Τσιμπήματα εντόμων: Είναι δυνητικά θανατηφόρα;

Ένα πρόσφατο  περιστατικό φέρνει στο προσκήνιο μια αλήθεια που συχνά αγνοούμε: οι κίνδυνοι από τσίμπημα εντόμων δεν περιορίζονται μόνο στην αλλεργία και την αναφυλαξία», αναφέρει η κ. Σοφία Σολιδάκη, Αλλεργιολόγος παίδων και ενηλίκων Επιστημονικά υπεύθυνη Αλλεργιολογικού Τμήματος Μetropolitan General και συνεχίζει με τις κυριότερες, ενδεχομένως απειλητικές για την ζωή, επιπλοκές:

Αναφυλαξία

Η πιο γνωστή απειλή είναι η αναφυλακτική αντίδραση, που εμφανίζεται κυρίως μετά από τσίμπημα μέλισσας, σφήκας ή ορισμένων μυρμηγκιών. Πρόκειται για αντίδραση του ανοσοποιητικού με ταχεία έναρξη, που μπορεί να οδηγήσει σε πτώση πίεσης, δύσπνοια και απώλεια συνείδησης.

Όμως, ένα στοιχείο είναι κρίσιμο: ο υψηλός πυρετός δεν ταιριάζει με αναφυλαξία. Όταν υπάρχει πυρετός, πρέπει να αναζητηθούν άλλες αιτίες.

Τοξικές αντιδράσεις

Δεν είναι αλλεργία, αλλά άμεση τοξική δράση του δηλητηρίου στον οργανισμό. Προκαλούνται από πολλαπλά τσιμπήματα ή από έντομα με ισχυρό δηλητήριο. Μπορούν να δώσουν γενικευμένα συμπτώματα όπως κακουχία, ρίγος, πυρετό, πονοκέφαλο, ακόμα και βλάβη σε ζωτικά όργανα (νεφρά, ήπαρ).

Δευτερογενείς λοιμώξεις

Ένα τσίμπημα μπορεί να μολυνθεί από βακτήρια που υπάρχουν στο δέρμα, με αποτέλεσμα στο σημείο αυτό να εμφανιστεί ερυθρότητα, πόνος, πύον και να οδηγήσει σε γενικευμένο πυρετό, ενώ σε ευάλωτους ασθενείς δεν αποκλείεται να εξελιχθεί σε σηψαιμία.

Μετάδοση νοσημάτων

Ορισμένα έντομα δεν βλάπτουν τόσο με το δηλητήριο τους, όσο με τους παθογόνους μικροοργανισμούς που μεταφέρουν. Κουνούπια, σκνίπες και τσιμπούρια δεν προκαλούν απειλή μόνο με το ίδιο το τσίμπημα, αλλά και με τους ιούς, τα βακτήρια ή τα παράσιτα που μπορούν να μεταφέρουν. Ασθένειες όπως ο ιός του Δυτικού Νείλου, η λεϊσμανίαση ή η νόσος Lyme ξεκινούν συχνά με πυρετό, εξάνθημα και γενική κακουχία, χωρίς να υπάρχει πάντα εμφανές τοπικό εύρημα που να παραπέμπει στο έντομο.

«Ρόλο παίζει και το ιστορικό κακοήθειας και η προηγούμενη χημειοθεραπεία. Ακόμη και όταν μια κακοήθεια έχει θεραπευθεί, οι θεραπείες αυτές μπορούν να αφήσουν το ανοσοποιητικό πιο ευάλωτο για μεγάλο διάστημα. Αυτό σημαίνει ότι μια λοίμωξη μπορεί να εξελιχθεί πιο γρήγορα και πιο σοβαρά, τα συμπτώματα να είναι πιο έντονα ή πιο παραπλανητικά και ένα φαινομενικά απλό τσίμπημα να πάρει απρόβλεπτη τροπή.

Το μήνυμα που πρέπει να μείνει είναι σαφές: τα τσιμπήματα εντόμων είναι τις περισσότερες φορές αθώα, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να απειλήσουν τη ζωή. Η αναφυλαξία είναι η πιο γνωστή και εντυπωσιακή αιτία, αλλά η παρουσία πυρετού μάς στρέφει προς άλλες εξίσου σοβαρές επιπλοκές όπως η τοξικότητα, οι λοιμώξεις και τα μεταδιδόμενα νοσήματα. 

Σε κάθε περίπτωση, συμπτώματα όπως υψηλός πυρετός, έντονος πόνος, εκτεταμένο εξάνθημα, ζάλη ή δύσπνοια πρέπει να οδηγούν άμεσα σε ιατρική εκτίμηση και συχνά σε νοσηλεία.

Ο θάνατος μιας νέας γυναίκας από ένα φαινομενικά απλό περιστατικό δείχνει με τον πιο σκληρό τρόπο ότι η ιατρική δεν έχει ποτέ ένα μόνο σενάριο. Ο γιατρός οφείλει να εξετάζει όλες τις πιθανότητες —από την αλλεργία μέχρι την τοξικότητα και τη λοίμωξη— και να λαμβάνει υπόψη την ατομική ευαλωτότητα κάθε ασθενούς. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή αντιμετώπιση μπορούν να κάνουν τη διαφορά ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο», καταλήγει η κ. Σολιδάκη.