Τράπεζα Πειραιώς-Σωματείο Eliza: Πρόγραμμα νηπιαγωγών για πρόληψη κακοποίησης παιδιών

Ένα νέο Πρόγραμμα Νηπιαγωγών για την πρόληψη της παραμέλησης και κακοποίησης του παιδιού εγκαινίασε η Τράπεζα Πειραιώς και το Σωματείο Eliza – Εταιρία κατά της κακοποίησης του παιδιού.

Το πρόγραμμα «Αναγνωρίζω – Προστατεύω» παρουσιάστηκε παρουσία του Υπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού κ. Κυριάκου Πιερρακάκη, του Διευθύνοντος Συμβούλου της Τράπεζας Πειραιώς, κ. Χρήστου Μεγάλου και των δύο ιδρυτών του Σωματείου Eliza, Πρίγκιπα Μιχαήλ και της κ. Μαρίνας Καρέλλα, Προέδρου του ΔΣ.

Από το Πρόγραμμα Νηπιαγωγών για την πρόληψη της παραμέλησης και κακοποίησης του παιδιού, κατά την πρώτη πιλοτική φάση, αναμένεται να επωφεληθούν 1650 νηπιαγωγοί και στη συνέχεια το σύνολο των εκπαιδευτικών προσχολικής αγωγής της χώρας (περίπου 16.500).

Κατά της κακοποίησης

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπολογίζεται ότι 18 εκατομμύρια παιδιά υποβάλλονται σε σεξουαλική κακοποίηση πριν ενηλικιωθούν, 44 εκατομμύρια έχουν υποστεί σωματική κακοποίηση και 55 εκατομμύρια έχουν υπάρξει θύματα ψυχολογικής βίας (Π.Ο.Υ. 2020), ενώ σχεδόν 3 στα 4 παιδιά (300 εκατομμύρια παιδιά) ηλικίας 2-4 ετών υφίστανται τακτικά σωματική τιμωρία ή/και ψυχολογική βία στα χέρια των γονέων και των φροντιστών τους (Π.Ο.Υ. 2022).

Σε διεθνές επίπεδο, σε ό,τι αφορά στα περιστατικά κακοποίησης/παραμέλησης, η πρώιμη παρέμβαση προκρίνεται ως ο πιο καίριος και αποτελεσματικός τρόπος μείωσης των δυσμενέστατων επιπτώσεων της παιδικής κακομεταχείρισης, καθώς δίνει την ευκαιρία να αποσοβηθούν οι σοβαρές, μη αναστρέψιμες επιπτώσεις (Conroy, & Brown, 2004).

Με γνώμονα την ανάγκη πρώιμης αναγνώρισης και παρέμβασης, την υποχρεωτικότητα της προσχολικής αγωγής (προ-νήπιο και νηπιαγωγείο), αλλά και την έννομη υποχρέωση των εκπαιδευτικών κάθε σχολικής βαθμίδας να αναφέρουν επίσημα περιστατικά με υποψία κακοποίησης/παραμέλησης (αρ.23 του ν.3500/16), το Σωματείο Eliza, υπό την επιστημονική καθοδήγηση της Δρ. Λήδας Αναγνωστάκη, Επίκουρης Καθηγήτριας ΤΕΑΠΗ Ε.Κ.Π.Α. και του Δρ. Γιώργου Νικολαΐδη, Διευθυντή του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού, με τη σuμβολή της νομικού Δρ. Δικαιωμάτων του Παιδιού, κ. Ηλέκτρας Κουτσούκου, σχεδίασε ένα καινοτόμο επιμορφωτικό πρόγραμμα αναγνώρισης και διαχείρισης περιστατικών φερόμενης παιδικής κακοποίησης, για εκπαιδευτικούς προσχολικής αγωγής (νηπιαγωγούς).

H καινοτομία του προγράμματος έγκειται στο ότι το εκπαιδευτικό υλικό θα διαμορφωθεί σε συνέχεια σχετικής έρευνας, από την οποία θα προκύψουν οι συγκεκριμένες ανάγκες των εκπαιδευτικών – νηπιαγωγών. 

Οι προδιαγραφές του προγράμματος

Το πρόγραμμα «Αναγνωρίζω – Προστατεύω» υλοποιείται με τη στρατηγική συνεργασία της Τράπεζας Πειραιώς και εντάσσεται στο πολύπλευρο πρόγραμμα Εταιρικής της Υπευθυνότητας «EQUALL».

Στάδια Υλοποίησης του Προγράμματος

1η Φάση – Εκτεταμένη Πιλοτική – Ερευνητική Φάση

· Έρευνα αναγκών (needs assessment) του 10% του συνόλου των νηπιαγωγών της χώρας που εργάζονται σε δημόσια νηπιαγωγεία

· Διαμόρφωση εκπαιδευτικού προγράμματος

· Ψηφιοποίηση του εκπαιδευτικού υλικού, προκειμένου να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του προγράμματος

· 15ωρη επιμόρφωση των νηπιαγωγών που συμμετείχαν στην έρευνα

· Αξιολόγηση της αποκτηθείσας γνώσης

2η Φάση : Επιμόρφωση όλων των ενδιαφερόμενων νηπιαγωγών της χώρας, μέσω 12ωρης ασύγχρονης και 3ωρης σύγχρονης εκπαίδευσης

Ποιοι χαιρέτισαν την νέα πρωτοβουλία

Χαιρετίζοντας την εκδήλωση ο Διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς κ. Χρήστος Μεγάλου επεσήμανε μεταξύ άλλων: «Η προστασία των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, όπως είναι τα παιδιά, αποτελεί έναν από τους πυλώνες του προγράμματος EQUALL για την ισότητα των ανθρώπων. Ως ένας μεγάλος τραπεζικός οργανισμός, οφείλουμε να έχουμε μια θετική κοινωνική παρουσία και να χτίζουμε δημιουργικές σχέσεις με την κοινωνία μέσα στην οποία ζούμε και δουλεύουμε. Για αυτό προσπαθούμε οι δράσεις μας να ανταποκρίνονται στις πραγματικές κοινωνικές ανάγκες και να προωθούν την κοινωνική εξέλιξη, την πρόοδο, την αλληλεγγύη, την ευημερία, ως θεμέλια για ένα καλύτερο αύριο. Και τα παιδιά μας είναι η πραγματική γέφυρα για αυτό το καλύτερο αύριο και η μέγιστη ευθύνη μας για το σήμερα». Ο κ. Μεγάλου αναφέρθηκε επίσης στη σημασία που έχει για την υλοποίηση του προγράμματος η υποστήριξη του Υπουργείου Παιδείας η οποία όπως είπε: «ενδυναμώνει τη συνεργασία με την εκπαιδευτική κοινότητα μέσω της οποίας μπορούν να επιτευχθούν οι στόχοι του προγράμματος. Είναι ταυτόχρονα και μια έμπρακτη απόδειξη για την αξία που μπορούν να έχουν οι συνεργασίες μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα όταν θέτουν κοινούς στόχους ιδιαίτερα σε θέματα που επιδιώκουν να ανταποκριθούν σε σημαντικές κοινωνικές ανάγκες που μας αφορούν όλους εξίσου».

Από την πλευρά του ο Υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού κ. Κυριάκος Πιερρακάκης τόνισε: «Μηδενική ανοχή στην κακοποίηση των παιδιών. Αυτό πρέπει να μας ενώνει, σε αυτό πρέπει όλοι μαζί να αφοσιωθούμε, αυτός είναι ο σκοπός μας. Τα παιδιά είναι το μέλλον, δεν υπάρχει συνέχεια χωρίς τα παιδιά μας, και έχουμε την υποχρέωση να διαφυλάξουμε τη σωματική και ψυχική τους υγεία. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, οι εκπαιδευτικοί, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της εκπαίδευσης, αναλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, έναν κρίσιμο ρόλο, του πολλαπλασιαστή του μηνύματος. Στο ΥΠΑΙΘΑ, θα είμαστε αρωγοί σε κάθε πρωτοβουλία που συμβάλλει στην εξάλειψη της παιδικής κακοποίησης όπως είναι το πρόγραμμα του οργανισμού Eliza, το οποίο τέθηκε υπό την αιγίδα του Υπουργείου. Η συνένωση δυνάμεων είναι μονόδρομος για την τάχιστη δυνατή αντιμετώπιση φαινομένων που θέτουν σε κίνδυνο την υγιή ανάπτυξη των παιδιών».

Η Διευθύντρια του Eliza, κ. Βάννα Μαρκετάκη, κατά την ομιλία της στην παρουσίαση του προγράμματος, μεταξύ άλλων δήλωσε πως, «η πρόληψη του φαινομένου της παραμέλησης και κακοποίησης παιδιών, προστατεύει τα παιδιά αλλά και τις οικογένειές τους, δεδομένου ότι παρεμβαίνουμε πρώιμα, συμβουλευτικά, πριν το παιδί αποσπαστεί από το οικογενειακό του περιβάλλον. Είναι εξαιρετικά σημαντικό για εμάς στο Eliza, η ανάγκη αυτή να γίνεται αντιληπτή από εταιρίες που ως στρατηγικοί συνεργάτες συμβάλλουν ώστε να υλοποιείται ό,τι σχεδιάζουμε. Αυτόν τον σπουδαίο ρόλο, του στρατηγικού συνεργάτη, ανέλαβε για εμάς η Τράπεζα Πειραιώς και για αυτό σας ευχαριστούμε από καρδιάς. Εξίσου σημαντική είναι και η Αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, που αγκάλιασε με εμπιστοσύνη το πρόγραμμα, προτρέποντας, με τον τρόπο αυτό, τους νηπιαγωγούς να συμμετάσχουν».

Ο επιστημονικά υπεύθυνος, Διευθυντής του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού, Ψυχίατρος, Δρ. Γιώργος Νικολαΐδης δήλωσε πως, «η κακοποίηση – παραμέληση των παιδιών αποτελεί ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα – πρόκληση για τις σύγχρονες κοινωνίες. Δεδομένης της έκτασης του φαινομένου και της συχνής αδυναμίας των παιδιών – θυμάτων να αναζητήσουν βοήθεια, η αντιμετώπισή του πρέπει να αποτελεί πάγια λειτουργία των μηχανισμών στους οποίους εντάσσεται ο γενικός παιδικός πληθυσμός και πιο συγκεκριμένα η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και η εκπαίδευση. Ως εκ τούτου η θωράκιση των εκπαιδευτικών μονάδων όλων των βαθμίδων και μέσω εισαγωγής των απαραίτητων θεσμικών διαδικασιών αλλά πρωτίστως μέσα από την καθολική εκπαίδευση των λειτουργών της εκπαίδευσης είναι πρωταρχικής σημασίας για την επιτυχημένη εφαρμογή αποτελεσματικών πολιτικών παιδικής προστασίας και πρόληψης της θυματοποίησης των παιδιών. Με αυτήν την έννοια το πρόγραμμα που ξεκινάει τώρα αποτελεί την καλύτερη επένδυση στο σημαντικότερο συστατικό του κοινωνικού κεφαλαίου του μέλλοντος της χώρας μας: την προστασία των παιδιών της».

Η επιστημονικά υπεύθυνη, Επίκουρη Καθηγήτρια ΤΕΑΠΗ ΕΚΠΑ, Λήδα Αναγνωστάκη με την σειρά της δήλωσε «Είναι μεγάλη χαρά που “βάζουμε εμπρός” σε αυτό το πρόγραμμα που εφαρμόζει τις αρχές της πρώιμης και έγκαιρης παρέμβασης. Οι νηπιαγωγοί είναι πολύ συχνά οι πρώτοι επαγγελματίες που έρχονται σε επαφή με τα μικρά παιδιά και τις οικογένειές τους και μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση συμπεριφορών και καταστάσεων που τραυματίζουν και επιβαρύνουν τα μικρά παιδιά τώρα, τους αυριανούς ενήλικες και την κοινωνία στο μέλλον».