Το σχέδιο της Κομισιόν για δάνειο 140 δισ. ευρώ για την Ουκρανία από δεσμευμένα ρωσικά κεφάλαια – Το ρίσκο της εφαρμογής του

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει να αξιοποιήσει ρωσικά κεφάλαια που τελούν υπό καθεστώς κυρώσεων, για να χρηματοδοτήσει ένα νέο δάνειο 140 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Ουκρανία, σύμφωνα με το POLITICO.

Το σχέδιο θα έδινε στις Βρυξέλλες μια λύση σε ένα από τα πιο ακανθώδη προβλήματα από την αρχή του πολέμου: το γεγονός ότι η ΕΕ μπορεί να κατασχέσει τους τόκους που παράγουν τα ρωσικά κεφάλαια, όχι όμως τα ίδια τα υποκείμενα μετρητά. Η διαφορά αυτή είναι κρίσιμη για την ενίσχυση της Ουκρανίας, τόσο στην άμυνά της όσο και στην ανοικοδόμησή της.

Η Επιτροπή κυκλοφόρησε το σημείωμα, ενόψει της συνάντησης των πρέσβεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης την Παρασκευή, όπου θα θέσουν τις βάσεις για τη συνάντηση των Ευρωπαίων ηγετών την επόμενη Τετάρτη στην Κοπεγχάγη.

Πώς θα λειτουργήσει

Η απογοήτευση έχει συσσωρευτεί στις πρωτεύουσες της ΕΕ σχετικά με την έλλειψη λεπτομερειών σχετικά με το λεγόμενο δάνειο επανορθώσεων, το οποίο η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέφερε για πρώτη φορά στην ομιλία της στις 10 Σεπτεμβρίου.

Το μεγαλύτερο μέρος των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων κατέχεται από την χρηματοπιστωτική εταιρεία Euroclear με έδρα τις Βρυξέλλες και επενδύεται σε ομόλογα των δυτικών κυβερνήσεων που αποδίδουν κέρδος. Τα χρήματα που προκύπτουν από αυτά βρίσκονται σε καταθετικό λογαριασμό στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Η ιδέα είναι η ΕΕ να ανακατευθύνει τα μετρητά στην Ουκρανία και να «συνάψει μια προσαρμοσμένη σύμβαση χρέους με την Euroclear με επιτόκιο 0%», σύμφωνα με το σχέδιο.

Η Euroclear κατέχει 185 δισεκατομμύρια ευρώ σε μετρητά που συνδέονται με ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, ένα μέρος των οποίων θα αποπληρώσει ένα προϋπάρχον δάνειο της G7 προς την Ουκρανία.

Τα υπόλοιπα 140 δισεκατομμύρια ευρώ θα καταβληθούν στην Ουκρανία σε δόσεις και θα χρησιμοποιηθούν για «αμυντική συνεργασία», καθώς και για την υποστήριξη των τακτικών δημοσιονομικών αναγκών του Κιέβου.

Η Γερμανία έχει αναδειχθεί σε βασικό υποστηρικτή της πρότασης, με τον καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς να εκφράζει δημόσια στήριξη μέσω άρθρου του στους Financial Times. Ο Μερτς τόνισε ότι το δάνειο θα πρέπει να χρηματοδοτήσει αποκλειστικά στρατιωτική βοήθεια. Παράλληλα, το Ηνωμένο Βασίλειο πρότεινε δικό του παρόμοιο σχέδιο, αξιοποιώντας περίπου 25 δισ. δολάρια σε δεσμευμένα ρωσικά κεφάλαια εντός της χώρας. Το θέμα θα εξετάσουν οι υπουργοί Οικονομικών της G7 σε διαδικτυακή συνεδρίαση την ερχόμενη Τετάρτη.

Από την πλευρά του, το Ηνωμένο Βασίλειο πρότεινε την περασμένη εβδομάδα το δικό του «δάνειο επανορθώσεων» χρησιμοποιώντας περίπου 25 δισεκατομμύρια δολάρια ακινητοποιημένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που κατέχει στο εσωτερικό. Οι υπουργοί Οικονομικών από τις χώρες της G7 έχουν προγραμματίσει διαδικτυακή συνάντηση την επόμενη Τετάρτη για να συντονίσουν αυτές τις πρωτοβουλίες.

Η Επιτροπή ανέφερε στο σχέδιό της, ότι η πρότασή της σημαίνει ότι «όλη αυτή η επιχείρηση δεν θα αγγίξει τα κυρίαρχα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας» και η Ουκρανία θα αποπληρώσει το δάνειο μόνο όταν η Ρωσία τερματίσει τον πόλεμο και καταβάλει τις μεταπολεμικές αποζημιώσεις.

Σε περίπτωση που συμβεί αυτό, η ΕΕ θα αποζημιώσει την Euroclear, ώστε «να έχει τα απαραίτητα μετρητά για να τηρήσει την υποχρέωσή της έναντι της Ρωσίας», ανέφερε.

Το ρίσκο

Το μεγαλύτερο ρίσκο για το σχέδιο είναι το ενδεχόμενο κάποιο κράτος-μέλος -όπως η Ουγγαρία– να μπλοκάρει την ανανέωση των κυρώσεων, η οποία απαιτεί σήμερα ομοφωνία κάθε έξι μήνες. Αυτό ουσιαστικά θα επέστρεφε τα ρωσικά μετρητά στη Μόσχα και θα άφηνε τις πρωτεύουσες να αναλάβουν την αποπληρωμή του δανείου.

Για τη μείωση αυτού του κινδύνου, η Επιτροπή πρότεινε στο σημείωμα την αλλαγή των κανόνων ανανέωσης των κυρώσεων από ομοφωνία σε ειδική πλειοψηφία.

«Αυτό θα απαιτούσε πολιτική συμφωνία υψηλού επιπέδου από όλους ή τους περισσότερους αρχηγούς κρατών ή κυβερνήσεων», ανέφερε το σημείωμα.

ΠΗΓΗ: POLITICO