Στο στάδιο της επεξεργασίας η αμυντική συμφωνία ΕΕ – Βρετανίας εν όψει της συνόδου κορυφής του Μαΐου

Υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι των χωρών της ΕΕ συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες την Παρασκευή για να προετοιμαστούν για το επόμενο σημαντικό ορόσημο για το Brexit – την πολυαναμενόμενη σύνοδο κορυφής στο Λονδίνο στις 19 Μαΐου, κατά την οποία το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ευρωπαϊκή Ένωση ελπίζουν να υπογράψουν ένα νέο αμυντικό σύμφωνο.

«Η γενική αίσθηση ήταν ότι ένα σύμφωνο άμυνας και ασφάλειας είναι εφικτό και επιθυμητό», δήλωσε στο Politico ένας διπλωμάτης της ΕΕ με γνώση των αποτελεσμάτων της προπαρασκευαστικής συνάντησης, προσθέτοντας ότι υπάρχει «προσδοκία» ότι η συμφωνία θα επικυρωθεί στη σύνοδο κορυφής του Μαΐου.

Και οι δύο πλευρές αναμένεται επίσης να χρησιμοποιήσουν τη συνάντηση του επόμενου μήνα για να καταλήξουν σε μια «κοινή κατανόηση» σχετικά με ζητήματα που θα αντιμετωπιστούν στο πλαίσιο της ευρύτερης επαναδιαμόρφωσης του Brexit που επιδιώκει ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ.

Αυτό θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για διαπραγματεύσεις σχετικά με τους στόχους του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως μια συμφωνία προτύπων γεωργικών προϊόντων διατροφής για τη μείωση της εμπορικής γραφειοκρατίας, καθώς και σχέδια της ΕΕ, όπως η βελτιωμένη κινητικότητα για νέους και φοιτητές.

Το Λονδίνο και οι Βρυξέλλες θα συντάξουν επίσης μια ξεχωριστή κοινή δήλωση για «παγκόσμια ζητήματα» στη διάσκεψη — η οποία θα μπορούσε να δημιουργήσει κοινό έδαφος σε θέματα όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία ή το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα, σύμφωνα με αξιωματούχους της ΕΕ.

Ωστόσο, η πρόοδος στο σύμφωνο ασφαλείας αναμένεται να εξαρτηθεί από τη διασφάλιση της συνεχούς πρόσβασης των αλιευτικών στόλων της ΕΕ στα ύδατα του Ηνωμένου Βασιλείου – βασικό αίτημα των παράκτιων κρατών μελών όπως η Γαλλία και η Δανία, που φοβούνται ότι θα διακοπεί όταν λήξει η μεταβατική περίοδος του Brexit τον Ιούνιο του 2026.

«Οποιαδήποτε πρόοδος σε μια συμφωνία ασφάλειας και άμυνας συνδέεται με την πρόοδο στον τομέα της αλιείας», δήλωσε στο Politico αξιωματούχος της ΕΕ.

Από την πλευρά του, ένας εκπρόσωπος της κυβέρνησης του Λονδίνου δήλωσε ότι «μια στενότερη και πιο συνεργατική σχέση με την ΕΕ θα βελτιώσει την ασφάλεια και την ευημερία του βρετανικού λαού. Θα ενεργήσουμε προς το εθνικό συμφέρον της Βρετανίας και ήμασταν ξεκάθαροι ότι δεν θα υπάρξει επιστροφή στην ελευθερία μετακίνησης, στην τελωνειακή ένωση ή στην ενιαία αγορά».

Το σύμφωνο ασφάλειας

Μια νέα συμφωνία με τις Βρυξέλλες αποτελεί βασικό στοιχείο της στρατηγικής εξωτερικής πολιτικής του Στάρμερ υπό το φως των κινήσεων του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να αποστασιοποιηθεί από την ευρωπαϊκή ασφάλεια.

Οι Βρυξέλλες έχουν προτείνει ένα πρόγραμμα δανεισμού 150 δισεκατομμυρίων ευρώ για τις κυβερνήσεις της ΕΕ που θα χρηματοδοτήσουν τον επανεξοπλισμό της Γηραιάς Ηπείρου. Τα κεφάλαια θα πρέπει να επενδύονται σε μια βάση «αγορά περισσότερο ευρωπαϊκή», σύμφωνα με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Όμως  χωρίς επίσημη αμυντική συμφωνία με τις Βρυξέλλες, το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποκλειστεί από το πρόγραμμα.

Στο τραπέζι και η ενέργεια

Αξιωματούχοι της ΕΕ δήλωσαν ότι η συνάντηση του Μαΐου θα εξετάσει επίσης το θέμα της ενέργειας, η οποία, όπως και η αλιεία, αντιμετωπίζει ένα ασαφές μέλλον μετά το Brexit τον Ιούνιο του 2026, όταν λήγουν οι τρέχουσες ρυθμίσεις εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας. Ωστόσο, η ενεργειακή βιομηχανία λέει ότι το τρέχον εμπορικό σύστημα είναι φτωχό και θέλει και οι δύο πλευρές να συμφωνήσουν σε στενότερη ολοκλήρωση.

Σε κάθε περίπτωση, ο Κιρ Στάρμερ έχει δεσμευτεί να εργαστεί για τη βελτίωση των σχέσεων με τις Βρυξέλλες εν μέσω αυξανόμενων παγκόσμιων εντάσεων και οι οποίες ήταν συχνά θυελλώδεις υπό τους προκατόχους του.

Πηγή: Politico