ΟΗΕ: Ο Γκουτέρες εισηγείται μείωση κατά 15% του προϋπολογισμού για το 2026

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ πρότεινε στα κράτη μέλη τη μείωση κατά περίπου 15% του τακτικού προϋπολογισμού του 2026 του οργανισμού, που συνεχίζει να είναι αντιμέτωπος με χρόνιους περιορισμούς δημοσιονομικής φύσης, κρίση που κλιμακώθηκε εξαιτίας της πολιτικής του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, περικοπή που θα σημάνει ότι θα καταργηθούν πάνω από 2.500 θέσεις απασχόλησης.

Την άνοιξη, ο Αντόνιο Γκουτέρες υπέβαλε στα κράτη μέλη πρόταση για προϋπολογισμό 3,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2026, επιπέδου ουσιαστικά ίσου με αυτόν του 2025, όμως συνέχισε να εργάζεται για την αναθεώρησή του προς τα κάτω, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας ΟΗΕ 80, με σκοπό να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα του θεσμού.

Σε δυο επιστολές του που δημοσιοποιήθηκαν χθες Τρίτη, ενημέρωσε τα κράτη μέλη και το προσωπικό του ΟΗΕ για την πρόταση που συμπεριλαμβάνει μείωση κατά «15% και πλέον του τακτικού προϋπολογισμού», ή αλλιώς κατά περίπου 500 εκατομμύρια δολάρια, καθώς και κατάργηση χονδρικά του 19% των θέσεων που χρηματοδοτούνται από αυτό το μέρος του.

Σύμφωνα με ανώτερο αξιωματούχο του ΟΗΕ, ο αναθεωρημένος προϋπολογισμός θα ανέλθει κατά συνέπεια σε 3,238 δισεκατομμύρια δολάρια κι η μείωση συνεπάγεται την κατάργηση 2.681 θέσεων.

Στην επιστολή του στο προσωπικό, ο Γενικός Γραμματέας διαβεβαίωσε πως ο αντίκτυπος θα είναι κατανεμημένος στους τρεις πυλώνες του ΟΗΕ (ειρήνη και ασφάλεια, ανθρώπινα δικαιώματα, βιώσιμη ανάπτυξη) και ότι κάποιοι τομείς θα εξαιρεθούν, ιδίως τα προγράμματα αρωγής στα φτωχότερα κράτη.

«Για ορισμένους συναδέλφους, οι αλλαγές αυτές μπορεί να σημάνουν μετεγκατάσταση των ιδίων και των οικογενειών τους», για άλλους αλλαγές θέσεων, για «ορισμένους» απολύσεις, επισήμανε ακόμη ο Αντόνιο Γκουτέρες.

Ο επικεφαλής του ΟΗΕ είχε ήδη εισηγηθεί τη μετεγκατάσταση καταρχήν κάποιων υπηρεσιών από τη Γενεύη και τη Νέα Υόρκη σε λιγότερο ακριβές πόλεις, όπως το Ναϊρόμπι — η πρόταση αφορά σε αυτό το στάδιο λίγους περισσότερους από 200 εργαζόμενους.

Η πρόταση για τον προϋπολογισμό θα συζητηθεί από τα κράτη μέλη ενόψει της υιοθέτησής της από τη Γενική Συνέλευση ως τα τέλη της χρονιάς.

Ο ΟΗΕ είναι αντιμέτωπος επί χρόνια με χρόνια κρίση ρευστότητας, οφειλόμενη στο ότι κάποια κράτη μέλη δεν καταβάλλουν πλήρως την υποχρεωτική συνεισφορά τους στον τακτικό προϋπολογισμό του, ενώ άλλα δεν προχωρούν σε πληρωμές έγκαιρα.

Έτσι οι ΗΠΑ, η χώρα με τη μεγαλύτερη συνεισφορά στον τακτικό προϋπολογισμό του ΟΗΕ (πάνω από το 22%, βάσει ποσόστωσης που έχει οριστεί από τη Γενική Συνέλευση) είχαν συσσωρευμένες στα τέλη του Ιανουαρίου καθυστερούμενες οφειλές 1,5 δισεκ. δολαρίων και δεν κατέβαλαν απολύτως τίποτε μετά την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη. Ενώ, το 2024, η Κίνα, η χώρα με τη δεύτερη μεγαλύτερη συμβολή (20%), δεν κατέβαλε τα προβλεπόμενα κεφάλαια παρά στα τέλη του Δεκεμβρίου.

Σε αυτά τα προβλήματα ρευστότητας προστίθενται οι αυξανόμενες ανησυχίες για περαιτέρω μείωση των χρηματοδοτήσεων από την κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ Τραμπ. Πολλές υπηρεσίες του ΟΗΕ έχουν ήδη υποστεί βαριά πλήγματα από τις μαζικές περικοπές της αμερικανικής οικονομικής βοήθειας στο εξωτερικό.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP