Αν δεν πήρες την άδειά σου, πρόσεξε

Η ετήσια άδεια αναψυχής αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα κάθε εργαζομένου και, κατά κανόνα, πρέπει να εξαντλείται εντός του ημερολογιακού έτους. Αν αυτό δεν καταστεί εφικτό, μεταφέρεται υποχρεωτικά έως τις 31 Μαρτίου του επόμενου έτους. Σε περίπτωση που η άδεια δεν χορηγηθεί, μετατρέπεται σε χρηματική αποζημίωση: εάν η μη χορήγηση οφείλεται σε υπαιτιότητα του εργοδότη, καταβάλλονται διπλές αποδοχές αδείας, ενώ αν δεν υπάρχει ευθύνη του εργοδότη, το υπόλοιπο πληρώνεται ως εργάσιμες ημέρες. Η παραίτηση από την άδεια είναι άκυρη, ενώ σε λύση της σύμβασης ή απόλυση οφείλονται οι αποδοχές των ημερών που δεν ελήφθησαν.

Διαβάστε: Πώς και πόσο αμείβονται όσοι εργαστούν στις 25 και 26 Δεκεμβρίου – Τι πρέπει να ξέρετε

Άδεια: Τι αλλάζει από το 2026

Από το νέο έτος τίθενται σε ισχύ ουσιαστικές αλλαγές στο καθεστώς χορήγησης της ετήσιας κανονικής άδειας, με στόχο τη μεγαλύτερη ευελιξία για τους εργαζομένους και τη μείωση της γραφειοκρατίας για τις επιχειρήσεις. Μέχρι σήμερα, η άδεια έπρεπε να λαμβάνεται ενιαία, με δυνατότητα κατάτμησης μόνο κατόπιν αιτήματος του εργαζομένου και με υποχρεωτική τη συνεχή λήψη δύο εβδομάδων. Πλέον, δίνεται η δυνατότητα επιμερισμού της άδειας σε περισσότερα χρονικά διαστήματα, εφόσον το επιθυμεί ο εργαζόμενος και συμφωνήσει ο εργοδότης.

Στην πράξη, ο εργαζόμενος θα μπορεί να «σπάσει» την άδειά του ακόμη και σε τέσσερις διαφορετικές περιόδους μέσα στο ίδιο έτος. Υποχρεωτικά, πάντως, ένα τμήμα της άδειας θα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον έξι εργάσιμες ημέρες σε εξαήμερη εργασία ή πέντε σε πενθήμερη, ενώ για ανηλίκους προβλέπονται δώδεκα εργάσιμες ημέρες. Η ρύθμιση εξυπηρετεί εργαζομένους που θέλουν να αξιοποιούν μέρος της άδειάς τους και σε εορταστικές περιόδους, όπως τα Χριστούγεννα ή το Πάσχα, ή μεμονωμένα μέσα στο έτος. Κάθε κατάτμηση εξακολουθεί να απαιτεί έγγραφο αίτημα, ενώ καταργείται η δυνατότητα του εργοδότη να χορηγεί μονομερώς το συνεχόμενο τμήμα των δύο εβδομάδων οποτεδήποτε μέσα στο έτος.

Παράλληλα, από το 2026 καταργείται η υποχρέωση προαναγγελίας της άδειας στο σύστημα «Εργάνη». Στη θέση της εισάγεται απολογιστική καταχώριση εντός του επόμενου μήνα από τη χορήγηση της άδειας, διατηρώντας τον έλεγχο από τις αρμόδιες αρχές, αλλά μειώνοντας το διοικητικό βάρος για τις επιχειρήσεις. Σε κάθε περίπτωση, παραμένει η βασική αρχή της συνεννόησης μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου για τον χρόνο λήψης της άδειας, ενώ διατηρείται και η πρόβλεψη ότι τουλάχιστον το 50% των εργαζομένων κάθε επιχείρησης πρέπει να λαμβάνει άδεια την περίοδο Μαΐου – Σεπτεμβρίου. Τα βασικά δικαιώματα ως προς τη διάρκεια της άδειας και τη σύνδεσή της με την προϋπηρεσία δεν μεταβάλλονται.