Αντ. Γκουτέρες: Η εβδομάδα αυτή πρέπει να είναι εβδομάδα λύσεων

Για το πρόγραμμα των συναντήσεών του και τους στόχους της φετινής Εβδομάδας Υψηλού Επιπέδου μίλησε στους ανταποκριτές ο Γεν. Γραμματέας ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες σε Συνέντευξη Τύπου που έλαβε χώρα στην έδρα του διεθνούς οργανισμού.

Ο κ. Γκουτέρες κάλεσε τους ηγέτες να την μετατρέψουν σε «εβδομάδα λύσεων», και όχι εντυπώσεων.

«Μερικοί την αποκαλούν Μουντιάλ της διπλωματίας», είπε ο κ. Γκουτέρες, τονίζοντας όμως ότι αυτή η εβδομάδα «δεν μπορεί να αφορά την καταγραφή πόντων, αλλά πρέπει να λύνει προβλήματα».

Με «γεωπολιτικές διαιρέσεις που διευρύνονται, συγκρούσεις που μαίνονται και διεθνή συνεργασία υπό πρωτοφανή πίεση» ο κ. Γκουτέρες κάλεσε τις χώρες να αξιοποιήσουν την πληθώρα συναντήσεων στη Νέα Υόρκη για πρακτικές συμφωνίες.

«Η εβδομάδα του ΟΗΕ προσφέρει κάθε δυνατότητα για διάλογο και διαμεσολάβηση, κάθε ευκαιρία για εξεύρεση λύσεων» σημείωσε.

Προτεραιότητες του Γενικού Γραμματέα στην επερχόμενη Σύνοδο θα είναι η κατάπαυση του πυρός και ο δρόμος προς την ειρήνη σε Γάζα, Ουκρανία και Σουδάν, ισχυρότερη δράση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, έναρξη Παγκόσμιου Διαλόγου για τη Διακυβέρνηση της Τεχνητής Νοημοσύνης, χειροπιαστή πρόοδος για την ατζέντα γυναίκες και κορίτσια (Beijing+30) και στήριξη της πρωτοβουλίας UN80 για τον εκσυγχρονισμό του ΟΗΕ.

Αναμένονται πάνω από 150 διμερείς επαφές για τη γεφύρωση ρηγμάτων και επανεκκίνηση διαδικασιών ειρήνης (Ουκρανία, Μέση Ανατολή, Σουδάν, ΛΔ Κονγκό, Σομαλία, Κυπριακό, κ.ά.).

Για το Κυπριακό, ο κ. Γκουτέρες ανέφερε ότι θα έχει συναντήσεις με τους ηγέτες και των δύο πλευρών, ενώ για την προοπτική επανέναρξης των συνομιλιών ανέφερε ότι «δεν είμαι αισιόδοξος, δεν είμαι απαισιόδοξος· είμαι αποφασισμένος. Δεν θα τα παρατήσω».

Στόχος του Γενικού Γραμματέα είναι να κρατήσει ανοιχτό τον δίαυλο διαμεσολάβησης και να συμβάλει στην επανεκκίνηση της διαδικασίας.

Για το Παλαιστινιακό επανέλαβε ότι η νομική διαπίστωση γενοκτονίας ανήκει στα δικαστικά όργανα (ICJ), επισημαίνοντας την εν εξελίξει υπόθεση. Περιέγραψε την κατάσταση στη Γάζα ως «ηθικά, πολιτικά και νομικά απαράδεκτη» λόγω μαζικών θανάτων αμάχων, εκτεταμένης καταστροφής, εκτοπισμού και εμποδίων στην παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας. Καταδίκασε τις επιθέσεις της Χαμάς τον Οκτώβριο και τάχθηκε υπέρ ενός μελλοντικά αφοπλισμένου παλαιστινιακού κράτους υπό την Παλαιστινιακή Αρχή.

Ζήτησε άμεση κατάπαυση του πυρός, άμεση και χωρίς όρους απελευθέρωση ομήρων και απρόσκοπτη ροή στην ανθρωπιστική βοήθεια. Είναι ανοικτός σε συνάντηση με τον Πρωθυπουργό Νετανιάχου και ελπίζει ότι οι προσπάθειες ΗΠΑ-Κατάρ θα καταλήξουν σε σοβαρές διαπραγματεύσεις.

Για τη συνεργασία με τις ΗΠΑ, σημείωσε ότι ο ΟΗΕ «δεν έχει καρότα και μαστίγια», ενώ οι ΗΠΑ έχουν—κι ο συνδυασμός μπορεί να ενισχύσει τη μεσολάβηση. Σημειώνεται ότι στο περιθωρίου της Συνόδου, ο κ. Γκουτέρες θα συναντηθεί για πρώτη φορά με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.

Για τη λήξη του πολέμου στην Ουκρανία, ο κ. Γκουτέρες δεν εμφανίζεται βραχυπρόθεσμα αισιόδοξος, καθώς οι θέσεις των δύο πλευρών είναι ασύμβατες. Κάθε κατάπαυση πυρός, ανέφερε, πρέπει να οδηγεί σε λύση στη βάση του Χάρτη των ΗΕ, του διεθνούς δικαίου και των αποφάσεων της ΓΣ.

Απαντώντας σε ερώτηση για το Αφγανιστάν, χαρακτήρισε τον αποκλεισμό γυναικών και κοριτσιών από τους Ταλιμπάν ως «απαράδεκτο» και «ανόητο», ζητώντας ανθρωπιστική πρόσβαση και ισότητα φύλων.

Εξήρε το έργο της UNIFIL, κάλεσε το Ισραήλ να σεβαστεί την κατάπαυση του πυρός και να αποσυρθεί από θέσεις του εντός Λιβάνου και στήριξε τον στόχο της λιβανικής κυβέρνησης για μονοπώλιο στη χρήση νόμιμης βίας.

Σχετικά με τη μεταρρύθμιση του ΟΗΕ, παραδέχθηκε την “παράλυση” του ΣΑ λόγω των υφιστάμενων γεωπολιτικών διαιρέσεων, υπερασπιζόμενος όμως την αξία του ΟΗΕ συνολικά (ανθρωπιστική δράση, πρωτοπορία στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, όρια στην Τεχνητή Νοημοσύνη, υποστήριξη της δίκαιης οικονομικής ανάπτυξης).

Ο κ. Γκουτέρες ανέφερε επίσης ότι αντιμετωπίζει θετικά τις προτάσεις που έχουν κατατεθεί προς την κατεύθυνση του περιορισμού της δυνατότητας χρήσης του βέτο από πλευράς των πέντε Μόνιμων Μελών του ΣΑΗΕ.