Σαντίκ Καν: «Τα Γλυπτά του Παρθενώνα μπορούν να επιστρέψουν στην Ελλάδα»

«Θα ήταν υπέροχο αν ο κόσμος μπορούσε να θαυμάσει τα Γλυπτά του Παρθενώνα στο φυσικό τους περιβάλλον, χωρίς να χρειάζεται να έρθει στο Λονδίνο για να τα δει» δηλώνει, στην αποκλειστική συνέντευξή του στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο», ο δήμαρχος του Λονδίνου Σαντίκ Καν.

Παρότι επαναλαμβάνει τη δήλωση που είχε κάνει πέρυσι περί μιας συμφωνίας «για να μοιραζόμαστε τα Μάρμαρα», ο ισχυρός πολιτικός των Εργατικών δείχνει τώρα να συντάσσεται περισσότερο με την ελληνική θέση: φέρνει ως παράδειγμα τη μόνιμη επιστροφή των Μπρούντζινων του Μπενίν στη Νιγηρία από το βρετανικό Μουσείο Χόρνιμαν για να συμπεράνει ότι μια συμφωνία για τα Γλυπτά «είναι εφικτή».

Αφού χαρακτηρίζει «αξιοθρήνητη» τη συμπεριφορά του Ρίσι Σούνακ προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο πρώτος πολίτης της βρετανικής πρωτεύουσας εκφράζει την ελπίδα ότι η (επερχόμενη) κυβέρνηση των Εργατικών υπό τον Κιρ Στάρμερ θα συνεργαστεί με την Ελλάδα «για να καταλήξουν σε μια διευθέτηση».

Παράλληλα, ο πρώτος μουσουλμάνος δήμαρχος δυτικής πρωτεύουσας, ο οποίος στις εκλογές της 2ας Μαΐου διεκδικεί τρίτη θητεία, ζητεί από τους Έλληνες του Λονδίνου να τον ψηφίσουν για να συνεχίσει να μάχεται για τα δικαιώματά τους, χαρακτηρίζει το Brexit «καταστροφικό» και εξαγγέλλει την επαναφορά του προγράμματος Erasmus ειδικά για το Λονδίνο ώστε να ξαναρχίσουν οι ανταλλαγές φοιτητών (και) με την Ελλάδα.

Έχει αλλάξει η άποψή σας για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα;

Το Βρετανικό Μουσείο, η βρετανική κυβέρνηση και η ελληνική κυβέρνηση σίγουρα είναι σε θέση να καταλήξουν σε μια συμφωνία.

Κατανοώ ότι υπάρχει μια πολυπλοκότητα, που προκαλείται από τον νόμο περί Βρετανικού Μουσείου της δεκαετίας του 1960, ο οποίος τους απαγορεύει να το κάνουν (σ.σ.: να επιστρέψουν αντικείμενα), αλλά νομίζω ότι η κυβέρνηση πρέπει να αναγνωρίσει ότι πλέον βρισκόμαστε στο 2024.

Αν όμως η κυβέρνηση των Συντηρητικών φοβάται τους δεξιούς βουλευτές της, ευελπιστώ ότι η κυβέρνηση των Εργατικών θα συνεργαστεί με πνεύμα συλλογικότητας με το Βρετανικό Μουσείο και την ελληνική κυβέρνηση για να καταλήξουν σε μία διευθέτηση.

Θα θέλατε να δείτε τα Γλυπτά να στεγάζονται στην Αθήνα;

Το σημαντικό είναι να βρεθεί μια διευθέτηση που να τους ικανοποιεί όλους. Νομίζω ότι δεν είναι δύσκολο να προκύψει μια συμφωνία στο πλαίσιο της οποίας θα μπορούμε να μοιραζόμαστε αυτά τα πραγματικά πολύτιμα, ανεκτίμητης αξίας Μάρμαρα.

Μου αρέσει που οι Ελληνες έρχονται εδώ στο Λονδίνο για να δουν αυτά τα έργα τέχνης, τα Μάρμαρα, την ιστορία τους. Αλλά δεν θα ήταν υπέροχο αν ο κόσμος δεν χρειαζόταν να έρθει στο Λονδίνο για να τα δει; Αν μπορούσε να τα θαυμάσει στο φυσικό τους περιβάλλον;

Ίσως αν η Ελλάδα δάνειζε άλλους θησαυρούς στο Λονδίνο, όπως προτείνει η ελληνική κυβέρνηση;

Το Μουσείο Χόρνιμαν στο Ντάλιτς του Λονδίνου επέστρεψε κάποια από τα εκθέματά του σε χώρες της Αφρικής. Αλλα ιδρύματα, ακόμη και το ίδιο το Βρετανικό Μουσείο, έχουν δανείσει κάποια από τα έργα τέχνης τους. Επομένως, είναι εφικτό.

Είναι σαφές ότι υπάρχει βούληση από την πλευρά του Τζορτζ Οσμπορν, του προέδρου του Βρετανικού Μουσείου. Δυστυχώς, επί του παρόντος δεν υπάρχει βούληση από τη βρετανική κυβέρνηση. Είδατε την αξιοθρήνητη και παιδιάστικη συμπεριφορά του πρωθυπουργού μας κατά την επίσκεψη του έλληνα ομολόγου πέρυσι.

Αισθάνομαι ντροπή που ο βρετανός πρωθυπουργός συμπεριφέρθηκε με αυτόν τον τρόπο. Ο Κιρ Στάρμερ δεν θα συμπεριφερόταν ποτέ έτσι. Ελπίζω ότι ο Στάρμερ, η ελληνική κυβέρνηση και το Βρετανικό Μουσείο θα καταλήξουν σε μια συμφωνία.

Μιλάτε με τον ομόλογό σας στην Αθήνα;

Τα πήγαινα πολύ καλά με τον προηγούμενο δήμαρχο Αθηναίων. Δεν είχα ακόμη την ευκαιρία να γνωρίσω τον νέο δήμαρχο, τον Χάρη Δούκα.

Αλλά θέλω να τον γνωρίσω. Ξέρω ότι είναι παθιασμένος με την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και ότι νοιάζεται για τον καθαρό αέρα. Ανυπομονώ λοιπόν να συνεργαστώ μαζί του.

Την περασμένη εβδομάδα, απευθύνατε μια ανοικτή «ερωτική επιστολή», όπως την ονομάσατε, στους ευρωπαίους κατοίκους του Λονδίνου, ζητώντας τους να σας ψηφίσουν στις προσεχείς εκλογές. Πώς προέκυψε αυτή η ιδέα;

Ηθελα να ευχαριστήσω όλους τους Λονδρέζους που προέρχονται από χώρες της ΕΕ. Στο Λονδίνο ζουν εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες που κατάγονται από την Ελλάδα. Θέλησα να τους ευχαριστήσω που επέλεξαν να μείνουν μαζί μας αυτά τα πραγματικά φρικτά τεσσεράμισι χρόνια από τότε που έγινε το Brexit.

Ηταν μια απαίσια περίοδος, αλλά εκείνοι έμειναν εδώ. Οι ευρωπαίοι Λονδρέζοι γνωρίζουν καλά όσα έχω κάνει για να προασπίσω τα δικαιώματά τους. Ξέρουν ότι τους υπερασπίζομαι πάντα.

Στον αντίποδα, η υποψήφια δήμαρχος των Συντηρητικών (σ.σ.: η Σούζαν Χολ) είναι πολύ δεξιά, σκληρή Brexiteer και τάσσεται εναντίον της μετανάστευσης. Ζητώ, λοιπόν, από τους έλληνες και τους λοιπούς ευρωπαίους Λονδρέζους να μου δώσουν την ψήφο τους.

Ποιες θα είναι οι προτεραιότητές σας αν επανεκλεγείτε; Ποια είναι τα πιο φλέγοντα προβλήματα που αντιμετωπίζει το Λονδίνο;

Το πιο σημαντικό είναι να βοηθήσουμε τους Λονδρέζους να αντιμετωπίσουν την κρίση του κόστους διαβίωσης και να τους υποστηρίξουμε στην ανεύρεση οικονομικά προσιτής στέγης.

Πρέπει επίσης να κάνουμε περισσότερα για να περιορίσουμε τις ανησυχίες τους ως προς την εγκληματικότητα. Τα τελευταία οκτώ χρόνια που είμαι δήμαρχος τραβάω κουπί κόντρα στο ρεύμα της κυβέρνησης των Τόρις.

Θα είναι υπέροχο φέτος, που είναι πιθανό να προκύψει κυβέρνηση των Εργατικών, να έχουμε έναν δήμαρχο και μια κυβέρνηση που θα συνεργάζονται.

Ποιος ήταν ο αντίκτυπος του Brexit στο Λονδίνο;

Το Brexit ήταν καταστροφικό για τη χώρα μας και οι επιπτώσεις του στο Λονδίνο ήταν ιδιαιτέρως αρνητικές. Το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 5,5%, οι επενδύσεις σημείωσαν πτώση 11%, το εμπόριο αγαθών μειώθηκε κατά 7%. Επίσης, υπάρχει έλλειψη προσωπικού σε ορισμένους κλάδους.

Ποιες αλλαγές προτείνετε στη σχέση της Βρετανίας με την ΕΕ;

Αυτό που θα κάνει η κυβέρνηση των Εργατικών, σε συνεργασία με εμένα, είναι να επιτύχει στενότερη εναρμόνιση με την ΕΕ.

Σκοπεύουμε να θεσπίσουμε ένα νέο πρόγραμμα Erasmus (σ.σ.: η Βρετανία δεν συμμετέχει πλέον στο πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών της ΕΕ) που θα επιτρέψει στους φοιτητές του Λονδίνου να σπουδάζουν σε πόλεις της Ευρώπης. Αντιστοίχως, οι φοιτητές από ευρωπαϊκές πόλεις, όπως η Αθήνα, θα μπορούν να έρχονται στο Λονδίνο.

Είστε υπέρ της επανένταξης στην ΕΕ;

Φοβάμαι ότι για μια ολόκληρη γενιά, για τουλάχιστον δέκα χρόνια, δεν θα μπορούμε να σκεφτούμε την επανένταξή μας στην ΕΕ. Το δημοψήφισμα ήταν αρκετά σαφές ως προς το ποιες ήταν οι απόψεις των Βρετανών.

Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να αποκτήσουμε στενότερους δεσμούς με την ΕΕ. Ακόμη και οι Brexiteers οφείλουν να παραδεχθούν ότι οι υποσχέσεις που έδωσαν δεν έχουν υλοποιηθεί.

Συνάπτοντας καλύτερες συμφωνίες και διασφαλίζοντας καλύτερους όρους στη σχέση μας με την ΕΕ, θα έρθουμε πιο κοντά.

Ποιο ήταν το μεγαλύτερο επίτευγμα και ποιο το μεγαλύτερο λάθος σας ως δημάρχου;

Είμαι πραγματικά υπερήφανος που, για πρώτη φορά στην ιστορία της πόλης μας, σε κάθε παιδί που φοιτά στο δημοτικό σχολείο χορηγούνται δωρεάν γεύματα.

Επιπλέον, παγώσαμε τα κόμιστρα των συγκοινωνιών για πέντε από τα οκτώ χρόνια της δημαρχίας μου. Παράλληλα, χτίζουμε τις περισσότερες εργατικές κατοικίες που έχουν ανεγερθεί από τη δεκαετία του 1970, ενώ ο αέρας είναι καθαρότερος χάρη στις πολιτικές που εφαρμόζω.

Δεν μου είπατε, όμως, ποιο ήταν το λάθος σας…

Δεν κατάφερα να πείσω την κυβέρνηση να κατανοήσει την ανοησία των πολιτικών της και να μην τιμωρήσει το Λονδίνο. Θεώρησε ότι ο τρόπος για να κάνει τη χώρα πιο ίση ήταν να κάνει το Λονδίνο φτωχότερο!

Είστε πεπεισμένος ότι θα επανεκλεγείτε;

Είμαι πεπεισμένος, ναι. Αλλά θα είναι μία δύσκολη αναμέτρηση. Η κυβέρνηση έκανε πολλά για να δυσκολέψει την επικράτησή μου. Κάθε λονδρέζος πολίτης της ΕΕ, και φυσικά οι Ελληνες, έχουν δικαίωμα ψήφου. Ελπίζω ότι θα με ψηφίσουν.

Premium έκδοση «Τα ΝΕΑ»