Σκληρή κόντρα του Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. με κορυφαίο οργανισμό υγείας των ΗΠΑ – Πώς ο αντίκτυπος μπορεί να επηρεάσει όλον τον κόσμο

Με μια σκληρή ομιλία στη Γερουσία αυτή την εβδομάδα, ο υπουργός Υγείας των ΗΠΑ Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ έστρεψε για άλλη μια φορά τα βέλη του κατά του κορυφαίου οργανισμού δημόσιας υγείας της χώρας, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC).

Η τοποθέτησή του ήρθε λίγες μέρες αφότου απέλυσε ξαφνικά τη νέα διευθύντρια των CDC, Σούζαν Μονάρεζ, προκαλώντας την παραίτηση μιας ομάδας ανώτερων στελεχών του οργανισμού σε ένδειξη διαμαρτυρίας.

Κατά την ακρόαση, όταν του ζητήθηκε να δώσει εξηγήσεις, ο Κένεντι ισχυρίστηκε ότι είχε ρωτήσει την κα Μονάρεζ αν ήταν «αξιόπιστο άτομο» και εκείνη είχε απαντήσει «όχι», προκαλώντας τη δυσπιστία των πολιτικών του αντιπάλων στην αίθουσα.

Στη συνέχεια, παραδέχτηκε ότι κάποτε είχε χαρακτηρίσει τα CDC ως την «πιο διεφθαρμένη» υπηρεσία στην κυβέρνηση και άφησε να εννοηθεί έντονα ότι δεν έχει τελειώσει με τα σχέδιά του να αναδιαρθρώσει τον οργανισμό.

Τα λόγια του Κένεντι έχουν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, με πολλούς γιατρούς και επιστήμονες να ανησυχούν ολοένα και περισσότερο ότι τα συστήματα δημόσιας υγείας της Αμερικής τίθενται σε άμεσο κίνδυνο.

Η σύγκρουση αυτή θα μπορούσε να έχει σημαντικό αντίκτυπο όχι μόνο στην πολιτική υγείας στις ΗΠΑ, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Στο παρελθόν, τα CDC έχουν διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην παγκόσμια υγεία, ηγούμενα της αντιμετώπισης κρίσεων από λιμούς, τον ιό HIV και τον ιό Έμπολα.

Ιδρυμένα το 1946, τα CDC παρακολουθούν νεοεμφανιζόμενες μολυσματικές ασθένειες όπως ο Covid, αλλά έχουν επίσης ως αποστολή την αντιμετώπιση μακροχρόνιων ή χρόνιων παθήσεων, όπως οι καρδιακές παθήσεις και ο καρκίνος.

Υπό την αιγίδα τους, λειτουργούν περισσότερα από 200 εξειδικευμένα εργαστήρια και απασχολούν 13.000 άτομα, αν και ο αριθμός αυτός έχει μειωθεί κατά περίπου 2.000 από τότε που ο Ντόναλντ Τραμπ επέστρεψε στον Λευκό Οίκο.

Δεν είναι στην αρμοδιότητά τους να εγκρίνουν ή να χορηγούν άδειες για εμβόλια. Η ευθύνη αυτή βαρύνει την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA). Ωστόσο, εκδίδει επίσημες συστάσεις σχετικά με το ποιος πρέπει να λαμβάνει ποια εμβόλια μέσω μιας ομάδας εμπειρογνωμόνων – γνωστής ως Συμβουλευτική Επιτροπή για τις Πρακτικές Ανοσοποίησης (ACIP) – και παρακολουθεί τις παρενέργειές τους και άλλες ανησυχίες για την ασφάλειά τους.

Φανατικός αντιεμβολιαστής

Το ιστορικό του Κένεντι απέναντι στα εμβόλια ανησύχησε πολλούς ειδικούς της δημόσιας υγείας όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Φεβρουάριο.

Μια οργάνωση που διηύθυνε επί οκτώ χρόνια, η Children’s Health Defense, αμφισβητούσε επανειλημμένα την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού.

Έχει χαρακτηρίσει το εμβόλιο για τον Covid ως το «πιο θανατηφόρο στην ιστορία» και έχει αποδώσει την άνοδο των ποσοστών αυτισμού στα εμβόλια, μια ιδέα που έχει κατηγορηματικά καταρριφθεί από σοβαρές επιστημονικές μελέτες εδώ και πολλά χρόνια.

Σοβαρές αντιδράσεις προκλήθηκαν ήδη λίγες μόλις εβδομάδες μετά την έναρξη της θητείας του, όταν έγινε γνωστό ότι είχε προσλάβει έναν διακεκριμένο αντιεμβολιαστή, τον Ντέιβιντ Γκάιερ, για να εξετάσει ξανά τα δεδομένα των CDC σχετικά με αυτήν την επιστημονικά διαψευσμένη σύνδεση.

Στη συνέχεια, τον Ιούνιο, ο Κένεντι απέλυσε ξαφνικά ολόκληρη την επιτροπή ACIP, η οποία συμβουλεύει τα CDC σχετικά με την επιλεξιμότητα για εμβόλια, αφού κατηγόρησε και τα 17 μέλη ότι «ελέγχονται για συγκρούσεις συμφερόντων».

Μια νέα επιτροπή, η οποία επελέγη από την κυβέρνηση, έχει πλέον την εξουσία να αλλάζει ή ακόμα και να αποσύρει κρίσιμες συστάσεις για την ανοσοποίηση των Αμερικανών σε ορισμένες ασθένειες, καθώς και να διαμορφώνει το πρόγραμμα εμβολιασμού κατά την παιδική ηλικία, αν και τα CDC εξακολουθούν να έχουν τον τελικό λόγο για το αν θα αποδεχτούν τις συστάσεις.

Αντιδράσεις για την απόλυση

Στην ακρόασή του ενώπιον της Γερουσίας, ο Κένεντι επέμεινε στις θέσεις του, κατηγορώντας την Μονάρεζ ότι ψεύδεται και χαρακτηρίζοντας την απόλυσή της ως «απολύτως απαραίτητη».

«Χρειαζόμαστε τολμηρή, ικανή και δημιουργική νέα ηγεσία στα CDC, ανθρώπους ικανούς και πρόθυμους να χαράξουν μια νέα πορεία», είπε, κατηγορώντας παράλληλα ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας «τα CDC είπαν ψέματα στους Αμερικανούς σχετικά με τη χρήση μάσκας, την κοινωνική αποστασιοποίηση και την ικανότητα του εμβολίου να σταματήσει τη μετάδοση του κορονοϊού».

Από την πλευρά της, σε άρθρο της που δημοσιεύτηκε σε εφημερίδα αυτή την εβδομάδα, η Μονάρεζ ανέφερε ότι απολύθηκε από τα CDC όταν ο Κένεντι της είπε να «προεγκρίνει» τις συστάσεις της επιτροπής ACIP, η οποία, όπως είπε, είχε πλέον γεμίσει με άτομα που έχουν εκφράσει «ρητορική κατά των εμβολίων».

«Είναι επιτακτική ανάγκη οι συστάσεις της επιτροπής να μην είναι αυτοσχέδιες, αλλά αντίθετα να εξετάζονται αυστηρά και επιστημονικά πριν γίνουν δεκτές ή απορριφθούν», τόνισε, τονίζοντας ότι «έχασα τη δουλειά μου, όμως τα παιδιά της Αμερικής θα μπορούσαν να χάσουν πολύ περισσότερα».

Παγκόσμιες επιπτώσεις

«Αυτό που συμβαίνει στις ΗΠΑ έχει μεγάλη σημασία», λέει ο Άντονι Κοστέλο, πρώην διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και καθηγητής δημόσιας υγείας στο University College London.

«Έχουμε κάνει τόσα πολλά για να προστατεύσουμε την επιστήμη από πολιτικές παρεμβάσεις τα τελευταία 200 χρόνια και η ανησυχία είναι ότι οι ΗΠΑ θα πληρώσουν ένα τίμημα γι’ αυτό και ίσως το πληρώσουμε κι εμείς, αν ακολουθήσουμε αυτήν την κατεύθυνση».

Στο παρελθόν, οι ομάδες των CDC είχαν επίσης σημαντικό ρόλο στην προστασία της παγκόσμιας υγείας.

Το 2015, για παράδειγμα, ο οργανισμός απασχολούσε 3.000 υπαλλήλους που εργάζονταν για την αντιμετώπιση της επιδημίας Έμπολα στη Γουινέα, τη Σιέρα Λεόνε και τη Λιβερία, εκ των οποίων οι 1.200 βρίσκονταν στη Δυτική Αφρική.

Μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ο Ντόναλντ Τραμπ απέσυρε τις ΗΠΑ από τον ΠΟΥ και διέταξε τα CDC να διακόψουν κάθε επικοινωνία με τον οργανισμό.

Πρώην στελέχη των CDC ανησυχούν για το τι μπορεί να συμβεί αν και όταν εντοπιστεί και αρχίσει να εξαπλώνεται ο επόμενος Έμπολα ή Covid.

Η επιβολή κυρώσεων στα CDC η υποτίμηση των προγραμμάτων τους θα αφήσουν τις ΗΠΑ πολύ λιγότερο προετοιμασμένες σε μια νέα πανδημία, προειδοποιούν.

Πηγή: BBC