Η κατάσταση γίνεται «ολοένα πιο δύσκολη» για τους Ουκρανούς στο Ντονμπάς, στον ανατολικό τομέα της χώρας, όπου τα ρωσικά στρατεύματα βομβαρδίζουν το Σεβεροντονιέτσκ «24 ώρες το 24ωρο».

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Η Μόσχα συνεχίζει να ενισχύει τη δύναμη πυρός της στο Ντονμπάς. Εκεί βρίσκονται, σύμφωνα με τον Σερχίι Χαϊντάι, περιφερειάρχη της Λουγκάνσκ, μονάδες που αποσύρθηκαν από την περιοχή του Χαρκόβου (βορειοανατολικά), δυνάμεις που πήραν μέρος στην πολιορκία της Μαριούπολης (νοτιοανατολικά), οι παραστρατιωτικές μονάδες των φιλορώσων αυτονομιστών των περιφερειών Ντανιέτσκ και Λουγκάνσκ, τσετσενικά στρατεύματα και μονάδες που ήρθαν να ενισχύσουν τις ανεπτυγμένες από τη Σιβηρία και από τη ρωσική Άπω Ανατολή.

At the city of #Bakhmut in the eastern Ukrainian region of #Donbas on May 22, 2022.#Ukraine pic.twitter.com/HTs0wMxtk8

— Aris Messinis (@ArisMessinis) May 22, 2022

«Όλες οι ρωσικές δυνάμεις έχουν συγκεντρωθεί στις περιφέρειες Λουγκάνσκ και Ντανιέτσκ», υποστήριξε ο κ. Χαϊντάι μέσω Telegram. Ομοίως από την άποψη των όπλων: «όλα έχουν συγκεντρωθεί εδώ», επέμεινε ο κυβερνήτης, συμπεριλαμβανομένων των περίφημων συστημάτων αντιαεροπορικής και αντιπυραυλικής άμυνας S-300 και S-400, αντίστοιχων των αμερικανικών Patriot.

Τακτική καμένης γης

Κρίσιμο διακύβευμα στη μάχη για το Ντονμπάς, η πόλη Σεβεροντονιέτσκ, στην περιφέρεια του Λουγκάνσκ, βομβαρδίζεται από τα ρωσικά στρατεύματα «24 ώρες το 24ωρο», επέμεινε με αγανάκτηση ο κ. Χαϊντάι.

«Χρησιμοποιούν την τακτική της καμένης γης, καταστρέφουν εσκεμμένα την πόλη» με αεροπορικούς βομβαρδισμούς, εκτοξευτήρες πολλαπλών ρουκετών και άρματα μάχης, βάζοντας στο στόχαστρο τόσο στρατιωτικές υποδομές όσο και σπίτια, πρόσθεσε.

Ο ουκρανικός στρατός ανακοίνωσε χθες Κυριακή μέσω Facebook ότι τουλάχιστον επτά άμαχοι σκοτώθηκαν και άλλοι οκτώ τραυματίστηκαν στους βομβαρδισμούς 45 κοινοτήτων στην περιφέρεια Ντανιέτσκ.

Φόβοι για νέα Μαριούπολη

Η τύχη της Σεβεροντονιέτσκ ενδέχεται να είναι παρόμοια με αυτή της Μαριούπολης, όπου η εικόνα σήμερα κατά τους Ουκρανούς παραπέμπει σε Αποκάλυψη έπειτα από εβδομάδες πολιορκίας. Πολλές συνοικίες έχουν μετατραπεί σε σωρούς συντριμμιών.

Εκατοντάδες χιλιάδες κάτοικοι έφυγαν. Άλλοι είναι νεκροί. Ο απολογισμός είναι μέχρι τώρα άγνωστος, αλλά χωρίς αμφιβολία πολύ βαρύς.

Ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι αναμένεται να εκφραστεί σήμερα μέσω βιντεοδιάσκεψης στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF) του Νταβός, που θα γίνει διά ζώσης για πρώτη φορά έπειτα από δύο χρόνια που έγινε ψηφιακά εξαιτίας της πανδημίας. Αναμένεται να ζητήσει περισσότερη βοήθεια, οικονομική και στρατιωτική, και να αναφερθεί επίσης στην προσπάθεια του Κιέβου να ενταχθεί στην ΕΕ.

Αν και ο αρχηγός του ουκρανικού κράτους θα απευθυνεί στους συμμετέχοντες μέσω βιντεοδιάσκεψης, παρόντες θα είναι αρκετοί ουκρανοί αξιωματούχοι, όπως ο υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα ή ο δήμαρχος Κιέβου Βιτάλι Κλίτσκο. Οι Ρώσοι πάλι είναι αποκλεισμένοι από το WEF. Το περίπτερο της Ρωσίας θα αντικατασταθεί στο Φόρουμ με περίπτερο «για τα εγκλήματα πολέμου της Ρωσίας», όπου θα οργανωθούν διάφορες εκδηλώσεις υποστήριξης στο Κίεβο, με τη συμμετοχή ουκρανικών προσωπικοτήτων.

Πηγή: ΑΜΠΕ, AFP

Η Κρίση του Σουέζ και οι πυρηνικοί… κύκνοι

Είναι τέλη Οκτωβρίου του 1956, λίγο μετά την εθνικοποίηση της Διώρυγας του Σουέζ από τον τότε νέο πρόεδρο της Αιγύπτου, Τζαμάλ Αμπντέλ Νάσερ.

Η Βρετανία και η Γαλλία -ισχυρές αποικιοκρατικές δυνάμεις- επεμβαίνουν στρατιωτικά σε συνεργασία με το Ισραήλ, με στόχο την ανατροπή του.

Η κρίση λαμβάνει γρήγορα διεθνείς διαστάσεις.

Η ΕΣΣΔ ζητά παρέμβαση του ΟΗΕ. Προτείνει στις ΗΠΑ συνδυασμένη δράση για τερματισμό της επέμβασης, χωρίς ανταπόκριση.

Και ως μέσο πίεσης απειλεί με πυραυλικές (μη πυρηνικές) επιθέσεις τη Βρετανία και τη Γαλλία, αμφότερες ιδρυτικά μέλη του ΝΑΤΟ, καθιστώντας έτσι ορατό το ενδεχόμενο ενός πυρηνικού πολέμου.

Το βράδυ της 5ης Νοεμβρίου εκείνης της χρονιάς, δύο ημέρες πριν από την λήξη της κρίσης, το αρχηγείο της Διοίκησης Αεράμυνας Βόρειας Αμερικής (NORAD) λαμβάνει μηνύματα ότι:

α) άγνωστα αεροσκάφη πετούν πάνω από την Τουρκία, η Πολεμική Αεροπορία της οποίας ήταν σε επιφυλακή,

β) 100 σοβιετικά MIG-15 πετούν πάνω από τη Συρία,

γ) βρετανικό βομβαρδιστικό Canberra καταρρίφθηκε πάνω από τη Συρία,

δ) ο σοβιετικός στόλος κινείται μέσω των Δαρδανελίων.

Μετά τον αρχικό πανικό, κατά τον οποίο πολλοί φοβήθηκαν ότι οι κινήσεις αυτές θα μπορούσαν να ενεργοποιήσουν το σχέδιο επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ για πυρηνικά πλήγματα κατά της ΕΣΣΔ, τελικά διαπιστώθηκε εγκαίρως ότι:

α) η κινητικότητα που εντόπισαν ραντάρ στον τουρκικό εναέριο χώρο ήταν από σμήνος κύκνων,

β) τα MIG ήταν συνοδεία ρουτίνας (πολύ μικρότερου μεγέθους από ότι αναφέρθηκε) στην πτήση επιστροφής, του τότε προέδρου της Συρίας από επίσκεψη στη Μόσχα,

γ) το βομβαρδιστικό Canberra είχε κάνει αναγκαστική προσγείωση λόγω μηχανικής βλάβης,

δ) ο σοβιετικός στόλος συμμετείχε σε προγραμματισμένες ασκήσεις.

Ένας πυρηνικός πόλεμος είχε μόλις αποφευχθεί…

Cuban missile crisis US at defcon 2 (1 away from war) UK V bomber crews in cockpit 4 minute standby…https://t.co/BlVTDS1rUR

— The Twit (@TwitTwitTwitetc) May 16, 2022

Η πυραυλική κρίση του ‘62 και η εισβολέας… αρκούδα

Μεσάνυχτα της 25ης Οκτωβρίου του 1962, εν μέσω της «κρίσης των πυραύλων» στην Κούβα, ένα όχημα τρέχει μανιασμένα στον διάδρομο αεροπορικής βάσης στο Ουισκόνσιν.

Αποστολή του ήταν να ακυρώσει την απογείωση μαχητικών αεροσκαφών των ΗΠΑ, φορτωμένα με πυρηνικούς πυραύλους.

Λίγα λεπτά νωρίτερα, ένας φύλακας στην αεροπορική βάση Ντουλούθ στη Μινεσότα είχε δει μια φιγούρα να σκαρφαλώνει στον φράκτη ασφαλείας.

Χωρίς δεύτερη σκέψη άνοιξε πυρ και ενεργοποίησε τον «συναγερμό δολιοφθοράς», φοβούμενος ότι αυτό ήταν μέρος μιας ευρύτερης σοβιετικής επίθεσης.

Αυτόματα ήχησαν ανάλογοι συναγερμοί σε κάθε αεροπορική βάση στην ευρύτερη περιοχή.

Όμως στην κοντινή βάση Volk Field στο Ουισκόνσιν αντί να χτυπήσει ο «συναγερμός δολιοφθοράς» ήχησε -εξαιτίας λάθος καλωδίωσης- η σειρήνα έκτακτης ανάγκης.

Δεδομένου του αυξημένου επιπέδου κατάστασης αμυντικής ετοιμότητας, στην οποία είχαν τότε τεθεί οι αμερικανικές Ένοπλες Δυνάμεις, οι πιλότοι στη βάση πίστεψαν ότι είχε ξεκινήσει ο Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος.

Η σειρήνα σήμανε ότι μαχητικά F-106A, οπλισμένα με πυρηνικά, έπρεπε να απογειωθούν αμέσως.

Ευτυχώς η άμεση επικοινωνία με το Ντουλούθ έδειξε ότι ήταν λάθος σήμα.

Τα αεροσκάφη κινούνταν ήταν στον διάδρομο της βάσης, έτοιμα για απογείωση, λίγο πριν τα σταματήσουν.

Όσο για τον εισβολέα;

Τελικά αποδείχθηκε ότι ήταν μια αρκούδα.

Η «βροχή» πυραύλων και το ελαττωματικό τσιπάκι

Στις 2:25 π.μ. της 3ης Ιουνίου του 1980, οι οθόνες στο Εθνικό Κέντρο Στρατιωτικής Διοίκησης (NMCC) στο αμερικανικό Πεντάγωνο «τρελάθηκαν» και άρχισαν να δείχνουν δεκάδες πυραύλους να κατευθύνονται απευθείας από τη Σοβιετική Ένωση προς τις ΗΠΑ.

Ξεκίνησαν αμέσως προετοιμασίες για αντίποινα. Γρήγορα όμως διαπιστώθηκε ότι ήταν λάθος συναγερμός.

Ακόμη και οι αριθμοί των πυραύλων στις οθόνες δεν ήταν λογικοί.

Τρεις ημέρες μετά εν τω μεταξύ συνέβη και πάλι το ίδιο.

Πάλι έγιναν προετοιμασίες για αντίποινα. Και πάλι, ήταν λάθος συναγερμός.

Τελικά οι έρευνες έδειξαν ότι για όλα έφταιγε ένα ελαττωματικό τσιπ στον υπολογιστή που ήλεγχε τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης.

Η αντικατάστασή του στοίχισε λιγότερο από ένα δολάριο.

I was interviewed for this @SmithsonianMag article about Able Archer 83:https://t.co/qNNGRqLrgz

— Edward Geist (@sovietologist) April 27, 2022

Αληθοφανείς ασκήσεις του Γ’ Παγκόσμιου Πολέμου

Στις 7 Νοεμβρίου του 1983, σε μια περίοδο επικίνδυνα αυξημένων εντάσεων εν μέσω Ψυχρού Πολέμου, περίπου 100 ανώτεροι στρατιωτικοί συγκεντρώθηκαν στο αρχηγείο του ΝΑΤΟ, στις Βρυξέλλες, για μια προσομοίωση πυρηνικού πολέμου.

Το σενάριο της άσκησης με τον κωδικό Able Archer 83 άρχισε με πόλεμο δια αντιπροσώπων σε χώρες της Μέσης Ανατολής. Συνέχιζε με ένταξη της Γιουγκοσλαβίας στο «στρατόπεδο» της Δύσης και με την ΕΣΣΔ να απαντά με στρατιωτική εισβολή στη χώρα.

Σειρά είχαν η Φινλανδία, η Νορβηγία και η Δυτική Γερμανία, με τις σοβιετικές δυνάμεις να αναγκάζουν τις νατοϊκές σε υποχώρηση.

Μέχρι που λίγους μήνες μετά, η Δύση αποφασίζει -πάντα βάσει του σεναρίου της άσκησης- να απαντήσει με πυρηνικά όπλα.

Ένας πυρηνικός πύραυλος μεσαίου βεληνεκούς πλήττει το Κίεβο, αφανίζοντάς το από τον χάρτη.

Αντί όμως της αποτροπής του αντιπάλου, η κρίση κλιμακώνεται τόσο πολύ, που οδηγεί στην καταστροφή του μεγαλύτερου μέρους του πλανήτη, με δισεκατομμύρια νεκρούς και έναν ατελείωτο πυρηνικό «χειμώνα».

Κάνοντας το παραπάνω σενάριο της άσκησης ακόμη πιο αληθοφανές, στο ΝΑΤΟ είχαν χρησιμοποιηθεί κρυπτογραφημένες επικοινωνίες, περίοδοι σιγής ασυρμάτου, μέχρι και τροχοδρόμηση μαχητικών έξω από υπόστεγα.

Ολοκληρώνοντας την προσωμοίωση, οι αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ αποχώρησαν απόλυτα ικανοποιημένοι από την επιτυχία της άσκησης, παρά το καταστροφολογικό σενάριό της.

Πολλά χρόνια αργότερα, αποκαλύφθηκε ότι η Able Archer 83 λίγο έλειψε να γίνει πραγματικότητα.

Όπως προκύπτει από αποχαρακτηρισμένα έγγραφα των ΗΠΑ, στην ΕΣΣΔ πίστεψαν ότι επρόκειτο για πραγματική προετοιμασία πολέμου, με αποτέλεσμα οι Σοβιετικοί να θέσουν σε ετοιμότητα πυρηνικά όπλα και Ένοπλες Δυνάμεις.

Τελικά, η προφανής απειλή πυρηνικού πολέμου έληξε με την ολοκλήρωση της άσκησης στις 11 Νοεμβρίου.

A last thing from my visit in Russia. Boris Yeltsin’s nuclear suitcase. Looks pretty simple to use, doesn’t it? pic.twitter.com/q90iZbNFOa

— Dr. Oliver Dietrich (@odietrich_) June 19, 2017

Ο Γιέλτσιν και το «βαλιτσάκι» του

Στις 25 Ιανουαρίου του 1995, ο τότε πρόεδρος της Ρωσίας Μπόρις Γέλτσιν ενεργοποίησε το «βαλιτσάκι με τα πυρηνικά», ευτυχώς όμως χωρίς να πατήσει το «κουμπί»…

Οι χειριστές ραντάρ είχαν μόλις ενημερώσει ότι εντόπισαν την εκτόξευση πυραύλου στη Νορβηγία, με άγνωστη κατεύθυνση.

Η εκτίμηση ήταν ότι, εφόσον στόχος ήταν πράγματι η Μόσχα, απέμεναν μόλις 5 λεπτά μέχρι να την πλήξει.

Καθώς άπαντες είχαν μπει σε θέση μάχης, διαπιστώθηκε ότι ο  πύραυλος κατευθυνόταν τελικά προς τη θάλασσα, εκτός ρωσικών συνόρων, και επομένως δεν συνιστούσε απειλή.

Όπως προέκυψε, δεν επρόκειτο για πυρηνικό χτύπημα, αλλά για επιστημονική έρευνα για το Βόρειο Σέλας.

Οι Νορβηγοί είχαν ειδοποιήσει για την εκτόξευση τουλάχιστον ένα μήνα νωρίτερα συνολικά 35 χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας.

Φαίνεται ωστόσο ότι μεταξύ των υπηρεσιών της Μόσχας επικράτησε… «χαλασμένο τηλέφωνο».

Ισορροπίες τρόμου

Συνολικά, έχουν καταγραφεί πάνω από 20 περιστατικά όπου θα μπορούσε να είχε ξεσπάσει πυρηνικός πόλεμος κατά λάθος.

Εκτιμάται ότι οι φορές που έχουμε εν αγνοία μας οδηγηθεί στο  χείλος του πυρηνικού ολέθρου είναι στην πραγματικότητα πολύ περισσότερες.

Στο πέρασμα των χρόνων εν τω μεταξύ έχει απασχολήσει πολλές φορές τη δημόσια συζήτηση η βεβαρημένη πνευματική ή ψυχολογική κατάσταση ηγετών πυρηνικών δυνάμεων, που θα μπορούσαν να μας οδηγήσουν ακόμη και για ασήμαντη αφορμή στον αφανισμό.

Δεν είναι οι μόνοι…

Μόλις το 2018 έρευνα του πρακτορείου Associated Press στα αρχεία της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ αποκάλυψε τη χρήση LSD και άλλων ναρκωτικών ουσιών από στρατιώτες που υπηρετούσαν στη φύλαξη εγκαταστάσεων πυρηνικών πυραύλων σε βάση στο Γουαϊόμινγκ.

Την ίδια ώρα, ειδικοί προειδοποιούν ότι όσο περισσότερο νευραλγικοί τομείς όπως η εθνική άμυνα βασίζονται στην προηγμένη τεχνολογία, τόσο μεγαλύτερη είναι η έκθεσή τους σε κυβερνοεπιθέσεις που θα μπορούσαν κάλλιστα να σημάνουν λάθος συναγερμό για πυρηνικό πόλεμο.

Οι πιθανότητες θεωρούνται μικρές, καθώς υπάρχουν σε λειτουργία πολλοί μηχανισμοί ασφαλείας.

Ακόμη και στη λιγότερη εξελιγμένη μορφή τους, η ιστορία δείχνει ότι τελικά ήταν αποτελεσματικοί.

Στο μεσοδιάστημα ωστόσο όλο και περισσότερες χώρες προσπαθούν να αποκτήσουν πυρηνικά όπλα.

Και για όσο θα υπάρχουν, το μοιραίο λάθος αρκεί να συμβεί μόνο μία φορά…