγινε από προσωποποίηση της σεξουαλικής ενδυνάμωσης σε παγκόσμιο άβαταρ της απρέπειας και άλλαξε ακούσια τον τρόπο που καταναλώνουμε τα μέσα ενημέρωσης για πάντα».

Ο Τίμπερλεϊκ, μετά το περιστατικό στο Χιούστον, όταν ρωτήθηκε για το τι είχε συμβεί κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης αμέσως μετά την προβολή του show είπε: «Μας αρέσει να δίνουμε σε όλους κάτι για να μιλήσουν».

Η Τζάκσον, από την άλλη πλευρά, έφυγε από το γήπεδο του Super Bowl αμέσως μετά την παράσταση, σιωπηλή.

Την επόμενη μέρα, το CBS, το MTV και το NFL ζήτησαν συγγνώμη ενώ ισχυρίστηκαν ότι δεν γνώριζαν τίποτα για την «απρέπεια στη σκηνή».

Ο Μάικλ Πάουελ, πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Επικοινωνιών, διέταξε έρευνα για το τι συνέβη, λέγοντας στο CNN ότι δεν ήταν πεπεισμένος ότι επρόκειτο για ατύχημα. «Σαφώς κάποιος το γνώριζε. Σαφώς ήταν κάτι που σχεδιάστηκε από κάποιον. Και σαφώς, πήρε αυτό που ήθελε» είπε.

Ο Πάουελ ήταν πραγματικά «εξοργισμένος με αυτό που είδε κατά τη διάρκεια του ημιχρόνου του Super Bowl». «Όπως εκατομμύρια Αμερικανοί, η οικογένειά μου και εγώ μαζευτήκαμε γύρω από την τηλεόραση για μια γιορτή. Αντίθετα, αυτή η γιορτή είχε μολυνθεί από ένα αταξικό, ανόητο και αξιοθρήνητο κόλπο» πρόσθεσε στη δήλωση του.

Όντως εκείνο το βράδυ στο στάδιο του Χιούστον κάτι πήγε στραβά. Κανείς, όμως, ποτέ δεν έχει διευκρινίσει τι ακριβώς πήγε στραβά και κανείς πέρα από τη Τζάκσον δεν πλήρωσε το τίμημα γιατί το στήθος της έμεινε γυμνό στα μάτια όλων.

Το Nipplegate ήταν και η αφορμή για να επινοηθεί το YouTube. H τεχνολογία προφανώς και θα έβγαινε κερδισμένη.

Όταν ο προγραμματιστής υπολογιστών Jawed Karim προσπάθησε να δει το βίντεο της «κακής στιγμής» απογοητεύτηκε. Δεν μπορούσε να το δει παρά μόνο αν κάποιος είχε TiVo (υπηρεσία προβολής on demand) ή αν το είχε μαγνητοσκοπήσει σε κάποια βιντεοκασέτα. Την ίδια στιγμή συνειδητοποίησε ότι κανείς δεν είχε δημιουργήσει μια μεγάλης κλίμακας ιστοσελίδα στην οποία οι χρήστες θα μπορούσαν να ανεβάζουν βίντεο που δημιουργούσαν οι ίδιοι.

Ο Karim συνεργάστηκε με δύο άλλους επιχειρηματίες της Silicon Valley. Ένα χρόνο και κάτι μετά το YouTube έκανε πρεμιέρα στο διαδίκτυο γράφει η USA Today.