Ποιά βιβλία για την Ελληνική Επανάσταση μας προτείνει το βιβλιοπωλείο Καλτσάς –

Καθώς φέτος διανύουμε το επετειακό έτος “200 Χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση” είναι μια ευκαιρία να διεισδύσουμε στον κόσμο της ελληνικής ιστορίας.

Μπείτε στην ομάδα μας στο WhatsUP και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Τα ιστορικά βιβλία συνήθως δεν πρώτα στις επιλογές του ευρύ αναγνωστικού κοινού, ωστόσο φέτος το βλέμμα της κοινής γνώμης έχει στραφεί στην ελληνική ιστορία πάνω στην οποία θα στηριχθούν και οι περισσότερες εορταστικές δράσεις, την επιμέλεια του σχεδιασμού τους έχει η ειδική επιτροπή που έχει συσταθεί “Ελλάδα 2021”, οπότε μπορούμε να διευρύνουμε τις ιστορικές μας γνώσεις και την κριτική μας σκέψη μέσα από τις πολλές νέες εκδόσεις και επανεκδόσεις βιβλίων που αφορούν στην Ελληνική Επανάσταση.

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Άλλωστε, το ιστορικό βιβλίο είναι μια επένδυση διαχρονική, ένα δώρο στον εαυτό μας ή σε αγαπημένα μας πρόσωπα!

Το Βιβλιοπωλείο Καλτσάς μας καθοδηγεί και μας προσφέρει μια λίστα επιλογών για να διαλέξουμε…

1821: Η αρχή που δεν ολοκληρώθηκε. Πότε και πώς δημιουργήθηκε το κράτος όπου ζούμε σήμερα

Κακούρη Αθηνά

Εκδόσεις Πατάκη, 376 σελ.

Στο παρόν βιβλίο η Αθηνά Κακούρη εξηγεί συνοπτικά το πώς και γιατί διατηρήθηκε ο ελληνισμός ζωντανός στα τετρακόσια χρόνια της τουρκοκρατίας και αφηγείται τα κύρια γεγονότα, –πολεμικά, πολιτικά και διπλωματικά– των δέκα ετών από την Επανάσταση του 1821 ως τη δολοφονία του Καποδίστρια το 1831. Αυτόν βλέπει ως κυρίαρχη μορφή, και επισημαίνει τις δυνάμεις εκείνες που τον εμπόδισαν τότε να δημιουργήσει κράτος, φτάνοντας ως και στη δολοφονία του. Η εικονογράφηση στόχο έχει κυρίως την καλύτερη κατανόηση της στρατηγικής. Ο τρόπος της γραφής είναι απλός και άμεσος, τα ονόματα και οι ημερομηνίες περιορισμένες, ενώ γίνονται αναφορές και συσχετισμοί που βοηθούν τον αναγνώστη –παιδί ή ενήλικα– να συναισθανθεί το πόσο αυτό το παρελθόν επηρεάζει τη σημερινή ελληνική πραγματικότητα, άρα τη ζωή του.

Ελλάδα 1453-1821: Οι άγνωστοι αιώνες

Brewer David

Εκδόσεις Πατάκη  , 440 σελ.

O Βρετανός ιστορικός David Brewer αναλύει τις εξελίξεις στον ελληνικό χώρο από την Άλωση της Πόλης μέχρι την Επανάσταση του 1821, εστιάζοντας ιδιαίτερα στα χαρακτηριστικά εκείνα της οθωμανικής διοίκησης που αφορούσαν τον τρόπο ζωής των ελληνόφωνων χριστιανών κατοίκων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Πόσο ελεύθεροι ήταν οι Έλληνες; Ήταν υπόδουλοι και, αν ναι, με ποια έννοια; Πόσο κοντά στην αλήθεια είναι διαδεδομένες αντιλήψεις σχετικά με θέματα όπως το παιδομάζωμα, οι εξισλαμισμοί, η δυσβάστακτη φορολογία, το κρυφό σχολειό; Ποιος ήταν ο ρόλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας την περίοδο αυτή;

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

Ιάκωβος Δ. Μιχαηλίδης

Εκδόσεις Μεταίχμιο  , 208 σελ.

Σ’ αυτό το βιβλίο, ο Ιάκωβος Δ. Μιχαηλίδης γράφει γι’ αυτόν που ξεχωρίζει από το πλήθος των σκληροτράχηλων οπλαρχηγών που πρωταγωνίστησαν στην Ελληνική Επανάσταση, τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Θρύλος για τους συντρόφους του και φόβητρο για τους εχθρούς του, ο γέρος του Μοριά αναδείχτηκε στην εμβληματικότερη προσωπικότητα της Παλιγγενεσίας. Ηγήθηκε της Επανάστασης στο Μοριά, οργάνωσε και υλοποίησε τις μεγάλες στρατιωτικές επιτυχίες εναντίον των Τούρκων, ενώ, όταν χρειάστηκε, διέσωσε και εγγυήθηκε με το κύρος του την ενότητα των Ελλήνων.

Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης

Αθανάσιος Συροπλάκης

Εκδόσεις Μεταίχμιο ,  200 σελ.

Στο βιβλίο αυτό σκιαγραφείται, δίχως εξωραϊσμούς και αποσιωπήσεις, το πορτρέτο του Μανιάτη προύχοντα, η συνεισφορά του οποίου υπήρξε καταλυτική για την Ελληνική Επανάσταση. Δεν δίστασε να ασκήσει κριτική στους επαναστατημένους Έλληνες για τη στάση τους την περίοδο των εμφυλίων πολέμων, τονίζοντας την ανάγκη της συσπείρωσής τους για την επίτευξη της ανεξαρτησίας. Παρά το γεγονός ότι αποτέλεσε έναν από τους πρώτους υποστηρικτές του Ιωάννη Καποδίστρια, τάχθηκε κατά των μέτρων του, ερχόμενος σε σύγκρουση μαζί του. Η δολοφονία του Κυβερνήτη από τους συγγενείς του Πετρόμπεη αμαύρωσε την εικόνα της οικογένειάς του, γεγονός που εξακολουθεί έως και σήμερα να αποτελεί πρόσκομμα στην καθολική αναγνώριση της προσφοράς του στον Αγώνα της Ανεξαρτησίας

Τριπολιτσά – Μεσολόγγι, Πολιορκία και άλωση: Μέσα από τις μαρτυρίες των αγωνιστών

Θάνος Μ. Βερέμης

Εκδόσεις Μεταίχμιο ,  248 σελ.

 Ο Θάνος Βερέμης φωτίζει, επιλέγοντας και σχολιάζοντας τα λόγια των ίδιων των αγωνιστών, δύο κομβικά γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης: την πτώση στα χέρια των Ελλήνων της διοικητικής πρωτεύουσας των Οθωμανών, της Τριπολιτσάς, και την πτώση του Μεσολογγίου στα χέρια των Οθωμανών, που σήμανε το τέλος της Επανάστασης στη δυτική Στερεά Ελλάδα.
«Ο ξεσηκωμός του 1821 υπήρξε κυρίως έργο Ελλήνων στην υπηρεσία του οθωμανού επικυρίαρχου: των προκρίτων του Μοριά ως μέρους της φοροεισπρακτικής μηχανής του κράτους, των αρματολών της Ρούμελης ως φυλάκων των στενών περασμάτων της ενδοχώρας, του ανώτατου κλήρου ως πολιτικού και πνευματικού εκπροσώπου του Γένους υπόλογου στην Υψηλή Πύλη.
Η μακραίωνη τουρκική κυριαρχία δεν αλλοίωσε την ελληνική γλώσσα και την ορθόδοξη πίστη. Έτσι στάθηκε δυνατόν τα γεγονότα της Τριπολιτσάς και του Μεσολογγίου να εξιστορηθούν από πλήθος μεγάλων και μικρών λογίων. Στην κατηγορία των μορφωμένων ανήκουν οι Τερτσέτης και Σπηλιάδης, ενώ στους λίγο πολύ αυτοδίδακτους οι Αινιάν, Κασομούλης και Φωτάκος. Οι συλλογές μαρτυριών για την Τριπολιτσά και το Μεσολόγγι μάς γνωρίζουν τους αγωνιστές που κρατούσαν και το καλαμάρι εκτός από τα όπλα.»

1821 Ο πόλεμος της Ελληνικής ανεξαρτησίας

C.M.WOODHOUSE

Εκδόσεις Παπαδόπουλος  , 224 σελ.

Το κλασικό αυτό έργο του Βρετανού στρατιωτικού, πολιτικού και διανοούμενου C. M. Woodhouse (1917-2001) παραμένει διεθνώς ένα από τα καλύτερα και πιο περιεκτικά βιβλία για την Ελληνική Επανάσταση του 1821.

Φουστανέλες και χλαμύδες   Ιστορική μνήμη και εθνική ταυτότητα 1821-1930

Χριστίνα Κουλούρη

Εκδόσεις Αλεξάνδρεια ,  624 σελ.

Ξεκινώντας από το 1821, γενέθλια πράξη του σύγχρονου ελληνικού κράτους, και φθάνοντας στο 1930, όταν γιορτάζεται η επέτειος των πρώτων εκατό χρόνων ανεξαρτησίας, το βιβλίο αυτό αναλύει τις πολιτισμικές πρακτικές μέσω των οποίων αναπαριστάνεται, σκηνοθετείται, επιτελείται και «καταναλώνεται» το παρελθόν στον δημόσιο χώρο. Πρόκειται για μια κοινωνική και πολιτισμική ιστορία της μνήμης κατά τον πρώτο κρίσιμο αιώνα του ελληνικού κράτους, όταν διαμορφώνεται ο Κανόνας της ιστορικής μνήμης που ορίζει και στηρίζει την εθνική ταυτότητα. Ο τρόπος που θυμόμαστε σήμερα την Ελληνική Επανάσταση, το πάνθεον των ηρωικών μορφών, η σχέση αρχαίας και νέας Ελλάδας και η θέση του Βυζαντίου συνδέονται με τόπους μνήμης, υλικούς και συμβολικούς, που οικοδομήθηκαν εκείνη την εποχή.
Πώς η ελληνική κοινωνία απομνημόνευσε το πρόσφατο και το απώτερο παρελθόν της – την Αρχαιότητα, το Βυζάντιο, την Ελληνική Επανάσταση και την «πολεμική δεκαετία» 1912-1922; Πώς η πολιτισμική μνήμη συνδέθηκε με τις πολεμικές εμπειρίες (νίκη ή ήττα, μαζικός θάνατος και πένθος, ήρωες και μάρτυρες); Πώς η νοηματοδότηση και η ερμηνεία του παρελθόντος έγιναν αντικείμενο διαπραγμάτευσης ή σύγκρουσης ανάμεσα σε τοπικές και κοινωνικές ομάδες; Με έμφαση στην επιθυμία των ανθρώπων να «δουν» και να «βιώσουν» το παρελθόν, η μελέτη αξιοποιεί ένα μεγάλο εύρος πηγών, όπως ελαιογραφίες, λιθογραφίες, φωτογραφίες, μνημεία (ανδριάντες, προτομές, μνημεία πεσόντων), τελετές μνήμης και εθνικές επετείους, σκηνοθετημένα ιστορικά δρώμενα, tableaux vivants, αναβιώσεις αρχαίου δράματος και αρχαίων εθίμων, παρελάσεις και λαϊκά εμπορικά θεάματα. Η δραματοποίηση της ιστορίας και η ενσυναίσθηση, η επιδίωξη της αυθεντικότητας μέσω της αληθοφάνειας και εν τέλει η παραπλάνηση και η ψευδαίσθηση προσεγγίζονται ως στοιχεία μιας νεωτερικής ιστορικής συνείδησης που αναδύεται σχεδόν ταυτόχρονα σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Η Ελληνική Επανάσταση και οι αυτοκρατορίες ,   Η Γαλλία και οι Έλληνες, 1797-1830

Γιάννης Κοτσώνης 

Εκδόσεις Αλεξάνδρεια  , 160  σελ.

Όλες οι γραμμές της ιστορικής εξέλιξης είναι τεθλασμένες και εμείς προσπαθούμε να τις κάνουμε ευθείες. Πώς αποκαλούμε, αλήθεια, αυτή τη χώρα πριν γίνει η Ελλάδα; Τη δεκαετία του 1840 ήταν κατανοητό πως ετούτο το έθνος, που σήμερα είναι αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα, ήταν μια Βαβέλ. Αλλά αν δεχόμαστε πως ήταν Βαβέλ μετά την επανάσταση, τι ήταν άραγε το 1800; Και τι σημαίνει αυτό για το 1821;

Τα έθνη δεν υπήρχαν πάντα. Η Ελλάδα ιδρύθηκε ίσως ως το πρώτο έθνος-κράτος, την επικράτεια του οποίου καθόρισε μάλλον ο λαός παρά ο μονάρχης ή το ίδιο το κράτος. Κεντρικός στόχος αυτού του βιβλίου είναι να δείξει ότι ποικίλες Ελλάδες ήταν εφικτές, ότι για συγκεκριμένους ιστορικούς λόγους έγιναν κάποιες επιλογές εις βάρος άλλων, το έθνος πήρε ορισμένες μορφές και όχι άλλες. Η εξήγηση βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό στη συνάντηση των Ελλήνων και των άλλων λαών της περιοχής με τις ευρωπαϊκές δυνάμεις, και πρώτη τη Γαλλία -αρχικά δημοκρατική και μετέπειτα αυτοκρατορική-, οι οποίες έφθασαν στις ακτές των Βαλκανίων στη διάρκεια της ναπολεόντειας εποχής και στην πραγματικότητα δεν έφυγαν ποτέ.

Ιχνηλατώντας το Έθνος , το Κράτος και την Μεγάλη Ιδέα

Γιάννης Μήλιος

Εκδόσεις  Αλεξάνδρεια  ,  248 σελ.

Από το 1838 έως σήμερα, το ελληνικό κράτος γιορτάζει την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης την 25η Μαρτίου κάθε χρόνου (μαζί με τον «Ευαγγελισμό της Θεοτόκου» από την ορθόδοξη εκκλησία). Η ημερομηνία αυτή αποκρύβει ένα ζήτημα που βρίσκεται εντούτοις μπροστά στα μάτια μας: ότι η Ελληνική Επανάσταση προκηρύχθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 1821 στις Ηγεμονίες της Μολδαβίας και της Βλαχίας από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, με τη θέση μάλιστα ότι «Ο Μωρέας, η Ήπειρος, η Θεσσαλία, η Σερβία, η Βουλγαρία, τα Νησιά του Αρχιπελάγους, εν ενί λόγω η Ελλάς άπασα έπιασε τα όπλα, δια να αποτινάξη τον βαρύν ζυγόν των Βαρβάρων». Η πεποίθηση αυτή, ότι όλοι οι Χριστιανοί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας είναι Έλληνες, ξεκινάει από τα επαναστατικά κείμενα του Ρήγα Φεραίου και την Ελληνική Νομαρχία, και διατηρείται με μικρές τροποποιήσεις μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα. Αποτελεί ταυτόχρονα το ιδεολογικό έδαφος της Μεγάλης Ιδέας, της επεκτατικής πολιτικής του ελληνικού κράτους κατά τον πρώτο αιώνα ύπαρξής του.
Η μελέτη αυτή δείχνει ότι ο ελληνικός εθνικισμός, η ελληνική εθνική συνείδηση, είναι μια κοινωνική διεργασία που ξεκινά μετά τα τέλη του 18ου αιώνα, μισό αιώνα πριν από τους άλλους βαλκανικούς εθνικισμούς, έχει δε σαφές πολιτικό περιεχόμενο: απαίτηση των μαζών για κράτος, όσο αυτό δεν υπάρχει, και στη συνέχεια για πολιτικά δικαιώματα και εθνική «καθαρότητα», εσωτερικά, και για επέκταση της επιρροής του κράτους και «διόρθωση» των συνόρων του, προς το εξωτερικό. Αυτή η εθνική πολιτικοποίηση των μαζών εκφράζει την ιστορικά νέα, «μοντέρνα», μορφή υπαγωγής τους στο κεφάλαιο, καθώς μόνιμη λειτουργία της είναι να εντάσσει τους ταξικούς ανταγωνισμούς στο γενικό κεφαλαιοκρατικό συμφέρον που εμφανίζεται ως «εθνική ενότητα», και ταυτόχρονα να εμβαπτίζει στη λαϊκή υποστήριξη τις επεκτατικές-ιμπεριαλιστικές στρατηγικές του κράτους.
Από τη ρηξικέλευθη αυτή σκοπιά, ο Γιάννης Μηλιός επανατοποθετεί εδώ τα πιο κρίσιμα ζητήματα της νεοελληνικής ιστορίας: τη διαμόρφωση του ελληνικού έθνους και των ορίων του, την οικοδόμηση του ελληνικού αστικού κράτους στην αρχική ρεπουμπλικανική και στις μετέπειτα «απολυταρχικές» μορφές του, την κληρονομιά της Επανάστασης και τις ιδεολογικές χρήσεις της έως σήμερα.

Το πικρό ποτήρι : Ο Καποδίστριας η Ρωξάνδρα και η Ελλάδα

Λένα Διβάνη

Εκδόσεις Πατάκη ,  224 σελ.

Η διαδρομή του Ιωάννη Καποδίστρια προς τη δόξα και  τον θάνατο – από τη γέννησή του στα ενετοκρατούμενα  Επτάνησα ως το τραγικό του τέλος στο Ναύπλιο. Η ιστορία  του πρώτου Έλληνα κυβερνήτη, ενός μοναχικού ήρωα, που χάρισε χωρίς δεύτερη σκέψη τον εαυτό του στην Ελλάδα και στέγνωσε ακόμα και την καρδιά του για να ζήσει  η πατρίδα του. Το πικρό ποτήρι το ήπιε συνειδητά μέχρι  τέλους μόνος του, αφήνοντας «ορφανή» τη μοναδική  γυναίκα που αγάπησε, τη Ρωξάνδρα Στούρτζα.
Ο Ιωάννης, σταυροφόρος της μόρφωσης, γιατρός  των φτωχών, κοσμοπολίτης κοσμοκαλόγερος, ταμένος  στην πατρίδα του, βάδιζε πάντα οδηγημένος αποκλειστικά  και μόνον από τις Αρχές του, με Α κεφαλαίο, όπως εκείνος  τις έγραφε. Γι’ αυτό και έπραττε τα «δέοντα» από  τη στιγμή που γεννήθηκε μέχρι τη στιγμή που ξεψύχησε,  δολοφονημένος από χέρι ελληνικό. Η Ρωξάνδρα  τον παρακάλεσε να τον συντροφέψει καθώς ανέβαινε  τον Γολγοθά του – αλλά οι Αρχές του τον ανάγκασαν  να αρνηθεί…
Δυο ερωτευμένοι που δεν ήταν γραφτό να γίνουν ζευγάρι, αλλά σφράγισαν την ιστορία της Ελλάδας