Ψυρρή: Πρώτη ακολουθία στον μικρό ναό που έψαλλε ο Παπαδιαμάντης – Ο Στ. Ζουμπουλάκης «ξεδιπλώνει» στο ΕΡΤNews την ιστορία του

Ζωνταντεύει ξανά το ιστορικό παρεκκλήσιο του Προφήτη Ελισσαίου στου Ψυρρή, καθώς θα τελεστεί από τις 15:00 έως τις 17:00 η Ιερή Ακολουθία του Επιταφίου και Λιτάνευση στον αύλειο χώρο του. Η ακολουθία θα πραγματοποιηθεί σε κατανυκτική ατμόσφαιρα, με τη συμμετοχή του κοινού, τιμώντας το πνεύμα της Μεγάλης Παρασκευής.

Ο ναός του Αγίου Ελισσαίου είναι μια μικρή και απλή μονόκλιτη βασιλική, κτισμένη επί Τουρκοκρατίας, που ανήκε στην αρχοντική Αθηναϊκή οικογένεια Χωματιανού-Λογοθέτη.

Ο Σταύρος Ζουμπουλάκης, φιλόλογος, δοκιμιογράφος, συγγραφέας και πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδας μίλησε στο ΕΡΤNews και την εκπομπή “Συνδέσεις” για τη σημασία του παρεκκλησίου.

“Έχει μια ιστορία το εκκλησάκι αυτό ήταν ένας ιδιωτικός ναΐσκος της οικογένειας Χωματιανού-Λογοθέτη, το οποίο είναι του 16ου αιώνα. Το 1943 κατεδαφίστηκε, το κατεδάφισε ο τότε ιδιοκτήτης επειδή φοβόταν ότι θα κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο και έτσι θα έχανε το οικόπεδό του. Η Εταιρεία Επαγγελματικών Σπουδών έκανε μια μεγάλη προσπάθεια να αναστήσει αυτό το εκκλησάκι. Το 2003 το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ενέκρινε την επανίδρυση και την “ανάσταση” αυτού του ναΐσκου και το 2005 αποκαταστάθηκε. Η αποκατάσταση είναι ακριβέστατη, είναι πλήρης, διότι κατά την ανασκαφή βρέθηκαν τα λείψανα του του παλαιού ναού και έτσι έχουμε μια πλήρη κανονική αποκατάσταση” τόνισε ο κ. Ζουμπουλάκης.

“Δεν θα ήταν κάτι το ξεχωριστό αυτό το εκκλησάκι εάν εδώ δεν ήταν δεξιός ψάλτης ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Στην εκκλησία αυτή, από το τέλη του 19ου αιώνα του 1885 και μετά γίνονταν αγρυπνίες. Προφανώς και οι άλλες ακολουθίες της εβδομάδος και της Κυριακής, αλλά κυρίως γινόνταν αγρυπνίες. Ο Παπαδιαμάντης λοιπόν μετείχε ως δεξιός ψάλτης στις αγρυπνίες αυτές, που γίνονταν εδώ και γίνονταν αρκετές, γίνονταν τουλάχιστον δύο το μήνα και αριστερά στο αριστερό αναλόγιο έψαλλε ο εξάδελφός του Αλέξανδρος Μωραϊτίδης. Έχει ένας εκ των ιερέων που τελούσαν τις αγρυπνίες ήταν ο Παπα-νικόλας Μπλάνας, συνομήλικος του Παπαδιαμάντη, ο οποίος από το 1992 έχει ανακηρυχθεί Άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας” πρόσθεσε.

“Οι αγρυπνίες αυτές ήταν πολύωρες με μια αυστηρή τήρηση του τυπικού. Ο Παπαδιαμάντης ήταν ένας γνωστός λάτρης της ακριβούς τάξεως και σε αυτό το μικρό εκκλησάκι εκείνοι που μετείχαν ήταν οι άνθρωποι της περιοχής, δηλαδή οι άνθρωποι του μόχθου, μεροκαματιάρηδες, γυναίκες. Ένας μικρός ναός είναι. Ωστόσο, λόγω του ότι έψαλλε ο Παπαδιαμάντης, έρχονταν εδώ συχνά και πολλοί λόγιοι της Αθήνας. Η περιοχή αυτή άλλωστε, απέναντι από την Αρχαία Αγορά, όλη αυτή η ευρύτερη περιοχή του Ψυρρή είναι συνδεδεμένη με τον Παπαδιαμάντη. Ο Παπαδιαμάντης, τον οποίον ονομάζουμε Σκιαθίτη, έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ενήλικης ζωής του στην Αθήνα και έζησε σε αυτή την περιοχή, την ευρύτερη περιοχή του Ψυρρή. Εκτός από δύο χρόνια, το 1906 – 1908, που τον έφερε ο Βλαχογιάννης και έμεινε στη Δεξαμενή. Όλο το άλλο διάστημα έμενε εδώ με τους εσωτερικούς μετανάστες και με την φτωχολογιά. Αυτός είναι ο κόσμος του“.

“Μετά τις αγρυπνίες που κράτησαν επτά – οκτώ ώρες πήγαιναν κάπου εδώ γύρω να φάνε, να πιούνε και με οδηγό τον Παπαδιαμάντη, ο οποίος ήξερε απ έξω και ανακατωτά όλες τις ταβέρνες, τα καφενεία και τα ταβερνο-μπακάλικα της περιοχής” κατέληξε ο κ. Ζουμπουλάκης.