Ποιος δεν θέλει το ΕΚΠΑ να ιδρύσει παράρτημα και να συμβάλει στην αναβάθμιση της ανώτατης εκπαίδευσης στην Κύπρο;

Φαινομενικά θα έπρεπε να είναι ένας αυτονόητος λόγος πανηγυρισμού. Το αρχαιότερο και μεγαλύτερο ελληνικό πανεπιστήμιο, το ΕΚΠΑ, στο οποίο φοίτησαν μερικές από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της Κύπρου, σχεδιάζει να ιδρύσει ένα παράρτημα στην Κύπρο συμβάλλοντας έτσι αποφασιστικά στην αναβάθμιση του ακαδημαϊκού χάρτη του νησιού.

Το σχετικό νομοσχέδιο είναι έτοιμο και θα συζητηθεί στην ολομέλεια της Κυπριακής Εθνοσυνέλευσης την επόμενη εβδομάδα.

Και όμως υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις της Κύπρου που συζητούν νομοθετικές ρυθμίσεις που στην πράξη θα αποτελέσουν ένα σοβαρό κώλυμα στο να υλοποιηθεί αυτός ο σημαντικός σχεδιασμός.

Αυτό έχει πάρει τη μορφή προτάσεων να συμπεριληφθεί σε σχετικό νομοσχέδιο που θα συζητηθεί στην ολομέλεια της Κυπριακής Εθνοσυνέλευσης την ερχόμενη Πέμπτη, πρόβλεψη που θα απαιτεί και από τα δημόσια πανεπιστήμια που επιθυμούν να ιδρύσουν παράρτημα στην Κύπρο να καταθέσουν μια πολύ υψηλή εγγυητική επιστολή.

Δεν είναι μόνο ότι αυτή η πρόταση, που κανονικά θα έπρεπε να αφορά μόνο ιδρύματα ιδιωτικά και κερδοσκοπικά που δεν έχουν το ιστορικό και ακαδημαϊκό βάθος που θα εγγυάτο ότι όντως θα ιδρύσουν ένα ποιοτικό ίδρυμα, είναι βαθιά απαξιωτική για ιδρύματα με την ιστορία και το κύρος του ΕΚΠΑ.

Είναι και ότι όσοι κάνουν αυτή την πρόταση προφανώς έχουν στο νου τους ότι δημόσια ελληνικά ιδρύματα όπως το ΕΚΠΑ ή το ΕΜΠ, πολύ δύσκολα θα εμφανίσουν μια τέτοια επιστολή (για λόγους που έχουν να κάνουν με το θεσμικό καθεστώς τους), παρότι έχουν και πόρους και δυναμικό για να ιδρύσουν και λειτουργήσουν ένα παράρτημα στην Κύπρο, την ώρα που τα κερδοσκοπικά funds, που κυρίως επιδιώκουν να κερδοσκοπήσουν σε μια αναδυόμενη «αγορά πτυχίων», θα μπορούν να την εμφανίσουν να προχωρήσουν παρακάτω.

Και το κρίσιμο ερώτημα που καλούνται να απαντήσουν οι πολιτικές δυνάμεις που σήμερα επιμένουν σε ανάλογες τροπολογίες είναι τί προτιμούν ως παράγοντα αναβάθμισης του ακαδημαϊκού χάρτη της Κύπρου: ένα μεγάλο και ιστορικό δημόσιο ελληνικό πανεπιστήμιο με ιστορικούς δεσμούς με την Κύπρο ή ένα ακόμη κερδοσκοπικό ίδρυμα που θα αντιμετωπίσει την όλη εξέλιξη όχι με όρους ποιότητας ή ακαδημαϊκού κύρους, αλλά πρωτίστως κερδοφορίας. Δηλαδή, χρειάζεται η Κύπρος να αποκτήσει την παρουσία ισχυρών ελληνικών δημόσιων ιδρυμάτων όπως το ΕΚΠΑ ή το ΕΜΠ, ή κάποια «πωλητήρια πτυχίων» χωρίς κύρος;

Και δεδομένου ότι δεν υπάρχουν κάποιοι σοβαροί πολιτικοί λόγοι για μια τέτοια επιλογή, ούτε, πολύ περισσότερο, ιδεολογικοί, ιδίως εάν αναλογιστούμε και την αντιφατική προέλευση των δυνάμεων που επιμένουν στη λογική των κωλυμάτων και το γεγονός ότι κάποιες αυτές θα έπρεπε να πρωτοστατούν στην παρουσία δημοσίων πανεπιστημίων, εύλογα γεννιέται το ερώτημα για το κίνητρο. Εκτός και εάν για άλλη μια φορά έχουμε να κάνουμε με μια προσπάθεια των ιδιωτικών funds να επηρεάσουν με τρόπους αθέμιτους τη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Βεβαίως, όσοι τυχόν υποκύπτουν σε τέτοιες αθέμιτες πρακτικές επηρεασμού των πολιτικών αποφάσεων – που είναι βέβαιο ότι κάποια στιγμή με τον έναν ή τον άλλο τρόπον θα έρθουν στο φως εκθέτοντας ανεπανόρθωτα όσους εμπλακούν σε αυτές – θα πρέπει να αναλογιστούν και τις επιπτώσεις των επιλογών τους.

Όλα αυτά δείχνουν ότι εάν όντως πολιτικές δυνάμεις και κόμματα σκέφτονται με πρώτιστο κριτήριο την αναβάθμιση της δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης στην Κύπρο, τότε τα σχέδια για θεσμικά κωλύματα όπως οι εγγυητικές επιστολές για ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια όπως το ΕΚΠΑ ή το ΕΜΠ, θα πρέπει να εγκαταλειφθούν. Διαφορετικά απλώς μια ιστορική ευκαιρία για την Κυπριακή ανώτατη εκπαίδευση θα έχει χαθεί.