Οι πολικοί επιστήμονες προειδοποιούν για τους κινδύνους της παρέμβασης στο περιβάλλον της Αρκτικής και Ανταρκτικής

Τα επικείμενα σχέδια για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής μέσω της παρέμβασης στο περιβάλλον της Αρκτικής και της Ανταρκτικής είναι επικίνδυνα, προειδοποιούν δεκάδες πολικοί επιστήμονες. Ενδέχεται να αποσπάσουν την προσοχή από την ανάγκη εγκατάλειψης ορυκτών καυσίμων, ενώ οι πιθανότητες επιτυχίας είναι μικρές.

Αυτές οι τεχνικές «γεωμηχανικής» των πόλων στοχεύουν στη ψύξη του πλανήτη με μη συμβατικούς τρόπους, όπως η τεχνητή πάχυνση του θαλάσσιου πάγου ή η απελευθέρωση μικροσκοπικών, ανακλαστικών σωματιδίων στην ατμόσφαιρα. Αποτελούν πιθανά μελλοντικά εργαλεία για την καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη και της μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Ωστόσο, περισσότεροι από 40 ερευνητές υποστηρίζουν ότι θα μπορούσαν να προκαλέσουν «σοβαρές περιβαλλοντικές ζημιές» και προέτρεψαν της χώρες να επικεντρωθούν απλώς στην επίτευξη του μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών.

Γεωμηχανική

Η γεωμηχανική, η σκόπιμη παρέμβαση στο κλιματικό σύστημα της Γης για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της υπερθέρμανσης του πλανήτη, είναι ένας από τους πιο αμφιλεγόμενους τομείς της κλιματικής έρευνας.

Ορισμένες προσπάθειες είναι ευρέως αποδεκτές και αναγνωρίζονται ως μέρος του «καθαρού μηδενικού υπολογισμού», δηλαδή την εξισορρόπηση της ποσότητας των αερίων του θερμοκηπίου που προκαλούν την υπερθέρμανση του πλανήτη και παράγονται από ανθρώπινες δραστηριότητες με την ποσότητα που απομακρύνεται ενεργά από την ατμόσφαιρα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα που προκαλεί την υπερθέρμανση του πλανήτη από την ατμόσφαιρα μέσω της φύτευσης δέντρων ή της χρήσης μηχανημάτων.

Ωστόσο, ορισμένες πιο ριζοσπαστικές ιδέες γεωμηχανικής, όπως η αντανάκλαση του ηλιακού φωτός, «αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα της κλιματικής αλλαγής και όχι τις αιτίες της», δήλωσε ο κύριος συγγραφέας, Μάρτιν Σίεγκερτ, καθηγητής γεωεπιστημών στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ

Οι επιστήμονες που βρίσκονται πίσω από τη νέα εκτίμηση, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Frontiers in Science, εξέτασαν τα στοιχεία για πέντε από τις πιο συζητημένες ιδέες γεωμηχανικής στους πόλους. Καμία δεν πληροί τα βασικά κριτήρια για τη σκοπιμότητα και τους πιο πιθανούς περιβαλλοντικούς κινδύνους, λένε.

Μια πρόταση είναι η απελευθέρωση μικροσκοπικών, ανακλαστικών σωματιδίων, τα αερολύματα, ψηλά στην ατμόσφαιρα για να κρυώσουν τον πλανήτη. Αυτό συχνά προσελκύει την προσοχή των συνωμοσιολόγων στο διαδίκτυο, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι τα ίχνη συμπύκνωσης στον ουρανό, δηλαδή οι υδρατμοί που δημιουργούνται από τους κινητήρες των αεροσκάφων, είναι απόδειξη της σημερινής απειλητικής γεωμηχανικής μεγάλης κλίμακας.

Πολλοί επιστήμονες έχουν πιο βάσιμες ανησυχίες, όπως η διαταραχή των καιρικών συνθηκών σε όλο τον κόσμο.

Με αυτές τις πιθανές δευτερογενείς επιπτώσεις, τίθεται επίσης το ερώτημα ποιος αποφασίζει να το χρησιμοποιήσει, ειδικά στην Αρκτική και την Ανταρκτική, όπου η διακυβέρνηση δεν είναι απλή.

Κίνδυνοι

Εάν μια χώρα εφαρμόσει γεωμηχανική ενάντια στις επιθυμίες άλλων, θα μπορούσε να «αυξήσει τις γεωπολιτικές εντάσεις στις πολικές περιοχές», σύμφωνα με την Δρ Βάλερι Μάσον-Ντελμότ, ανώτερη επιστήμονα στο Πανεπιστήμιο Paris-Saclay στη Γαλλία.

Ενώ ορισμένες από αυτές τις ιδέες είναι θεωρητικά εφικτές, ένας άλλος φόβος είναι το τεράστιο κόστος και ο χρόνος που απαιτείται για την εφαρμογή τους σε μεγάλη κλίμακα. Αυτό σημαίνει ότι είναι εξαιρετικά απίθανο να κάνουν διαφορά, σύμφωνα με την ανασκόπηση.

Μια ιδέα που εξέτασε πρόσφατα το BBC News ήταν ένα σχέδιο για την άντληση θαλασσινού νερού πάνω από την επιφάνεια του αρκτικού θαλάσσιου πάγου το χειμώνα, προκειμένου να τον πυκνώσει, δίνοντας στον πάγο περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσει το καλοκαίρι.

Ωστόσο, για να καλυφθεί το 10% της Αρκτικής θα χρειαστούν περίπου 10 εκατομμύρια αντλίες θαλασσινού νερού, σύμφωνα με μια εκτίμηση.

Ένα πιο θεμελιώδες πρόβλημα είναι ότι αυτού του είδους τα έργα θα μπορούσαν να δημιουργήσουν την ψευδαίσθηση ότι αποτελούν μια εναλλακτική λύση στη μείωση των εκπομπών αερίων που προκαλούν την υπερθέρμανση του πλανήτη.

«Εάν προωθηθούν… τότε θα αποτελέσουν μια απόσπαση της προσοχής, διότι για ορισμένους θα είναι μια λύση στην κλιματική κρίση που δεν απαιτεί αποκαρβονισμό», δήλωσε ο καθηγητής Σίεγκερτ,

«Φυσικά αυτό δεν θα ήταν αλήθεια και γι’ αυτό πιστεύουμε ότι μπορεί να είναι δυνητικά επιζήμια».

«Η ανάγκη για μείωση των εκπομπών έρχεται πρώτη… σχεδόν ό,τι κάνουμε είναι μάταιο χωρίς αυτήν», σύμφωνα με τον Δρ Σον Φιτζέραλντ, διευθυντή του Κέντρου για την Αποκατάσταση του Κλίματος του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.

Όπως πολλοί άλλοι υποστηρικτές της έρευνας στη γεωμηχανική, ο Δρ Φιτζέραλντ δεν υποστηρίζει ακόμη την εφαρμογή της σε μεγάλη κλίμακα και αναγνώρισε ότι περαιτέρω έρευνα μπορεί πράγματι να αποδείξει ότι οι ιδέες είναι «τρελές».

Ωστόσο, υποστήριξε ότι η περαιτέρω έρευνα θα επιτρέψει στην κοινωνία να λάβει «πιο τεκμηριωμένες αποφάσεις» σχετικά με το αν μπορούν να βοηθήσουν ή να εμποδίσουν την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Μια υπηρεσία που υποστηρίζεται από την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου ανακοίνωσε πρόσφατα χρηματοδότηση ύψους σχεδόν 60 εκατομμυρίων λιρών για τέτοιου είδους έρευνα, αν και η κυβέρνηση δηλώνει ότι δεν έχει σχέδια να την εφαρμόσει.

Ωστόσο, οι συντάκτες της νέας εκτίμησης θεωρούν αυτά τα έργα τόσο μη ρεαλιστικά που θα ήταν προτιμότερο να κατευθύνουν τις προσπάθειες προς την εξανθράκωση και την πολική έρευνα.

«Υπάρχουν κάποιες βασικές αλήθειες που δεν χρειάζονται πολλή έρευνα για να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι δεν είναι πραγματικά βιώσιμες», υποστήριξε ο καθηγητής Σίεγκερτ.

Ένας εκπρόσωπος της βρετανικής κυβέρνησης δήλωσε: «Προτεραιότητά μας είναι η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και η προσαρμογή στις αναπόφευκτες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής».

Πηγή: BBC