Ελαιόλαδο: Οι επιπτώσεις από υψηλές τιμές και μείωση παραγωγής λόγω κλιματικής αλλαγής

Κάθε πέρυσι και καλύτερα φαίνεται να είναι για το ελληνικό ελαιόλαδο, με τους ελαιοπαραγωγούς να κρατούν μικρό καλάθι για τη νέα σοδειά, την ώρα που ακόμα προσπαθούν να συνέλθουν από την περσινή απελπιστική χρονιά.

«Η κλιματική αλλαγή και τα αποτελέσματα που έχουμε μειώνουν κάθε μέρα που περνάει την παραγωγή»

Η τιμή του ελαιόλαδου, που φέτος αυξήθηκε κατά σχεδόν 57%, φαίνεται μεν να αποκλιμακώνεται σταδιακά στη χονδρική, αλλά αυτό δεν φτάνει μέχρι το ράφι. «Η τιμή του ελαιολάδου έχει πέσει στον παραγωγό, είναι σήμερα στα 7,5 ευρώ, στον καταναλωτή όμως δεν έχει πέσει. Εάν δεν βρέξει τους επόμενους μήνες θα πούμε το λάδι λαδάκι. Δεν θα μαζέψουμε ελιές και δεν θα έχουμε και λάδι να συντηρηθούμε», λέει μιλώντας στο  o ελαιοπαραγωγός, πρόεδρος της Εθνκής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ελλάδος και αντιπρόεδρος στον Αργοτικό Συνεταιρισμό Ηρακλείου, Μύρων Χιλετζάκης.

Δυστυχώς, τα πρώτα σημάδια δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. «Η κλιματική αλλαγή έχει επηρεάσει όλη τη Μεσόγειο και την Ευρώπη» τονίζει ο κ. Χιλετζάκης και εξηγεί:

«Όλα εξαρτώνται από την κλιματική αλλαγή. Στην πρώτη στον κόσμο στην παραγωγή ελαιολάδου Ισπανία, οι πρώτες προβλέψεις πριν από πέντε μήνες ήταν ότι θα παράξει 1.400.000 τόνους. Μετά ο ισπανός υπουργός βγήκε και μίλησε 1,2 εκατ. τόνους και λίγο μετά για 1 εκατ. τόνους. Αυτό σημαίνει ότι η κλιματική αλλαγή και τα αποτελέσματα που έχουμε μειώνουν κάθε μέρα που περνάει την παραγωγή».

Ακριβώς το ίδιο φαινόμενο «βλέπουμε και στη χώρα μας. Πέρσι είχαμε μια αφορία, φέτος υπάρχει μια – σε σχέση με πέρσι – αύξηση της τάξεως του 50% – 60%. Αυτό σε κιλά μεταφράζεται περίπου σε 200.000 τόνους ελαιόλαδο. Δυστυχώς η κλιματική αλλαγή από τον Έβρο και μέχρι την Κρήτη πλήττει τον ελληνικό ελαιώνα, ο οποίος κατά 80% είναι μη αρδευόμενος, είναι ο ξηρικός ελαιώνας».

Ερωτηθείς τι συνέβαινε στις καλές μέρες από πλευράς παραγωγής, ο κ. Χιλετζάκης σημείωσε ότι πρόπερσι η παραγωγή τους έφτασε τους 350.000 τόνους ελαιόλαδο. Φέτος, «αν καταφέρουμε να πάμε στους 200.000 τόνους, η χώρα μας βγαίνει». Και συμπλήρωσε: «Τις προηγούμενες μέρες με τις έντονες βροχοπτώσεις σε όλη τη χώρα, πάρα πολλές ελαιοπαραγωγικές περιφέρειες, όπως η Πελοπόννησος, η Κρήτη, η Μακεδονία κ.λπ., τις έπληξε η χαλαζόπτωση, το χαλάζι ράβδισε τις ελιές και τραυμάτισε τον καρπό».

Πότε θα καθοριστεί η τελική τιμή

Η κρίσιμη περίοδος που θα καθορίσει και την τελική τιμή, σύμφωνα με τον κ. Χιλετζάκη θα είναι μέχρι τις 15 Οκτωβρίου, οπότε και θα έχουμε πλήρη εικόνα για την τιμή του λαδιού.

«Αν δεν βρέξει μέσα στον Σεπτέμβριο και στον Οκτώβριο, κανένας παραγωγός δεν θα πάει να μαζέψει τις ελιές. Τα δέντρα μπορεί να γεννάνε αλλά δεν καταφέρουν να θρέψουν τον καρπό, ο οποίος αφυδατώνεται και δεν μπορεί να γίνει συγκομιδή του. Δεν βγάζει λάδι, είναι 100% αφυδατωμένο» σημείωσε.

Ο ίδιος συνέχισε λέγοντας ότι στην Κρήτη έχει να βρέξει από τον Μάιο, ο χειμώνας ήταν πάρα πολύ ελαφρύς. «Η Κρήτη έχει χτυπήσει ‘κόκκινο’, τα ελαιόδεντρα στο 90% είναι μη αρδευόμενο και σε αυτά που αρδεύονται, η άρδευση είναι ελλιπής γιατί δεν υπάρχει νερό πλέον στο νησί. Και η Κρήτη είναι νούμερο 1 παραγωγική περιφέρεια της χώρας στο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο».

Αυτό που φοβούνται, όπως λέει, είναι η αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες. «Δυστυχώς οι διατροφικές συνήθειες αλλάζουν, το λαδερό φαγητό, η μεσογειακή κουζίνα αλλάζει άρωμα, χροιά και γεύση. Οι Ισπανοί που ήταν οι πρώτοι στην κατανάλωση λαδιού στην Ευρώπη εμφανίζουν πτώση στην κατανάλωση ελαιολάδου κατά 80%».

Θεαματική αύξηση του ελαιολάδου μέσα σε έναν χρόνο

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, από τον Ιούλιο 2023 μέχρι τον Ιούλιο 2024, η αύξηση στο ελαιόλαδο έφτασε στο 56,7%.

Η πορεία της τιμής του μέσα σε δύο χρόνια φαίνεται να έχει εκτοξευτεί από τα 5,50 – 5,80 ευρώ το λίτρο, τον Νοέμβριο του 2022, στα 11,50 – 16 ευρώ το λίτρο, τον Σεπτέμβριο του 2024:

• Νοέμβριος 2022: 5,50€ – 5,80€ / λίτρο
• Νοέμβριος 2023: 12€ – 15€ / λίτρο
• Ιανουάριος 2024: 13€ – 17€ / λίτρο
• Σεπτέμβριος 2024: 11,50€ – 16€ /λίτρο

Ακριβό μου… λάδι

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, μεταξύ Ιανουαρίου 2023 και Φεβρουαρίου 2024, η αύξηση της τιμής του ελαιολάδου έφτασε στην Πορτογαλία στο 70%, σε Ελλάδα και Ισπανία στο 63%, και στην Κύπρο στο 49%.

Στην Ισπανία, έρευνα που έγινε μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουνίου 2024 έδειξε ότι το ελαιόλαδο εκθρονίστηκε με το ηλιέλαιο να παίρνει τη θέση του. Συγκεκριμένα, καταναλώθηκαν 107 εκατομμύρια λίτρα ελαιολάδου (μείωση 18%) σε σύγκριση με τα 179 εκατομμύρια λίτρα ηλιέλαιου (αύξηση 25%).