Παγκόσμια Ημέρα Κατά της Ισλαμοφοβίας: Αμφισβητώντας το αφήγημα του «βίαιου μουσουλμάνου»

Αν και το φαινόμενο της Ισλαμοφοβίας υπήρχε σίγουρα πολύ πριν από το 2001, οι τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου και η αντίδραση σε αυτές ενέτειναν τα αντιμουσουλμανικά τροπάρια.

Η βασική υπόθεση είναι πως το Ισλάμ είναι εγγενώς βίαιο ή ότι οι μουσουλμάνοι έχουν τάση για τρομοκρατία.

Μετά την 11η Σεπτεμβρίου, συγκεκριμένα άτομα μετέτρεψαν την ισλαμοφοβία σε βιομηχανία, κάνοντας τους μουσουλμάνους αποδιοπομπαίους τράγους με σκοπό να προωθήσουν τις δικές τους ατζέντες.

Ωστόσο, όπως και άλλες μορφές μισαλλοδοξίας, η ισλαμοφοβία μπορεί να αξιολογηθεί αντικειμενικά σύμφωνα με το The Conversation.

Αντιμουσουλμανική ρητορική

Η ρητορική του Καναδού συντηρητικού συγγραφέα Mark Steyn είναι χαρακτηριστική της δεξιάς ισλαμοφοβίας.

Για παράδειγμα, ο Steyn ισχυρίζεται ότι «οι περισσότεροι μουσουλμάνοι είτε επιθυμούν είτε αδιαφορούν για τον θάνατο των κοινωνιών στις οποίες ζουν».

Ομοίως, ο Ολλανδός πολιτικός και δεξιός λαϊκιστής Geert Wilders αναφέρεται στο Κοράνι ως «πηγή έμπνευσης και δικαιολόγησης του μίσους, της βίας και της τρομοκρατίας στον κόσμο, στην Ευρώπη και στην Αμερική».

Ο Βρετανός συντηρητικός πολιτικός σχολιαστής Douglas Murray προτείνει ότι για να μειωθεί η τρομοκρατία, το Ηνωμένο Βασίλειο χρειάζεται «λίγο λιγότερο Ισλάμ».

Επιφανείς αριστεροί σχολιαστές συμβάλλουν επίσης στα ίδια τρομολαγνικά στερεότυπα με τους συντηρητικούς ομολόγους τους. Για παράδειγμα, ο Αμερικανός νευροεπιστήμονας και νέος άθεος Σαμ Χάρις υποστηρίζει ότι «υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ του δόγματος του Ισλάμ και της μουσουλμανικής τρομοκρατίας».

Ομοίως, ο Αμερικανός κωμικός και τηλεοπτικός παραγωγός Bill Maher πιστεύει ότι υπάρχει ένας «συνδετικός ιστός» μισαλλοδοξίας και βιαιότητας που συνδέει 1,6 δισεκατομμύρια μουσουλμάνους με τρομοκρατικές ομάδες όπως το ISIS.

Και η γεννημένη στη Σομαλία Ολλανδοαμερικανίδα ακτιβίστρια και συγγραφέας Ayaan Hirsi Ali δηλώνει ότι «η βία είναι εγγενής στο δόγμα του Ισλάμ».

Κανένας από αυτούς τους χαρακτηρισμούς, ωστόσο, δεν είναι επαρκής από επιστημονική άποψη.

Οι αυτονόητες θέσεις και οι χονδροειδείς υπερβολές τείνουν να αποπροσανατολίζουν από το κύριο ζήτημα: αν η απεικόνιση των μουσουλμάνων ως βίαιων εξτρεμιστών είναι παραπλανητική.

Τι λένε οι αριθμοί;

Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι μουσουλμάνοι απορρίπτουν στη συντριπτική τους πλειοψηφία τις βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας και άλλες μορφές βίας κατά αμάχων για την υπεράσπιση του Ισλάμ.

Μελέτες δείχνουν ότι σε χώρες όπως το Αζερμπαϊτζάν (96%), το Καζακστάν (95%), η Ινδονησία (92%) και το Ιράκ (91%), οι μουσουλμάνοι θεωρούν τον εξτρεμισμό σπάνια ή ποτέ δικαιολογημένο.

Παρόμοια, η έρευνα «What Muslims Want» του 2016, που αφορά τους Βρετανούς μουσουλμάνους, έδειξε ότι το 90% απορρίπτει την τρομοκρατία.

Όταν ρωτήθηκαν για την ηθική δικαιολόγηση επιθέσεων κατά αμάχων, τα αποτελέσματα ήταν επίσης αρνητικά, με τις στάσεις των μουσουλμάνων να μην διαφέρουν σημαντικά από εκείνες του ευρύτερου κοινού στη Γαλλία, τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Στη Βόρεια Αμερική, η υποστήριξη στον βίαιο εξτρεμισμό ήταν σχεδόν ανύπαρκτη, με μόλις το 1% των Καναδών μουσουλμάνων να συμφωνεί με την ιδέα ότι οι περισσότεροι μουσουλμάνοι στη χώρα υποστηρίζουν τη βία. Στις ΗΠΑ, το 84% των μουσουλμάνων δήλωσαν ότι η βία κατά αμάχων δεν μπορεί ποτέ ή σπάνια να δικαιολογηθεί, ενώ μόνο το 12% θεωρεί ότι μπορεί να δικαιολογηθεί σε κάποιες περιπτώσεις.

Η στάση αυτή αντανακλά την άποψη ότι η βία επιτρέπεται μόνο σε περίπτωση αυτοάμυνας.

Τέλος, σε αντίθεση με τις γνωστές ρητορικές ότι οι μουσουλμάνοι του κόσμου υποστηρίζουν τρομοκρατικές οργανώσεις όπως το ISIS, οι περισσότεροι άνθρωποι σε χώρες με σημαντικό μουσουλμανικό πληθυσμό έχουν συντριπτικά αρνητική άποψη για το ISIS, συμπεριλαμβανομένου σχεδόν του 100% των ερωτηθέντων στο Λίβανο, του 94% στην Ιορδανία και του 84% στα παλαιστινιακά εδάφη.

Λανθασμένα συμπερασματα

Η ισλαμοφοβία είναι ένας εύστοχος όρος για την ταξινόμηση ανακριβών παραδοχών σχετικά με τους μουσουλμάνους και το Ισλάμ.

Όσοι προωθούν μια αντιμουσουλμανική ατζέντα πιστεύουν ότι οι απόψεις τους είναι συνεκτικές, αλλά όπως επισημαίνουν οι Eli Massey και Nathan J. Robinson, η λειτουργία μιας προκατάληψης «μας οδηγεί να πιστεύουμε ότι οι γενικεύσεις μας βασίζονται σε λογική και στοιχεία, ακόμη και όταν η λογική και τα στοιχεία δείχνουν στην πραγματικότητα προς μια εντελώς διαφορετική κατεύθυνση».

Ο κύριος ισχυρισμός ότι οι μουσουλμάνοι υποστηρίζουν σε μεγάλο βαθμό την εξτρεμιστική βία είναι αβάσιμος.

Επειδή η ισλαμοφοβία διαστρεβλώνει τη δυτική εικόνα των μουσουλμάνων, οι επιστημονικές μελέτες χρησιμεύουν ως σημαντική διόρθωση με δύο σημαντικούς τρόπους.

Πρώτον, αποκαλύπτουν τις ισλαμοφοβικές συμπεριφορές που έχουν καταλάβει τη Δύση μετά την 11η Σεπτεμβρίου και δεύτερον, συμβάλλουν στη μείωση της εξάπλωσης του αντιμουσουλμανικού βιτριολισμού παρέχοντας ένα ορθολογικό φόρουμ για συζήτηση.

Μετά τον πόλεμο στη Γάζα

Μετά τον πόλεμο στη Γάζα, η ισλαμοφοβία έχει πάρει μία νέα τροπή σε πολλά μέρη του κόσμου.

Πολλοί φιλοπαλαιστίνιοι ακτιβιστές σε δυτικά έθνη όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, τονίζουν ότι η υπεράσπισή τους για τα παλαιστινιακά δικαιώματα χαρακτηρίζεται εσφαλμένα ως υποστήριξη της Χαμάς στη Γάζα.

Τις τελευταίες εβδομάδες, παρατηρητές δικαιωμάτων δημοσίευσαν στοιχεία που σημειώνουν επίπεδα ρεκόρ αντιμουσουλμανικών περιστατικών μίσους και ομιλιών μίσους σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ και η Ινδία, μεταξύ άλλων.

Μια έκθεση που δημοσιεύθηκε από το Συμβούλιο Αμερικανο-Ισλαμικών Σχέσεων (CAIR) την Τρίτη ανέφερε ότι οι 8.658 καταγγελίες σχετικά με αντιμουσουλμανικά και αντιαραβικά επεισόδια πέρυσι – που αντιπροσωπεύουν αύξηση 7,4% σε ετήσια βάση – ήταν ο υψηλότερος αριθμός από τότε που η ομάδα άρχισε να συγκεντρώνει στοιχεία το 1996.