Συνάντηση Τραμπ με Νετανιάχου – Οι 5 προϋποθέσεις του Ισραήλ για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα

Ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, πρόκειται να πραγματοποιήσει κρίσιμη συνάντηση στον Λευκό Οίκο με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, το απόγευμα της Δευτέρας, εν μέσω ισχυρισμών από την Ουάσινγκτον ότι ένα φιλόδοξο σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα είναι σχεδόν ολοκληρωμένο.

Η συνάντηση — η τέταρτη μεταξύ των δύο συμμάχων από τότε που ο Τραμπ ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Ιανουάριο — έρχεται μετά την παρουσίαση από τον Αμερικανό ηγέτη μίας πρότασης 21 σημείων, με στόχο τον τερματισμό της σύγκρουσης Ισραήλ-Χαμάς, προς άλλους περιφερειακούς ηγέτες στη Νέα Υόρκη την περασμένη εβδομάδα.

«Έχουμε μια πραγματική ευκαιρία για κάτι σπουδαίο στη Μέση Ανατολή», έγραψε ο Τραμπ στον λογαριασμό του στο Truth Social την Κυριακή. «Όλοι είναι υπέρ για κάτι ξεχωριστό, για πρώτη φορά στην ιστορία. Θα το πετύχουμε.»

Οι ισχυρισμοί του Τραμπ δεν επαληθεύονται πάντα, και τόσο το Ισραήλ όσο και η Χαμάς δηλώνουν ότι χρειάζονται χρόνο για να μελετήσουν το σχέδιο. Την Παρασκευή, ανώτερος Ισραηλινός αξιωματούχος δήλωσε σε Αμερικανούς συντάκτες σε ενημέρωση υπό φόντο, ότι μόνο μετά τη συνάντηση της Δευτέρας θα υπάρξει επίσημη τοποθέτηση από το Ισραήλ. Η Χαμάς δήλωσε ότι δεν έχει ακόμα δει το σχέδιο.

Δημοσιεύματα στην Washington Post και την Times of Israel αναφέρουν πως, βάσει της πρότασης, η Χαμάς θα απελευθερώσει και τους 48 ομήρους — ζωντανούς και νεκρούς — εντός 48 ωρών, ενώ οι ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις θα σταματήσουν και τα στρατεύματα θα αποσυρθούν σταδιακά. Το Ισραήλ θα συμφωνήσει να απελευθερώσει Παλαιστίνιους κρατούμενους και να επιτρέψει σημαντικά περισσότερη ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα.

Από την πλευρά της, η Χαμάς θα αφοπλιστεί και δεν θα έχει κανένα ρόλο στη διακυβέρνηση της Παλαιστινιακής περιοχής· θα εγκαθιδρυθεί μια μεταβατική διοίκηση και θα εφαρμοστεί σχέδιο αποριζοσπαστικοποίησης των σχολείων και των τεμενών.

Ισραηλινοί αξιωματούχοι αρνήθηκαν να επιβεβαιώσουν ή να διαψεύσουν τις λεπτομέρειες.

Οι συνομιλίες γίνονται ενώ το Ισραήλ εντείνει την επίθεση στη Γάζα, με στόχο την εξάλειψη των εναπομεινάντων στρατιωτικών βάσεων της Χαμάς. Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) έχουν εκδιώξει 700.000 από τους 1 εκατομμύριο κατοίκους της πόλης και έχουν καταστρέψει ψηλά κτίρια, τα οποία, όπως υποστηρίζουν, περιέχουν εξοπλισμό της Χαμάς και σήραγγες όπου δρουν μαχητές της οργάνωσης.

Ισραηλινά χερσαία στρατεύματα προχώρησαν βαθύτερα στη Γάζα το βράδυ της Κυριακής, φτάνοντας περίπου 1 χιλιόμετρο από το κύριο νοσοκομείο στο κέντρο της πόλης, σύμφωνα με μαρτυρίες και βίντεο σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης που δείχνουν τανκς και στρατιωτικά οχήματα σε κεντρικά σημεία.

Ο πόλεμος, που κλείνει δύο χρόνια την επόμενη εβδομάδα, έχει στοιχίσει τη ζωή σε περίπου 66.000 Παλαιστίνιους, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας. Οι κάτοικοι της Γάζας έχουν επανειλημμένα εκτοπιστεί και αντιμετωπίζουν άθλιες συνθήκες διαβίωσης και υγειονομικής περίθαλψης, καθώς και σοβαρές ελλείψεις τροφίμων, με οργανισμό υποστηριζόμενο από τον ΟΗΕ να κηρύσσει λιμό σε ορισμένες περιοχές της λωρίδας πριν από έναν μήνα.

Οι πέντε προϋποθέσεις του Ισραήλ

Ο ανώτερος Ισραηλινός αξιωματούχος που ενημέρωσε τους Αμερικανούς δημοσιογράφους ανέφερε ότι υπάρχουν πέντε βασικές προϋποθέσεις για τον τερματισμό του πολέμου από την πλευρά του Ισραήλ: ο πλήρης αφοπλισμός της Χαμάς, η επιστροφή όλων των ομήρων, η αποστρατιωτικοποίηση της Γάζας, η διατήρηση του ελέγχου ασφαλείας από το Ισραήλ και η δημιουργία νέας διοίκησης που να μην προέρχεται ούτε από τη Χαμάς ούτε από την Παλαιστινιακή Αρχή (η οποία κυβερνά τμήματα της Δυτικής Όχθης).

Αυτές οι προϋποθέσεις έρχονται σε αντίθεση με τις μακροχρόνιες απαιτήσεις της Χαμάς, οι οποίες περιλαμβάνουν πλήρη αποχώρηση του Ισραήλ και καμία υποχρέωση αφοπλισμού. Η Χαμάς, που υποστηρίζεται από το Ιράν, θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το ενδιαφέρον για την τύχη των Παλαιστινίων ήταν έντονο στη σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη την περασμένη εβδομάδα, όπου 10 χώρες — μεταξύ αυτών η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και ο Καναδάς — προσχώρησαν στη συντριπτική πλειοψηφία των μελών που αναγνώρισαν κράτος της Παλαιστίνης, καταδικάζοντας παράλληλα τις ενέργειες του Ισραήλ στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη.

Οι ΗΠΑ και το Ισραήλ αντέδρασαν έντονα, λέγοντας ότι η αναγνώριση αποτελεί ανταμοιβή για την τρομοκρατία, καθώς έρχεται μετά την επίθεση της Χαμάς τον Οκτώβριο του 2023 στο Ισραήλ, η οποία πυροδότησε τον πόλεμο. Οι μαχητές της Χαμάς σκότωσαν 1.200 άτομα στην επίθεση και απήγαγαν άλλους 250.

Το Ισραήλ θεωρεί τη Χαμάς μέρος του άξονα του Ιράν, ο οποίος στοχεύει στην καταστροφή του, και υποστηρίζει ότι δεν πρέπει να σταματήσει τον πόλεμο έως ότου η Χαμάς εξουδετερωθεί πλήρως. Μεγάλο μέρος της διεθνούς κοινότητας βλέπει την ισραηλινή επίθεση διαφορετικά — ως μια δυσανάλογη πράξη εκδίκησης που έχει χάσει κάθε νομιμότητα. Υπάρχει σαφής διάκριση μεταξύ της Χαμάς και της πιο μετριοπαθούς Παλαιστινιακής Αρχής.

Περίπου 159 χώρες υποστηρίζουν πλέον την ιδέα της ίδρυσης παλαιστινιακού κράτους και χρησιμοποιούν τη διπλωματική πίεση για να σταματήσει ο πόλεμος.

Το Ισραήλ, το οποίο για κάποια χρόνια ήταν επίσης ανοιχτό στην ιδέα της παλαιστινιακής κρατικής οντότητας, τώρα θεωρεί την προοπτική αυτή απαράδεκτη, φοβούμενο την επανάληψη μιας επίθεσης όπως αυτή της 7ης Οκτωβρίου, και δείχνοντας ελάχιστη διάκριση μεταξύ των παλαιστινιακών παρατάξεων.

Το Ισραήλ έχει επίσης στραφεί αισθητά προς τα δεξιά τα τελευταία τρία χρόνια, κυβερνώμενο από έναν συνασπισμό υπό την ηγεσία του Νετανιάχου, που περιλαμβάνει εθνικιστές εποίκους οι οποίοι επιθυμούν την προσάρτηση τόσο της Γάζας όσο και της Δυτικής Όχθης, όπου περίπου 600.000 Ισραηλινοί έποικοι ζουν ανάμεσα σε 3 εκατομμύρια Παλαιστίνιους.

Ο Τραμπ δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι δεν θα επιτρέψει στο Ισραήλ να προσαρτήσει τη Δυτική Όχθη. Ο ανώτερος Ισραηλινός αξιωματούχος την Παρασκευή αρνήθηκε να σχολιάσει αυτή τη δήλωση, αν και πολλοί Ισραηλινοί υπουργοί έχουν ζητήσει την προσάρτηση ως την κατάλληλη απάντηση στην παγκόσμια αποδοχή ενός παλαιστινιακού κράτους και την αυξανόμενη διεθνή απομόνωση του Ισραήλ.

Μεταξύ αυτών που συμμετέχουν στον σχεδιασμό του ειρηνευτικού σχεδίου για τη Γάζα περιλαμβάνονται ο πρώην Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Τόνι Μπλερ, ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ, καθώς και ο γαμπρός του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ.