Πλημμύρες Θεσσαλίας: Στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο η Ελλάδα

Μετά από τις πλημμύρες που έπληξαν ανεπανόρθωτα την Θεσσαλία και τον Βόλο, η Κομισιόν έρχεται να παραπέμψει την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, καθώς δεν έχει τηρήσει την οδηγία περί επικαιροποίησης των χαρτών κινδύνου πλημμύρας, οι οποίοι μαζί με τους χάρτες επικινδυνότητας πλημμύρας αποτελούν βασικά μέσα για τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας.

Συγκεκριμένα, βάσει της ανακοίνωσης της Κομισιόν, η Ελλάδα παραπέμπεται, επειδή δεν παρείχε επικαιροποιημένους χάρτες κινδύνων πλημμύρας και επικινδυνότητας πλημμύρας, όπως απαιτείται από την οδηγία 2007/60/ΕΚ για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας («οδηγία για τις πλημμύρες»).

Γιατί παραπέμφθηκε η Ελλάδα – Που χρησιμεύουν οι χάρτες επικινδυνότητας

Σύμφωνα με την απόφαση της Κομισιόν, η Ελλάδα είναι το μόνο κράτος μέλος που δεν έχει συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την συγκεκριμένη οδηγία, καθώς οι υφιστάμενοι χάρτες δεν έχουν επανεξεταστεί.  Οι χάρτες είναι απαραίτητοι για την κατάρτιση αξιόπιστων σχεδίων διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας, τα οποία θα έπρεπε να είχαν καταρτιστεί έως τις 22 Δεκεμβρίου 2021 και να είχαν υποβληθεί έως τις 22 Μαρτίου 2022. Έχει κινηθεί επίσης διαδικασία επί παραβάσει κατά της Ελλάδας [INFR(2022)2191] για την καθυστερημένη έγκριση των εν λόγω σχεδίων διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας.

Το διατακτικό της απόφασης βασίζεται στο άρθρο 14 παράγραφος 2 της εν λόγω οδηγίας που υποχρέωνε τα κράτη μέλη να επανεξετάσουν και, εφόσον απαιτείται, να επικαιροποιήσουν τους χάρτες επικινδυνότητας πλημμύρας και τους χάρτες κινδύνων πλημμύρας έως τις 22 Δεκεμβρίου 2019 ενώ, σύμφωνα με το άρθρο 15 παράγραφος 1, τα κράτη μέλη όφειλαν να κοινοποιήσουν στην Επιτροπή την επανεξέταση και, κατά περίπτωση, την επικαιροποίηση των εν λόγω χαρτών τρεις μήνες μετά την εν λόγω ημερομηνία, δηλαδή έως τις 22 Μαρτίου 2020.

Σημειώνεται ότι οι χάρτες επικινδυνότητας πλημμύρας και οι χάρτες κινδύνων πλημμύρας αποτελούν βασικά μέσα για τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας.  Οι φορείς πολιτικής προστασίας και πρώτης επέμβασης μπορούν να χρησιμοποιούν τους χάρτες για τον σχεδιασμό της αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, καθώς και ως βάση για αποφάσεις σε θέματα ασφάλισης. Οι χάρτες υποστηρίζουν επίσης τον χωροταξικό σχεδιασμό και την αστική ανάπτυξη, ιδίως με στόχο να αποφευχθεί η δημιουργία νέων κινδύνων.

Τι απάντησε το υπουργείο Περιβάλλοντος

Σε ανακοίνωση που εκδόθηκε τον Σεπτέμβριο του 2023, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας περιγράφει ότι ήδη έχει προβεί στις ακόλουθες κινήσεις:

• Η υποβολή του Τεχνικού Δελτίου Πράξης έγινε στις 11/12/2019
• Η απόφαση ένταξης της πράξης από το ΥΜΕΠΕΡΑΑ πραγματοποιήθηκε στις 14/7/2020.
• Στις 13/5/2021 εγκρίθηκε η διενέργεια του διαγωνισμού.
• Στο χρονικό διάστημα Φεβρουαρίου – Απριλίου 2022 ολοκληρώθηκε ο έλεγχος των δικαιολογητικών των προσωρινών Αναδόχων  και
• ακολούθησε η συμβασιοποίηση των μελετών στο χρονικό διάστημα 24-30/8/2022, με συμβατική διάρκεια υλοποίησης τα 2 έτη.

Στην συνέχεια, το υπουργείο αναφέρει «Η σύντμηση του απαιτούμενου χρόνου για την ολοκλήρωση του έργου δεν ήταν εφικτή, λόγω της βελτίωσης της ψηφιακής ανάλυσης των τοπογραφικών δεδομένων του εδάφους και της απαιτούμενης επικαιροποίησης των όμβριων καμπυλών, οι οποίες αποτελούν το αναγκαίο υπόβαθρο για την ορθή εκτίμηση των ζωνών κινδύνου πλημμύρας, σε συνδυασμό με το χρόνο δημόσιας διαβούλευσης που απαιτείται.»

Τέλος σε ότι αφορά την διαδικασία που έχει ξεκινήσει ήδη η Κομισιόν, το υπουργείο αναφέρει: «ότι έχουν δοθεί όλες οι σχετικές διευκρινίσεις προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς η ολοκλήρωση των επικαιροποιημένων Χαρτών Επικινδυνότητας Πλημμύρας και των επικαιροποιημένων Χαρτών Κινδύνων Πλημμύρας αναμένεται έως τις 30/11/2023 και η ολοκλήρωση των Σχεδίων Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας για τις Ζώνες Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας έως τις 15/7/2024, εντός μιας εξαετίας από την έκδοση των αρχικών χαρτών που έγινε τον Ιούλιο του 2018.»

Το ιστορικό των κινήσεων της Κομισιόν

Τον Φεβρουάριο του 2022 εστάλη προειδοποιητική επιστολή σε επτά κράτη μέλη που ακόμη δεν είχαν συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την οδηγία για τις πλημμύρες, όσον αφορά την επικαιροποίηση των χαρτών κινδύνου πλημμύρας. (Βουλγαρία, Κύπρος, Ελλάδα, Λιθουανία, Ρουμανία, Λουξεμβούργο και Σλοβακία)

Το Λουξεμβούργο μετά την λήψη της επιστολής συμμορφώθηκε άμεσα, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2022 τα υπόλοιπα έξι κράτη μέλη έλαβαν αιτιολογημένες γνώμες, με αποτέλεσμα όλα τα μέλη να συμμορφωθούν πέραν της Ελλάδας.

Στην αρχή, η Ελλάδα ανακοίνωσε ότι θα έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της μέχρι τον Ιούνιο του 2023. Πριν το καλοκαίρι όμως, η Ελλάδα ανέφερε ότι η συμμόρφωση της θα γινόταν μέχρι το τέλος του 2023.

Με δεδομένο, ότι η χώρα δεν ακολούθησε το χρονοδιάγραμμα, η Κομισιόν αποφάσισε να προχωρήσει στο επόμενο στάδιο της διαδικασίας επί παραβάει παραπέμποντας την υπόθεση στο δικαστήριο.