Ντόντο: Επιστήμονες ξαναζωντανεύουν το εξαφανισμένο θρυλικό πτηνό

Το ντόντο, ένα πτηνό του Μαυρικίου που εθεάθη για τελευταία φορά τον 17ο αιώνα, θα… επιστρέψει στη ζωή κατά κάποιο τρόπο, εάν επιτύχουν οι προσπάθειες της εταιρείας Colossal Biosciences, η οποία ανακοίνωσε σημαντική πρόοδο στην προσπάθειά της να αναβιώσει το είδος.

Η Colossal ανακοίνωσε ότι κατάφερε για πρώτη φορά να αναπτύξει πρωταρχικά γονιδιακά κύτταρα περιστεριού, ένα «καθοριστικό βήμα» για την επανεμφάνιση των ντόντο μετά από περισσότερα από 300 χρόνια.

Η εταιρεία με έδρα το Τέξας, γνωστή για τα φιλόδοξα σχέδιά της να επαναφέρει ακόμα και τα μαλλιαρά μαμούθ, ανακοίνωσε επίσης ότι έχει δημιουργήσει γενετικά τροποποιημένες κότες, οι οποίες θα λειτουργήσουν ως «φορείς» για τα κύτταρα των ντόντο. Οι κότες θα δεχτούν ένεση με πρωταρχικά γονιδιακά κύτταρα από περιστέρια Νικόμπαρ, τους πιο κοντινούς ζωντανούς συγγενείς των ντόντο. Με την πάροδο του χρόνου και μετά από κατάλληλες γονιδιακές επεξεργασίες για την αναδημιουργία του επιθυμητού σχήματος σώματος και κεφαλιού, οι κότες θα μπορούν να παράγουν ντόντο.

«Κατά προσέγγιση, πιστεύουμε ότι θα χρειαστούν ακόμα πέντε με επτά χρόνια, αλλά σίγουρα όχι 20 χρόνια», δήλωσε ο Μπεν Λαμ, CEO της Colossal, για τον χρονικό ορίζοντα της επιστροφής του ντόντο. Η εταιρεία συνεργάζεται με ομάδες για την προστασία της άγριας ζωής, ώστε να εντοπίσει ασφαλείς στο νησί του Μαυρικίου, χωρίς αρουραίους, όπου το είδος θα μπορούσε να περιπλανιέται ξανά.

«Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε ντόντο με επαρκή γενετική ποικιλότητα ώστε να τους επανεισαγάγουμε στη φύση και να ευδοκιμήσουν πραγματικά», είπε. «Δεν σκοπεύουμε να φτιάξουμε δύο ντόντο, αλλά χιλιάδες».

Κάποτε περιπλανιούνταν στα δάση του Μαυρίκιου στον Ινδικό Ωκεανό, χωρίς φυσικούς εχθρούς, μέχρι που ο άνθρωπος άρχισε να τα κυνηγά σε μεγάλο βαθμό, μια διαδικασία που επιταχύνθηκε από την ευρωπαϊκή εξερεύνηση και επέκταση.

Η καταστροφή του φυσικού τους βιότοπου και η εισαγωγή εισβολικών ειδών, όπως γουρούνια και αρουραίοι που λεηλατούσαν τις φωλιές τους, οδήγησαν στη μοίρα αυτού του σχεδόν ανυπεράσπιστου, φρουτοφάγου πτηνού. Η τελευταία αξιόπιστη μαρτυρία για ένα ντόντο προέρχεται από έναν Ολλανδό ναύτη που το περιέγραψε ως «ένα είδος πολύ μεγάλου χήνας» το 1662.

Το ντόντο έγινε από τότε σύμβολο της εξαφάνισης, αλλά η Colossal δηλώνει βέβαιη ότι οι μέθοδοι της, βασισμένες στην τεχνολογία γονιδιακής επεξεργασίας Crispr, μπορούν να γυρίσουν τον χρόνο πίσω και να επαναφέρουν το είδος στον φυσικό του χώρο.

Η Μπεθ Σαπάιρο, επιστημονική υπεύθυνη της Colossal, δήλωσε ότι η «πολύ συναρπαστική» πρόοδος ήρθε μετά από ένα χρόνο εργασίας για τη γονιδιακή επεξεργασία πτηνών, που είναι πιο πολύπλοκη διαδικασία σε σχέση με τα θηλαστικά.

«Δεν πρόκειται για μια διαδικασία όπου απλώς θα ρίξουμε χιλιάδες ντόντο στο Μαυρίκιο. Σαφώς θα είναι μια αργή, προσεκτική και συνειδητή διαδικασία», τόνισε η Σαπάιρο.

«Αν καταφέρουμε να επανεισαγάγουμε ένα μεγάλο, επίγειο, φρουτοφάγο πτηνό, δεν ξέρουμε όλες τις συνέπειες που θα έχει αυτό στο τοπίο, αλλά περιμένουμε ότι θα υπάρξουν και κάποιες ευχάριστες εκπλήξεις».

Ορισμένοι ειδικοί, όμως, αμφισβητούν τον ορισμό αυτών των γενετικά τροποποιημένων ειδών και τον ρόλο τους σε οικοσυστήματα που έχουν υποβαθμιστεί από την ανθρώπινη επέμβαση και την κλιματική κρίση. Ο Λεονάρντο Καμπάνια, εξελικτικός βιολόγος στο Εργαστήριο Ορνιθολογίας του Κορνέλ, δήλωσε ότι η Colossal έχει σημειώσει «σημαντική πρόοδο», αλλά η δουλειά της με το ντόντο αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις.

«Είναι δύσκολο να ξέρουμε τι ακριβώς απαιτείται για να δημιουργηθεί το ντόντο γενετικά, από την αρχιτεκτονική του γονιδιώματος μέχρι το πώς τα γονίδιά του αλληλεπιδρούσαν με το περιβάλλον», είπε.

Περίπου 2 εκατομμύρια είδη κινδυνεύουν σήμερα με εξαφάνιση, με ζώα και φυτά να απειλούνται από την καταστροφή του οικοτόπου τους, την αύξηση της θερμοκρασίας, τη ρύπανση, το κυνήγι. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι ο τρέχων ρυθμός εξαφάνισης είναι εκατοντάδες φορές μεγαλύτερος από τον ιστορικό μέσο όρο, λόγω της ανθρώπινης επίδρασης.

Η Colossal ισχυρίζεται ότι η τεχνολογία της μπορεί να βοηθήσει τα απειλούμενα είδη, όχι μόνο να επαναφέρει χαμένα πλάσματα, αλλά κάποιοι ειδικοί επισημαίνουν ότι το έργο της αποσπά την προσοχή από τις απειλές που αντιμετωπίζει ο φυσικός Κόσμος.

ΠΗΓΗ: The Guardian