Συρία: Ποιοι είναι οι αντάρτες που έχουν καταλάβει το Χαλέπι

Έως το Σάββατο οι αντάρτες στη Συρία έχουν θέσει υπό τον έλεγχό τους «μεγάλα τμήματα» της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης, του Χαλεπιού.

Η αιφνιδιαστική επίθεση προκάλεσε τα πρώτα ρωσικά πλήγματα στο Χαλέπι από το 2016 και οδήγησε τον συριακό στρατό να αποσύρει τα στρατεύματά του από την πόλη, σύμφωνα με το BBC.

Της επίθεσης ηγήθηκε η ισλαμιστική μαχητική οργάνωση Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS) – η οποία έχει μακρά και εμπλεκόμενη ιστορία στη συριακή σύγκρουση.

Μαχητές της συριακής αντίστασης συγκεντρώνονται στην πλατεία Σααντάλα αλ Τζαμπίρι, αφού οι αντάρτες που αντιτίθενται στον πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ δήλωσαν ότι έφτασαν στην καρδιά του Χαλεπιού, Συρία 30 Νοεμβρίου 2024.

Ποιοι είναι οι Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ;

Η HTS ιδρύθηκε με ένα άλλο όνομα, Τζαμπχάτ αλ Νούσρα, το 2011 ως άμεση θυγατρική της Αλ Κάιντα.

Ο ηγέτης του ISIS, Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι, συμμετείχε επίσης στη δημιουργία του.

Θεωρήθηκε ως μία από τις πιο αποτελεσματικές και θανατηφόρες από τις ομάδες που συντάχθηκαν εναντίον του προέδρου Άσαντ.

Αλλά η τζιχαντιστική ιδεολογία της φάνηκε να είναι η κινητήριος δύναμή της και όχι ο επαναστατικός ζήλος – και θεωρήθηκε εκείνη την εποχή σε αντίθεση με τον κύριο συνασπισμό ανταρτών υπό τη σημαία της Ελεύθερης Συρίας.

Αλλά το 2016, ο ηγέτης της ομάδας, ο Αμπού Μοχάμεντ αλ-Τζαουλάνι, έσπασε δημοσίως τις γραμμές του με την Αλ Κάιντα, διέλυσε την Τζαμπχάτ αλ-Νούσρα και δημιούργησε μια νέα οργάνωση, η οποία πήρε το όνομα Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ όταν συγχωνεύτηκε με διάφορες άλλες παρόμοιες ομάδες ένα χρόνο αργότερα.

Ποιος έχει τον έλεγχο στη Συρία;

Ο πόλεμος στη Συρία τα τελευταία τέσσερα χρόνια φαινόταν σαν να είχε ουσιαστικά τελειώσει.

Η κυριαρχία του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ είναι στην ουσία αδιαμφισβήτητη στις μεγάλες πόλεις της χώρας, ενώ ορισμένα άλλα μέρη της Συρίας παραμένουν εκτός του άμεσου ελέγχου του.

Σε αυτά περιλαμβάνονται οι περιοχές με κουρδική πλειοψηφία στα ανατολικά, οι οποίες είναι λίγο πολύ διαχωρισμένες από τον έλεγχο του συριακού κράτους από τα πρώτα χρόνια της σύγκρουσης.

Στο νότο, όπου ξεκίνησε η επανάσταση κατά της εξουσίας του Άσαντ το 2011, συνεχίζονται κάποιες, αν και σχετικά υποτονικές, αναταραχές.

Στην αχανή συριακή έρημο, τα απομεινάρια της ομάδας που αυτοαποκαλείται Ισλαμικό Κράτος εξακολουθούν να αποτελούν απειλή για την ασφάλεια.

Και στα βορειοδυτικά, η επαρχία Ιντλίμπ κατέχεται από ομάδες τζιχαντιστών και ανταρτών που είχαν οδηγηθεί εκεί στο αποκορύφωμα του πολέμου.

Η κυρίαρχη δύναμη στην Ιντλίμπ είναι αυτή που εξαπέλυσε την αιφνιδιαστική επίθεση στο Χαλέπι, η HTS.

Εσωτερικές διαμάχες

Για αρκετά χρόνια, η Ιντλίμπ παρέμεινε πεδίο μάχης καθώς οι συριακές κυβερνητικές δυνάμεις προσπαθούσαν να ανακτήσουν τον έλεγχο.

Ωστόσο μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός το 2020 είχε μέχρι στιγμής κρατήσει σε μεγάλο βαθμό.

Η συμφωνία αυτή είχε γίνει με τη μεσολάβηση της Ρωσίας, η οποία είναι εδώ και καιρό ο βασικός σύμμαχος του Άσαντ, και της Τουρκίας, η οποία είχε υποστηρίξει τους αντάρτες,.

Στην Ιντλίμπ ζουν περίπου τέσσερα εκατομμύρια άνθρωποι.

Οι περισσότεροι είναι εκτοπισμένοι από πόλεις και κωμοπόλεις που οι δυνάμεις του Άσαντ κέρδισαν πίσω από τους αντάρτες σε έναν σκληρό πόλεμο φθοράς.

Το Χαλέπι ήταν ένα από τα πιο αιματηρά πεδία μάχης και αποτέλεσε μια από τις μεγαλύτερες ήττες των ανταρτών.

Για να επιτύχει τη νίκη, ο Άσαντ βασίστηκε στη ρωσική αεροπορική δύναμη και στην ιρανική στρατιωτική βοήθεια στο έδαφος – κυρίως μέσω πολιτοφυλακών που χρηματοδοτούνται από το Ιράν.

Σε αυτές περιλαμβάνεται και η Χεζμπολάχ.

Πώς επηρέασαν οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ζημιά που υπέστη πρόσφατα η Χεζμπολάχ από την επίθεση του Ισραήλ στον Λίβανο, καθώς και τα ισραηλινά πλήγματα κατά ιρανικών στρατιωτικών διοικητών στη Συρία, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην απόφαση των τζιχαντιστών και των ανταρτικών ομάδων στο Ιντλίμπ να κάνουν την ξαφνική, απροσδόκητη κίνησή τους στο Χαλέπι.

Εδώ και αρκετό καιρό, ο HTS έχει δημιουργήσει τη βάση εξουσίας του στο Ιντλίμπ, όπου αποτελεί de facto την τοπική διοίκηση.

Ωστόσο οι προσπάθειές του για νομιμότητα έχουν αμαυρωθεί από τις φερόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Οι φιλοδοξίες της οργάνωσης πέραν του Ιντλίμπ δεν είχαν καταστεί σαφείς.

Μετά τη ρήξη με την Αλ Κάιντα, ο στόχος της περιορίζεται στην προσπάθεια εγκαθίδρυσης φονταμενταλιστικής ισλαμικής κυριαρχίας στη Συρία και όχι ενός ευρύτερου χαλιφάτου, όπως προσπάθησε και απέτυχε το Isis.

Είχε δείξει ελάχιστα σημάδια ότι θα προσπαθούσε να αναζωπυρώσει τη συριακή σύγκρουση σε μεγάλη κλίμακα και να ανανεώσει την αμφισβήτηση της κυριαρχίας του Άσαντ στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας – μέχρι τώρα.