Politico: Οι αμερικανικοί τεχνολογικοί κολοσσοί στο στόχαστρο της ΕΕ αν κλιμακωθεί ο εμπορικός πόλεμος – Μπορεί όμως να τους πλήξει πραγματικά;

Καθώς ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ παρουσίαζε την περασμένη εβδομάδα τον κατάλογο των δασμών σε εισαγωγές από δεκάδες χώρες και την ΕΕ, κορυφαίοι ευρωπαίοι αξιωματούχοι σημείωναν ότι οι εταιρείες υψηλής τεχνολογίας – και κυρίως οι Big Tech – και οι ψηφιακές υπηρεσίες θα μπορούσαν να είναι η αχίλλειος πτέρνα της Ουάσιγκτον.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εμπορικό πλεόνασμα 157 δισεκατομμυρίων ευρώ σε αγαθά, που σημαίνει ότι εξάγει περισσότερα από όσα εισάγει, αλλά έχει έλλειμμα 109 δισεκατομμυρίων ευρώ σε υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών υπηρεσιών. Μεγάλοι τεχνολογικοί γίγαντες όπως η Apple, η Microsoft, η Amazon, η Google και η Meta κυριαρχούν σε όλους τους τομείς της ψηφιακής αγοράς στην Ευρώπη.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέφερε την τεχνολογία ως ένα από τα «χαρτιά» που μπορεί να παίξει το μπλοκ, όταν μίλησε για τους επικείμενους δασμούς που θα μπορούσε να επιβάλει η Ένωση στις ΗΠΑ.

Όμως οι εμβληματικοί τεχνολογικοί νόμοι της ΕΕ, όπως οι νόμοι για τις Ψηφιακές Αγορές και τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DMA και DSA) δεν έχουν σχεδιαστεί για να χρησιμεύουν ως εργαλεία αντιποίνων. Οι προσπάθειες να επιβληθούν υψηλότεροι φόροι στους τεχνολογικούς γίγαντες στο παρελθόν απέτυχαν. Οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να μειώσουν τις δαπάνες τους για μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας αναθεωρώντας τις πολιτικές δημοσίων συμβάσεων, αλλά σε πολλές περιπτώσεις η Ευρώπη δεν έχει τις δικές της εναλλακτικές λύσεις. Και ορισμένες πρωτεύουσες, όπως το Δουβλίνο, προειδοποιούν ήδη ότι το χτύπημα της τεχνολογίας των ΗΠΑ θα έβλαπτε σοβαρά την οικονομία της Ένωσης.

Η άμεση στόχευση των Big Tech είναι βέβαιο ότι θα πυροδοτήσει την οργή των CEO της τεχνολογίας όπως ο Ίλον Μασκ, ο Τζεφ Μπέζος και ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ, οι οποίοι έχουν καλλιεργήσει στενούς δεσμούς με τον Τραμπ.

Η Ευρώπη θα μπορούσε επίσης να αναπτύξει το ισχυρότερο εμπορικό της όπλο μέχρι σήμερα, το Anti-Coercion Instrument (ACI), για να στοχεύσει ειδικά τις αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας. Αλλά ως εργαλείο το ACI δεν έχει δοκιμαστεί: Σχεδιάστηκε ως «εμπορικό μπαζούκα» μετά την πρώτη κυβέρνηση Τραμπ από το 2017 έως το 2021 και δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ.

Νόμοι εναντίον εμπορικών πολέμων

Η ΕΕ δεν έχει ακόμη ολοκληρώσει ορισμένες από τις εμβληματικές έρευνες που διεξάγει στο πλαίσιο του DMA (για τον ψηφιακό ανταγωνισμό) και του DSA (σχετικά με τον έλεγχο περιεχομένου).

Η Επιτροπή πρόκειται να επιβάλει πρόστιμα στην Apple και τη Meta για παραβίαση των κανόνων ψηφιακού ανταγωνισμού, τα πρώτα τέτοια πρόστιμα που θα εκδοθούν βάσει του DMA, στα τέλη αυτής της εβδομάδας.

Επίσης, οι Βρυξέλλες εντόπισαν ότι το X του Elon Musk παραβιάζει μια σειρά από κανόνες ελέγχου περιεχομένου της ΕΕ, το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει σε πρόστιμα ύψους 6% του ετήσιου παγκόσμιου τζίρου της εταιρείας. Το Meta βρίσκεται επίσης υπό έρευνα για παραβίαση των ίδιων κανόνων.

Ωστόσο, αξιωματούχοι της ΕΕ τονίζουν ότι οι κυρώσεις βάσει αυτών των νόμων δεν πρέπει να θεωρούνται μέρος ενός εμπορικού πολέμου. Το βασικό επιχείρημα είναι ότι οι τεχνολογικοί νόμοι της ΕΕ υπάρχουν για να υποστηρίζουν τις ευρωπαϊκές αξίες, όχι για να κάνουν διακρίσεις ή να στοχεύουν μια δεδομένη χώρα. Οποιαδήποτε πρόταση για το αντίθετο θα μπορούσε να βλάψει την Επιτροπή, αφού οι εταιρείες Big Tech αναπόφευκτα διεκδικήσουν αποζημιώσεις και κυρώσεις σύμφωνα με τους νόμους.

Οι υποστηρικτές μιας δυναμικής απάντησης στους δασμούς του Τραμπ βλέπουν και πολλές άλλες μορφές αντιποίνων: επιβολή υψηλότερων φόρων στις ψηφιακές υπηρεσίες και αποκλεισμός αμερικανικών τεχνολογικών εταιρειών από την υποβολή προσφορών για κρατικές συμβάσεις.

Ο σοσιαλδημοκράτης ευρωβουλευτής Μπράντο Μπενιφέι επισημαίνει την ανάγκη για «ευρεία αντίμετρα που χτυπούν εκεί που πραγματικά πονάει», με «στόχευση υπηρεσιών, όπως μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας», ως μία επιλογή. Σε ένα γραπτό σχόλιο πρότεινε αντίποινα κατά των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας ή αποκλεισμό αμερικανικών εταιρειών από τις δημόσιες συμβάσεις.

Ο πρόεδρος του ΕΛΚ Μάνφρεντ Βέμπερ δήλωσε από την πλευρά του ότι «οι ψηφιακοί γίγαντες πληρώνουν ελάχιστα για την ψηφιακή μας υποδομή, από την οποία ωφελούνται τόσο πολύ».

Ορισμένες χώρες μέλη έχουν ήδη προχωρήσει μεμονωμένα. Πρόσφατα, ο κυβερνητικός συνασπισμός στο Βέλγιο υιοθέτησε συμφωνία για την επιβολή ψηφιακού φόρου έως το 2027, αν δεν υπάρξει συμφωνία σε διεθνές επίπεδο.

Αντίθετα, η Ιρλανδία, ως ευρωπαϊκή έδρα πολλών αμερικανικών εταιρειών υψηλής τεχνολογίας, απέρριψε αμέσως την ιδέα. «Η στόχευση των ψηφιακών υπηρεσιών των ΗΠΑ δεν είναι θέση της ΕΕ», δήλωσε ο Ιρλανδός υπουργός Εμπορίου Σάιμον Χάρις, προσθέτοντας ότι μια τέτοια ενέργεια θα μπορούσε να είναι πολύ επιζήμια για την Ιρλανδία.

Πηγή: Politico