Το ρωσικό παρελθόν της Αλάσκας, όπου θα συναντηθούν ο Τραμπ και ο Πούτιν – Όταν η ιστορία συναντά τη σύγχρονη διπλωματία

Οι Πρόεδροι Ντόναλντ Τραμπ και Βλαντιμίρ Πούτιν θα έχουν μια κρίσιμη συνάντηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία την Παρασκευή στην Αλάσκα, την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες αγόρασαν από τη Ρωσία πριν από περισσότερα από 150 χρόνια.

Η ρωσική επιρροή εξακολουθεί να υπάρχει σε μέρη της απομακρυσμένης αυτής πολιτείας, που βρίσκεται στη βορειοδυτική άκρη της Βόρειας Αμερικής και εκτείνεται μόλις λίγα μίλια από τη Ρωσία.

Πρώην ρωσική αποικία

Όταν ο Δανός εξερευνητής Βίτους Μπέρινγκ διέσχισε για πρώτη φορά το στενό που χωρίζει την Ασία από τις Αμερικές το 1728, βρισκόταν σε αποστολή για την τσαρική Ρωσία.

Η ανακάλυψη του στενού, που σήμερα ονομάζεται Βερίγγειος Πορθμός, αποκάλυψε την ύπαρξη της Αλάσκας προς τα δυτικά — αν και οι αυτόχθονες λαοί ζούσαν εκεί χιλιάδες χρόνια πριν.

Η αποστολή του Μπέρινγκ έδωσε το έναυσμα για έναν αιώνα ρωσικού κυνηγιού φώκιας, με την πρώτη αποικία να ιδρύεται στο νότιο νησί Κόντιακ.

Το 1799, ο Τσάρος Παύλος Α’ ίδρυσε την Ρωσο-Αμερικανική Εταιρεία για να εκμεταλλευτεί το επικερδές εμπόριο γούνας, που συχνά συνοδευόταν από συγκρούσεις με τους αυτόχθονες κατοίκους.

Ωστόσο, οι κυνηγοί υπερεκμεταλλεύτηκαν τις φώκιες και τις θαλάσσιες αστράκια (sea otters), των οποίων οι πληθυσμοί κατέρρευσαν, οδηγώντας σε οικονομική κατάρρευση τους αποίκους.

Η Ρωσική Αυτοκρατορία πούλησε την περιοχή στην Ουάσινγκτον έναντι 7,2 εκατομμυρίων δολαρίων το 1867.

Γλώσσες και εκκλησίες

Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία εγκαταστάθηκε στην Αλάσκα μετά τη δημιουργία της Ρωσο-Αμερικανικής Εταιρείας και παραμένει μια από τις πιο σημαντικές διατηρούμενες ρωσικές επιρροές στην πολιτεία.

Περισσότερες από 35 εκκλησίες, με μερικές να έχουν τα χαρακτηριστικά κρεμμυδόσχημα τρούλους, κοσμούν τις ακτές της Αλάσκας, σύμφωνα με έναν οργανισμό που ασχολείται με τη διατήρηση αυτών των κτισμάτων.

Η ορθόδοξη επισκοπή της Αλάσκας λέει πως είναι η παλαιότερη στη Βόρεια Αμερική.

Ένα τοπικό ιδίωμα που προήλθε από τη ρωσική γλώσσα σε συνδυασμό με τις γλώσσες των αυτοχθόνων διατηρήθηκε για δεκαετίες σε διάφορες κοινότητες — ιδιαίτερα κοντά στη μεγαλύτερη πόλη της πολιτείας, το Άνκορατζ — αν και πλέον έχει σχεδόν εξαφανιστεί.

Ωστόσο, κοντά στους τεράστιους παγετώνες της νότιας χερσονήσου Κενάι, η ρωσική γλώσσα διδάσκεται ακόμη.

Ένα μικρό αγροτικό σχολείο της ορθόδοξης κοινότητας των «Παλαιοημερολογιτών», που ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1960, διδάσκει ρωσικά σε περίπου εκατό μαθητές.

Γείτονες

Μία από τις πιο γνωστές δηλώσεις για τη γειτνίαση της Αλάσκας και της Ρωσίας έγινε το 2008 από τη Σάρα Πάλιν, τότε κυβερνήτη της πολιτείας και υποψήφια για αντιπρόεδρος με τον Ρεπουμπλικανό Τζον Μακέιν.

«Είναι οι γείτονές μας, και μπορείτε να δείτε τη Ρωσία από τη στεριά εδώ στην Αλάσκα, από ένα νησί της Αλάσκας», είχε πει η Πάλιν.

Αν και δεν είναι δυνατό να δει κανείς τη Ρωσία από την ηπειρωτική Αλάσκα, δύο νησιά που βρίσκονται αντιμέτωπα στον Βερίγγειο Πορθμό απέχουν μόλις 2,5 μίλια (τέσσερα χιλιόμετρα).

Το νησί Μπίγκ Ντιόμεντ της Ρωσίας βρίσκεται δυτικά του Αμερικανικού μικρού Ντιόμεντ, όπου ζουν μερικές δεκάδες άνθρωποι.

Πιο νότια, δύο Ρώσοι αποβιβάστηκαν στο απομακρυσμένο νησί Σαιντ Λόρενς — που απέχει μερικές δεκάδες μίλια από την ακτή της Ρωσίας — τον Οκτώβριο του 2022 για να ζητήσουν άσυλο.

Φύγανε λίγες εβδομάδες μετά που ο Πούτιν διέταξε μια ανεπιτυχή επιστράτευση πολιτών για να ενισχύσει την εισβολή του στην Ουκρανία.

Εδώ και χρόνια, ο αμερικανικός στρατός δηλώνει πως συχνά αναχαιτίζει ρωσικά αεροσκάφη που πλησιάζουν υπερβολικά τον αμερικανικό εναέριο χώρο στην περιοχή.

Ωστόσο, η Ρωσία φαινομενικά δεν ενδιαφέρεται να διεκδικήσει ξανά την περιοχή που κάποτε κατείχε, με τον Πούτιν να λέει το 2014 ότι η Αλάσκα είναι «πολύ κρύα».

Με πληροφορίες από Associated Press