Αισιόδοξη για την πορεία ανάκαμψης της Ευρωζώνης εμφανίστηκε η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Κριστίν Λαγκάρντ, γεγονός που προκάλεσε βάσιμα ερωτηματικά για το κατά πόσο ολοκληρώθηκε ο καθοδικός κύκλος των επιτοκίων.

Στην τελευταία συνεδρίαση του για το 2025 το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ διατήρησε αμετάβλητο στο 2% το βασικό επιτόκιο της Τράπεζας. Παράλληλα όμως προχώρησε στην τρίτη κατά σειρά αναθεώρηση επί τα βελτίω των προβλέψεων για τον ρυθμό ανάπτυξης στην Ευρωζώνη.

Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Ιούνιο προβλεπόταν ότι το 2025 θα κλείσει με αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,3% ενώ στις αναθεωρημένες προβλέψεις που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα ο ρυθμός έχει αυξηθεί στο 1,4%. Αντιστοίχως για το 2026 προβλεπόταν οριακή συρρίκνωση του ΑΕΠ (-0,1%) ενώ πλέον προβλέπεται αύξηση του κατά 1,2%.

Όπως ανέφερε στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου η επικεφαλής της ΕΚΤ, η Οικονομία έχει δείξει ανθεκτικότητα. Το τρίτο τρίμηνο σημείωσε αύξηση 0,3%, κυρίως λόγω της ενίσχυσης της κατανάλωσης και των επενδύσεων. Οι εξαγωγές επίσης αυξήθηκαν, με σημαντική συμβολή των χημικών προϊόντων.

Η τομεακή σύνθεση της ανάπτυξης κυριαρχήθηκε από τις υπηρεσίες, ιδίως στον τομέα της πληροφορίας και της επικοινωνίας, ενώ η δραστηριότητα στη βιομηχανία και τις κατασκευές παρέμεινε σταθερή.

Η Οικονομία επωφελείται από μια ισχυρή αγορά εργασίας. Η ανεργία, που ανήλθε σε 6,4% τον Οκτώβριο, είναι κοντά στο ιστορικό της χαμηλό, ενώ η απασχόληση αυξήθηκε κατά 0,2% το τρίτο τρίμηνο. Ταυτόχρονα, η ζήτηση εργασίας επιβραδύνθηκε περαιτέρω, με το ποσοστό των κενών θέσεων εργασίας να βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο από την πανδημία.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις των υπηρεσιών της Επιτροπής, η εγχώρια ζήτηση θα αποτελέσει τον κύριο μοχλό ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια.

Τα πραγματικά εισοδήματα αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω και το ποσοστό αποταμίευσης θα πρέπει να μειωθεί σταδιακά από το ακόμη υψηλό επίπεδό του, υποστηρίζοντας την κατανάλωση.

Οι επιχειρηματικές επενδύσεις και οι σημαντικές δημόσιες δαπάνες για υποδομές και άμυνα θα πρέπει να στηρίξουν όλο και περισσότερο την Οικονομία.

Ωστόσο, το δύσκολο περιβάλλον για το παγκόσμιο εμπόριο είναι πιθανό να συνεχίσει να επιβραδύνει την ανάπτυξη στη ζώνη τού ευρώ φέτος και το επόμενο έτος.

Όσον αφορά στους διαφαινόμενους κινδύνους στο μέτωπο της ανάπτυξης η Κριστίν Λαγκάρντ επισήμανε ότι παρόλο που οι εμπορικές εντάσεις έχουν μειωθεί, το συνεχιζόμενο ασταθές διεθνές περιβάλλον θα μπορούσε να διαταράξει τις αλυσίδες εφοδιασμού, να επιβραδύνει τις εξαγωγές και να επηρεάσει αρνητικά την κατανάλωση και τις επενδύσεις.

Η επιδείνωση του κλίματος στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυστηρότερους όρους χρηματοδότησης, μεγαλύτερη αποστροφή από τον κίνδυνο και ασθενέστερη ανάπτυξη.

Οι γεωπολιτικές εντάσεις, ιδίως ο αδικαιολόγητος πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, παραμένουν σημαντική πηγή αβεβαιότητας. Αντίθετα, οι προγραμματισμένες δαπάνες για την άμυνα και τις υποδομές, σε συνδυασμό με τις μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της παραγωγικότητας, ενδέχεται να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη από την αναμενόμενη αύξηση της ανάπτυξης. Η βελτίωση της εμπιστοσύνης θα μπορούσε να τονώσει τις ιδιωτικές δαπάνες.

Όσον αφορά στις προοπτικές του πληθωρισμού η επικεφαλής της ΕΚΤ επισήμανε ότι συνεχίζουν να είναι πιο αβέβαιες από το συνηθισμένο, λόγω του εξακολουθούμενου ασταθούς διεθνούς περιβάλλοντος. Ο πληθωρισμός θα μπορούσε να αποδειχθεί χαμηλότερος, εάν η αύξηση των αμερικανικών δασμών μειώσει τη ζήτηση

Επιπλέον, ένα ισχυρότερο ευρώ θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη από την αναμενόμενη μείωση του πληθωρισμού. Η αύξηση της μεταβλητότητας και της αποστροφής προς τον κίνδυνο στις χρηματοπιστωτικές αγορές θα μπορούσε να επιβαρύνει τη ζήτηση και, ως εκ τούτου, να μειώσει τον πληθωρισμό.

Αντίθετα, ο πληθωρισμός θα μπορούσε να αποδειχθεί υψηλότερος εάν οι πιο κατακερματισμένες παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού οδηγήσουν σε αύξηση των τιμών των εισαγωγών, περιορίσουν την προσφορά κρίσιμων πρώτων υλών και επιδεινώσουν τους περιορισμούς παραγωγικής ικανότητας στην Οικονομία της ζώνης του ευρώ. Η βραδύτερη μείωση των μισθολογικών πιέσεων θα μπορούσε να καθυστερήσει τη μείωση του πληθωρισμού στον τομέα των υπηρεσιών.

Η αύξηση των δαπανών για την άμυνα και τις υποδομές θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε αύξηση του πληθωρισμού μεσοπρόθεσμα.

Τα ακραία καιρικά φαινόμενα και, γενικότερα, η κλιματική και φυσική κρίση που εξελίσσεται θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αύξηση των τιμών των τροφίμων πέραν των προσδοκιών.

Αισιόδοξη για τις προοπτικές ανάπτυξης της οικονομίας στην Ευρωζώνη και με αναφορά στο «τραύμα» που είχε προκαλέσει στην αξιοπιστία των στατιστικών στοιχείων η Ελλάδα πριν από μερικά χρόνια, εμφανίστηκε σήμερα η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κρ. Λαγκάρντ.

Σύμφωνα με την ίδια περιορίζονται οι κίνδυνοι στο μέτωπο της ανάπτυξης στην ευρωζώνη μετά τις πρόσφατες εμπορικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ, γεγονός που αντανακλάται σε υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης για φέτος.

Όπως ανέφερε η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ στη διάρκεια συνέντευξης τύπου «Οι κίνδυνοι για την οικονομική ανάπτυξη έχουν γίνει πιο ισορροπημένοι. Ενώ οι πρόσφατες εμπορικές συμφωνίες έχουν μειώσει την αβεβαιότητα, μια νέα επιδείνωση των εμπορικών σχέσεων θα μπορούσε να επιβραδύνει περαιτέρω τις εξαγωγές και να μειώσει τις επενδύσεις και την κατανάλωση. Η επιδείνωση του κλίματος στις χρηματοπιστωτικές αγορές θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυστηρότερους όρους χρηματοδότησης, μεγαλύτερη αποστροφή από τον κίνδυνο και ασθενέστερη ανάπτυξη. Οι γεωπολιτικές εντάσεις, όπως ο αδικαιολόγητος πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και η τραγική σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, παραμένουν σημαντική πηγή αβεβαιότητας. Αντίθετα, οι υψηλότερες από το αναμενόμενο δαπάνες για την άμυνα και τις υποδομές, σε συνδυασμό με μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν την παραγωγικότητα, θα συμβάλουν στην ανάπτυξη. Η βελτίωση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης θα μπορούσε να τονώσει τις ιδιωτικές επενδύσεις. Το κλίμα θα μπορούσε επίσης να βελτιωθεί και η δραστηριότητα να τονωθεί εάν μειωθούν οι γεωπολιτικές εντάσεις ή εάν οι εναπομένουσες εμπορικές διαφορές επιλυθούν ταχύτερα από το αναμενόμενο.»

Νωρίτερα το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ είχε ανακοινώσει την απόφαση του να διατηρήσει αμετάβλητα τα τρία βασικά επιτόκια (με αυτό των καταθέσεων στο 2%), αναθεωρώντας παράλληλα την πρόβλεψη για την ανάπτυξη φέτος.

Συγκεκριμένα, η οικονομία αναμένεται, σύμφωνα με τις προβολές, ότι θα αναπτυχθεί με ρυθμό 1,2% το 2025, ο οποίος έχει αναθεωρηθεί προς τα πάνω σε σχέση με το 0,9% που αναμενόταν τον Ιούνιο. Η προβολή για τον ρυθμό ανάπτυξης το 2026 διαμορφώνεται τώρα σε ελαφρώς χαμηλότερο επίπεδο, σε 1,0%, ενώ η προβολή για το 2027 παραμένει αμετάβλητη σε 1,3%.

Αναφορικά με τις πρόσφατες εξελίξεις στις αγορές ομολόγων, ιδιαίτερα μετά τις πιέσεις που προκάλεσε η παραίτηση της Κυβέρνησης στη Γαλλία, η Κρ. Λαγκάρντ εμφανίστηκε καθησυχαστική αναφέροντας ότι οι «αγορές κρατικών ομολόγων λειτουργούν ομαλά και με επαρκή ρευστότητα.» Συμπλήρωσε δε ότι η ΕΚΤ διαθέτει όλα τα απαραίτητα εργαλεία για να παρέμβει, εφόσον, όμως, διαπιστώσει ότι «προκαλούνται προβλήματα στην ομαλή μετάδοση της νομισματικής πολιτικής.»

Οσον αφορά στις οικονομικές προβλέψεις, στις οποίες στηρίζονται κατά κύριο λόγο οι αποφάσεις της ΕΚΤ, η επικεφαλής της ΕΚΤ ανέφερε ότι «είμαστε τυχεροί διότι τα στατιστικά στοιχειά με τα οποία τροφοδοτείται η Eurostat από τις εθνικές στατιστικές αρχές είναι αξιόπιστα και ακέραια. Παρά τα τραύμα που είχαν προκαλέσει πριν από μερικά χρόνια τα σταστικά στοιχεία της Ελλάδας, νομίζω ότι πλέον έχουμε πάρει όλοι το μάθημά μας» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία για τον πληθωρισμό οι εμπειρογνώμονες της ΕΚΤ παρουσιάζουν, στις νέες προβολές τους, εικόνα του πληθωρισμού παρόμοια με εκείνη που προέβλεπαν τον Ιούνιο. Αναμένουν ότι ο γενικός πληθωρισμός θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,1% το 2025, 1,7% το 2026 και 1,9% το 2027. Σε ό,τι αφορά τον πληθωρισμό, χωρίς την ενέργεια και τα είδη διατροφής, αναμένουν ότι θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,4% το 2025, 1,9% το 2026 και 1,8% το 2027.

Παρά ταύτα, όπως ανέφερε η επικεφαλής της ΕΚΤ, οι προοπτικές για τον πληθωρισμό παραμένουν πιο αβέβαιες από το συνηθισμένο, λόγω του ασταθούς παγκόσμιου περιβάλλοντος. Ένα ισχυρότερο ευρώ, όπως ανέφερε, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη από την αναμενόμενη μείωση του πληθωρισμού. Επιπλέον, ο πληθωρισμός θα μπορούσε να αποδειχθεί χαμηλότερος εάν οι υψηλότεροι δασμοί οδηγήσουν σε μείωση της ζήτησης για εξαγωγές της ζώνης του ευρώ και ωθήσουν τις χώρες με πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα να αυξήσουν περαιτέρω τις εξαγωγές τους προς τη ζώνη του ευρώ.

Τέλος, ο πληθωρισμός θα μπορούσε να αποδειχθεί υψηλότερος εάν ο κατακερματισμός των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού οδηγήσει σε αύξηση των τιμών των εισαγωγών και επιδεινώσει τους περιορισμούς παραγωγικής ικανότητας στην εγχώρια οικονομία. Η αύξηση των δαπανών για την άμυνα και τις υποδομές θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε αύξηση του πληθωρισμού μεσοπρόθεσμα.

Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ