Της αμύνης τα… λεφτά | in.gr

Η απόφαση της ισπανικής κυβέρνησης να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ μέχρι το 2029 σηματοδοτεί μία από τις μεγαλύτερες επενδύσεις στον τομέα της άμυνας στην ιστορία της χώρας. Η βιομηχανία της άμυνας στην Ισπανία αντιμετωπίζει πλέον την πρόκληση της ραγδαίας ανάπτυξης για να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις που προκύπτουν τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Διπλασιασμός του αμυντικού προϋπολογισμού και επίδραση στη βιομηχανία 

Το σημερινό αμυντικό κόστος της Ισπανίας, το οποίο ξεπερνά τα 17 δισεκατομμύρια ευρώ, θα πρέπει να διπλασιαστεί μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια ώστε να επιτευχθεί ο στόχος που συμφωνήθηκε στο Έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες, το οποίο επικεντρώθηκε στην υποστήριξη της Ουκρανίας και στην ενίσχυση των στρατιωτικών ικανοτήτων των κρατών-μελών της ΕΕ.

Η αύξηση των αμυντικών δαπανών σημαίνει επιτάχυνση υπαρχόντων αμυντικών προγραμμάτων και υπογραφή νέων συμβολαίων για τη μοντερνοποίηση και ενίσχυση των ισπανικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Η ισπανική αμυντική βιομηχανία: 550 εταιρείες και 121.000 θέσεις εργασίας

Ο αμυντικός κλάδος στην Ισπανία αποτελείται από περίπου 550 εταιρείες, οι οποίες διαθέτουν εγκαταστάσεις σε όλη τη χώρα. Σύμφωνα με την έκθεση «Spain. Defence & Security Industry», που εκπονήθηκε από τον όμιλο Metalia, ο κλάδος δημιούργησε το 2023 περισσότερες από 121.000 θέσεις εργασίας, συμπεριλαμβανομένων άμεσων, έμμεσων και επαγόμενων θέσεων εργασίας.

Η βιομηχανία αυτή χαρακτηρίζεται από υψηλή προστιθέμενη αξία, καθώς για κάθε άμεση θέση εργασίας δημιουργούνται άλλες τρεις στην υπόλοιπη οικονομία. Παράλληλα, ο μέσος μισθός στον τομέα ανέρχεται στα 3.776 ευρώ μηνιαίως, δηλαδή 71% υψηλότερος από τον μέσο όρο της ισπανικής αγοράς εργασίας, σύμφωνα με μελέτη της PwC για λογαριασμό της Tedae, της ένωσης ισπανικών εταιρειών τεχνολογίας άμυνας, ασφάλειας, αεροναυπηγικής και διαστήματος.

Οικονομικές επιπτώσεις: Αύξηση εξαγωγών και φορολογικών εσόδων 

Ο αμυντικός κλάδος έχει ήδη σημαντική συνεισφορά στην οικονομία. Το 2023, οι εξαγωγές των ισπανικών αμυντικών και ασφαλιστικών βιομηχανιών ξεπέρασαν τα 3,7 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ τα φορολογικά έσοδα από τη βιομηχανία ξεπέρασαν επίσης τα 3,7 δισεκατομμύρια ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 1,4% των συνολικών φορολογικών εσόδων της Ισπανίας.

Με την επιπλέον χρηματοδότηση από το κράτος, τα έσοδα αυτά αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά τα επόμενα χρόνια.

Οι προκλήσεις της ισπανικής αμυντικής βιομηχανίας

Παρά την οικονομική ώθηση που φέρνει η αύξηση των αμυντικών δαπανών, ο τομέας της άμυνας στην Ισπανία αντιμετωπίζει δύο μεγάλες προκλήσεις:

1. Η εξάρτηση από ξένες τεχνολογίες και προμηθευτές
2. Η κατακερματισμένη δομή του κλάδου

Το Υπουργείο Άμυνας έχει ήδη καλέσει τις ισπανικές αμυντικές εταιρείες να αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη και να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις. Η γραμματέας του Υπουργείου Άμυνας, Αμπάρο Βαλκάρθε, τόνισε ότι είναι απαραίτητη η μετάβαση σε ένα πιο ευέλικτο και αποδοτικό σύστημα παραγωγής.

Η ένωση Tedae υποστηρίζει ότι οι ισπανικές εταιρείες διαθέτουν ήδη την απαραίτητη εμπειρία για να ανταποκριθούν στις προκλήσεις, καθώς έχουν αποδείξει την ανθεκτικότητα και ανταγωνιστικότητά τους κατά τη διάρκεια της ρωσο-ουκρανικής σύγκρουσης, όταν χρειάστηκε να επιταχύνουν την παραγωγή στρατιωτικού εξοπλισμού.

Η στρατηγική ανάπτυξης: Τρεις κύριοι βιομηχανικοί άξονες και το νέο «Corredor de la Plata»

Η Εθνική Στρατηγική Αμυντικής Βιομηχανίας της Ισπανίας χωρίζει τη χώρα σε τρεις βασικούς βιομηχανικούς άξονες:

1. Βόρειος άξονας: Περιλαμβάνει περιοχές όπως η Γαλικία, η Χώρα των Βάσκων και η Ναβάρα, όπου υπάρχουν ισχυρές αεροναυπηγικές και ναυπηγικές βιομηχανίες.
2. Μεσογειακός-Κεντρικός άξονας: Περιλαμβάνει τη Μαδρίτη, τη Βαλένθια και τη Βαρκελώνη, οι οποίες φιλοξενούν μεγάλες τεχνολογικές και ερευνητικές μονάδες.
3. Νότιος άξονας: Περιλαμβάνει Σεβίλλη, Κάντιθ και Καρθαγένη, όπου βρίσκονται τα μεγαλύτερα ναυπηγεία και εγκαταστάσεις βαρέων όπλων.

Σε αυτούς τους τρεις άξονες προστίθεται πλέον ένας τέταρτος, ο «Corredor de la Plata», ο οποίος εκτείνεται από την Αστούρια μέχρι τη Σεβίλλη και στοχεύει να ενισχύσει την αμυντική βιομηχανία στις περιοχές που δεν είχαν προηγουμένως μεγάλο ρόλο στον τομέα.

Η πολιτική διάσταση της αύξησης των αμυντικών δαπανών

Η απόφαση της κυβέρνησης Πέδρο Σάντσεθ να δεσμευτεί για την αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 2% του ΑΕΠ αποτελεί προϊόν πίεσης από τους Ευρωπαίους εταίρους της Ισπανίας.

Η Ισπανία βρισκόταν εδώ και καιρό κάτω από τον στόχο που είχε θέσει το ΝΑΤΟ για αμυντικές δαπάνες, γεγονός που προκαλούσε ανησυχία στις Βρυξέλλες, ειδικά μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Παρότι η κυβέρνηση προβάλλει τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και την ενίσχυση της οικονομίας ως βασικά επιχειρήματα υπέρ αυτής της αύξησης, η απόφαση δεν είναι ευρέως αποδεκτή από όλους τους πολιτικούς συμμάχους του Σάντσεθ, καθώς υπάρχει σκεπτικισμός για τις προτεραιότητες της δημόσιας χρηματοδότησης.

Η αύξηση των αμυντικών δαπανών φέρνει μεγάλες προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες για την ισπανική αμυντική βιομηχανία. Ο κλάδος θα πρέπει να προσαρμοστεί γρήγορα στις νέες απαιτήσεις, να ξεπεράσει προβλήματα εξάρτησης και κατακερματισμού και να διασφαλίσει ότι η Ισπανία θα είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις στρατιωτικές προκλήσεις του μέλλοντος.