Η αληθινή ληστεία πίσω από τη σειρά του Σωτήρη Τσαφούλια

Λίγο πριν μπούμε στα Χριστούγεννα, η Αθήνα θυμάται ξανά μια υπόθεση που μοιάζει βγαλμένη από σενάριο, αλλά γράφτηκε στην πραγματικότητα: το ριφιφί της Τράπεζας Εργασίας στην οδό Καλλιρρόης. Μια ληστεία που, παρότι στήθηκε με τρόπο εξαιρετικά απαιτητικό, δεν άφησε ποτέ πίσω της μια καθαρή απάντηση για το «ποιοι» και το «πώς». Και τώρα, 33 χρόνια μετά, επιστρέφει στο προσκήνιο μέσα από τη μυθοπλασία. H σειρά της Cosmote Tv και του Σωτήρη Τσαφούλια, «Ριφιφί», έκανε πρεμιέρα χθες Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου.

Ριφιφί: Παραμονές Χριστουγέννων 1992 – Tο χτύπημα κάτω από την πόλη

Ήταν Δεκέμβριος του 1992 όταν, κάτω από την καρδιά της πόλης και τη διαδρομή της οδού Καλλιρρόης, εξελίχθηκε μια επιχείρηση που φέρεται να προετοιμαζόταν για μήνες. Οι δράστες εργάστηκαν υπόγεια, ανοίγοντας σήραγγα με υποστήριξη από βαριά δοκάρια, ενώ η μεταφορά των μπαζών γινόταν με βαγονέτο πάνω σε ράγες. Στόχος τους: να βρεθούν κάτω από το υπόγειο της τράπεζας στην Καλλιρρόης 19. Το σχέδιο δεν «χτύπησε» τα ταμεία, αλλά τις θυρίδες. Αφού διαπέρασαν μπετόν πάχους 60 εκατοστών, παραβίασαν 301 από τις 1.151 θυρίδες. Ό,τι υπήρχε μέσα εξαφανίστηκε: χρήματα, κοσμήματα, ομόλογα, επιταγές, αλλά και προσωπικά κειμήλια οικογενειών. Η ζημιά τότε υπολογίστηκε σε 5 δισεκατομμύρια δραχμές, ποσό που αντιστοιχεί σε περίπου 14,7 εκατομμύρια ευρώ.

Η αποκάλυψη στις 21 Δεκεμβρίου και το πρώτο “τείχος” στις έρευνες

Η υπόθεση αποκαλύφθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 1992, όταν οι υπάλληλοι ήρθαν αντιμέτωποι με το σοκ των άδειων θυρίδων. Οι έρευνες ξεκίνησαν άμεσα, όμως γρήγορα «σκάλωσαν» σε αντιφάσεις και σενάρια που δεν «έδεναν» σε ένα ενιαίο αφήγημα. Τον Ιανουάριο του 1993 εμφανίστηκε ένα στοιχείο που έμοιαζε να δίνει κατεύθυνση: στην περιοχή Χαμολιά, στη Βραυρώνα, βρέθηκαν κατεστραμμένες θυρίδες, μαζί με λίγες επιταγές και ομόλογα. Ήταν το μόνο υλικό ίχνος που συνδέθηκε με τη διαφυγή, χωρίς ωστόσο να «κλειδώνει» τη διαδρομή των δραστών. 

Οι Αρχές δεν κατάφεραν ποτέ να αποδείξουν με βεβαιότητα τον τρόπο διαφυγής. Στο πέρασμα των χρόνων, διατυπώθηκε το συμπέρασμα ότι πιθανόν αξιοποιήθηκε αφύλακτος σταθμός της ΕΥΔΑΠ κοντά στην οδό Χαμοστέρνας, μέσω του δικτύου υπονόμων. Από εκεί και πέρα, η «έξοδος» παραμένει θολή: το ενδεχόμενο να απομακρύνθηκαν εκτός Αθηνών ή ακόμη και εκτός χώρας δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ με στοιχεία.

Η μαρτυρία που “έσβησε” και η υπόθεση που κατέρρευσε

Το 1993 η υπόθεση έμοιασε να αποκτά κορμό, όταν ο κρατούμενος Τζουμάχ Χαλίντ κατήγγειλε συγκεκριμένα πρόσωπα ως εμπλεκόμενα, ισχυριζόμενος ότι είχε συμμετοχή. Όμως αργότερα αναίρεσε δημόσια τους ισχυρισμούς του (Νοέμβριος 1994) και στη συνέχεια τους απέσυρε και εγγράφως ενώπιον ανακριτή (Ιανουάριος 1995). Χωρίς αυτό το κεντρικό «στήριγμα», η δικογραφία κατέρρευσε και το φθινόπωρο του 1995 οι κατηγορούμενοι απαλλάχθηκαν με βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών. Επίσημα, ένοχοι δεν υπήρξαν.

Advertisement

Θεωρίες, επικήρυξη και ένα μυστήριο που δεν έκλεισε ποτέ

Η τράπεζα επικήρυξε τους δράστες με 200 εκατομμύρια δραχμές, χωρίς αποτέλεσμα. Στο μεταξύ, κυκλοφόρησαν θεωρίες για πιθανή «εσωτερική» βοήθεια, για οργανωμένα κυκλώματα ή άλλες διαδρομές, όμως τίποτα δεν αποδείχθηκε. Το 2002 επανήλθαν αναφορές που μιλούσαν για οργανωτή με ιταλική καταγωγή και εμπειρία σε αντίστοιχα χτυπήματα σε άλλες πόλεις της Ευρώπης τη δεκαετία του 1980, αλλά και αυτές οι πληροφορίες δεν συνοδεύτηκαν από αποδεικτικό υλικό που να ανοίξει ξανά τον φάκελο.

Απρόσμενα, τον Μάρτιο του 2024, καθίζηση στο οδόστρωμα της Καλλιρρόης έφερε ξανά στην επικαιρότητα το αποτύπωμα της υπόγειας διαδρομής, σαν μια στιγμιαία υπενθύμιση ότι κάτω από την άσφαλτο υπάρχουν ιστορίες που δεν λύθηκαν ποτέ.

Ριφιφί: Από την πραγματικότητα στη μυθοπλασία – Η σειρά του Τσαφούλια

Λίγο πριν συμπληρωθούν 33 χρόνια, η υπόθεση επιστρέφει στη δημόσια συζήτηση μέσα από μια νέα μίνι σειρά έξι επεισοδίων στην Cosmote TV. Τη σκηνοθετεί ο Σωτήρης Τσαφούλιας, σε σενάριο των Βασίλη Ρίσβα και Δήμητρας Σακαλή, αντλώντας έμπνευση από το ριφιφί της Τράπεζας Εργασίας – μια ληστεία που, όσο περνούν τα χρόνια, μοιάζει να γίνεται πιο μυστηριώδης, αντί να ξεδιαλύνει.