Λάρισα: Τα 20 Μέτρα που προτείνονται από το πρόγραμμα “REXUS” για την λεκάνη απορροής του Πηνειού

Tα επιστημονικά τεκμηριωμένα μέτρα στα οποία κατέληξε η συμμετοχική διαδικασία του Έργου “REXUS” για την αποτελεσματική διαχείριση του Συστήματος Νερού-Ενέργειας-Αγροδιατροφής-Περιβάλλοντος και τηνπροσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή στη λεκάνη απορροής του Πηνειού., παρουσιάστηκαν σήμερα στο πλαίσιο της 3ης Τεχνικής Συνάντησης του Ευρωπαϊκού Έργου πραγματοποιήθηκε στο παράρτημα Κεντρικής Ελλάδας, του ΓΕΩΤΕΕ, στην Λάρισα.

Το σύνολο των τεχνικών μέτρων υψηλής ιεράρχησης που προκρίθηκαν από το Έργο έχουν υιοθετηθεί και συμπεριληφθεί στην 2η Αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης Λεκάνης Απορροής του Πηνειού, όπως ανέφερε μιλώντας στην ΕΡΤ Λάρισας ο Διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Εδαφοϋδατικών Πόρων του ΕΛΓΟ «ΔΗΜΗΤΡΑ» κ. Ανδρέας Παναγόπουλος.

Ο κ. Παναγόπουλος σημείωσε ότι “τα μέτρα αυτά είναι το αποτέλεσμα διετούς συμμετοχικής διαδικασίας με την ενεργή εμπλοκή εκπροσώπων όλων των τομέων και με εφαρμογή πρωτοποριακών επιστημονικών μεθόδων και κριτηρίων. Η υιοθέτηση και εφαρμογή, μεταξύ άλλων, μη παρεμβατικών φιλοπεριβαλλοντικών μέτρων χαμηλού κόστους, θα οδηγήσει σεσημαντική μείωση της κατανάλωσης νερού και προστασία των εδαφικών πόρων, χωρίς επηρεασμό της αγροτικής παραγωγής, ακόμα και κάτω από δυσοίωνα σενάρια κλιματικής αλλαγής. Αυτό έδειξαν οι μαθηματικές προσομοιώσεις που εκτελέστηκαν από την ερευνητική ομάδα, η οποία περιλαμβάνει 19 επιστημονικούς εταίρους από 7 Ευρωπαϊκές χώρες”.

Στο πλαίσιο της καινοτόμου επιστημονικής προσέγγισης του Έργου, οι συμμετέχοντες ανέλυσαν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η λεκάνη του Πηνειού, συνδιαμόρφωσαν ποσοτικοποιημένους στόχους και κατέληξαν από κοινού σε μια σειρά από ρεαλιστικά μέτρα με στόχο την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών και οικονομικών προκλήσεων της περιοχής και αφορούν:  

Ø  στη διαχείριση και βελτιστοποίηση της χρήσης υδατικών πόρων (τομέας Νερού)

Ø  στη βελτιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης (τομέας Ενέργειας)

Ø  στη βιωσιμότητα της γεωργίας μέσω μεθόδων αγρο-οικολογίας (τομέας Αγροδιατροφή)

Ø  στην αντιπλημμυρική προστασία μέσω φιλοπεριβαλλοντικών μέτρων (τομέας Περιβάλλοντος).

ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΠΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΝΤΑΙ

Αναλυτικότερα τα μέτρα που προτείνονται μέσω του συγκεκριμένου προγράμματος περιλαμβάνουν ειδικότερα:

1. Βελτίωση των συστημάτων μεταφοράς και διανομής νερού (κλειστά αρδευτικά δίκτυα, υπογειοποίηση δικτύων, εντοπισμός-αποκατάσταση βλαβών)

2. Ανάπτυξη παρόχθιων δασών

3. Εφαρμογή σύγχρονων (υψηλού βαθμού απόδοσης) συστημάτων άρδευσης (πχ υπεδάφια άρδευση, στάγδην, μικροκαταιονισμός, κλπ)

4. Παραγωγή ενέργειας (θερμική/ηλεκτρική) από την επεξεργασία αστικών αποβλήτων και βιομάζας γεωργικής προέλευσης

5. Διευθέτηση, τακτικός καθαρισμός ή και αποκατάσταση υδατορεμάτων

6. Έργα ορεινής υδρονομίας και συστήματα συλλογής όμβριων υδάτων (ενίσχυση υπόγειου υδατικού δυναμικού-αντιπλημμυρική προστασία)

7. Αξιοποίηση επιφανειακών απορροών μέσω της κατασκευής μικρής κλίμακας νέων και της συντήρησης υφιστάμενων έργων επιφανειακής ταμίευσης (φράγματα, ταμιευτήρες, λιμνοδεξαμενές)

8. Ανάπτυξη συστήματος παρακολούθησης κατάστασης υδάτων και ελέγχου καταναλώσεων (παρακολούθηση ποιότητας και ποσότητας επιφανειακών και υπόγειων υδάτων, παρακολούθηση καταναλώσεων, τηλεμετρική διαχείριση υδροληψιών, παρακολούθηση καταναλώσεων, προπληρωμή αρδευτικού νερού, δορυφορική παρακολούθηση χρήσης αρδευτικού νερού, διαρροών δικτύων και μη αδειοδοτημένων απολήψεων).

9. Ολοκλήρωση των μεγάλης κλίμακας ημιτελών/εγκαταλειμένων έργων απλού/πολλαπλού σκοπού (ταμίευση/ηλεκτροπαραγωγή/εκτροπή) – «ωρίμανση» ή/και επικαιροποίηση μελετών

10. Έργα αναδάσωσης

11. Ορθολογική χρήση αγροχημικών (λιπάσματα και φυτοφάρμακα) – Μετάβαση σε αγροοικολογικές/αειφόρες πρακτικές διαχείρισης ζιζανίων και βιομάζας και επιλογή βιώσιμων μεθόδων παραγωγής – Βιολογική καταπολέμιση εχθρών

12. Κατασκευή ταμιευτήρων διπλού σκοπού (ταμίευση νερού-ηλεκτροπαραγωγή)

13. Σύσταση ομάδων παραγωγών και συνεταιρισμών για ενιαία χρήση μηχανημάτων σε ικανού μεγέθους αγροτεμάχια, καθετοποίηση παραγωγής με περιορισμό μεσαζόντων

14. Ορθολογική διαχείριση άρδευσης – Εφαρμογή προγραμματισμού άρδευσης (συμπεριλαμβανομένης της ελλειμματικής)

15. Ανάπτυξη και υιοθέτηση νέων τεχνολογιών στην χρήση ΑΠΕ για μεγαλύτερη απόδοση

16. Τιμολόγηση αρδευτικού νερού, Θεσμοθέτηση οικονομικών αντι-κινήτρων υπερκατανάλωσης (π.χ. κλιμακωτή χρέωση)

17. Δημιουργία και διατήρηση ουδέτερων ζωνών (buffer zones) γύρω από υδάτινους αποδέκτες (αποφυγή έκπλυσης εδαφών, διαρροής εισροών)

18. Συστηματική ενημέρωση, καθοδήγηση και εκπαίδευση αγροτών/κοινού και φορέων

19. Κατάρτιση χαρτών καταλληλότητας χρήσης γης για καλλιέργειες

20. Αναβάθμιση και συντήρηση των δικτύων διανομής και μεταφοράς ενέργειας.