Όσα μάθαμε για το Σύμπαν το 2025: Από την προσεδάφιση στη Σελήνη έως τους επικίνδυνους αστεροειδείς

Το 2025 ήταν μια χρονιά γεμάτη εντυπωσιακές εξελίξεις στην αστρονομία και την εξερεύνηση του Διαστήματος. Από έναν αστεροειδή που έθεσε προσωρινά τη Γη σε επιφυλακή, μέχρι την πρώτη επιτυχημένη ιδιωτική προσεδάφιση στη Σελήνη και το άνοιγμα ενός νέου υπερσύγχρονου αστεροσκοπείου, οι επιστήμονες είχαν λόγους να στρέψουν τα βλέμματά τους στον ουρανό.

Ακολουθούν μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές διαστημικές ιστορίες του 2025 που ξεχώρισαν παγκοσμίως.

Αστεροειδής σε ανησυχητική τροχιά

Η χρονιά ξεκίνησε με έντονο ενδιαφέρον για τον αστεροειδή 2024 YR4, ο οποίος εντοπίστηκε στα τέλη Δεκεμβρίου του 2024 και βρέθηκε στο επίκεντρο της επικαιρότητας στις αρχές του 2025. Αρχικές εκτιμήσεις έδειχναν μικρή πιθανότητα σύγκρουσης με τη Γη στις 22 Δεκεμβρίου 2032 — περίπου 3,1%, σύμφωνα με τη NASA.

Νεότερα δεδομένα από παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb απέκλεισαν τελικά το ενδεχόμενο πρόσκρουσης στη Γη. Ωστόσο, παραμένει μια πιθανότητα της τάξης του 4,3% ο αστεροειδής να χτυπήσει τη Σελήνη. Η NASA διαβεβαίωσε πως ακόμη και σε αυτή την περίπτωση, δεν θα επηρεαστεί η τροχιά της.

Οι επιστήμονες θα συνεχίσουν να παρακολουθούν την πορεία του 2024 YR4, καθώς αναμένεται να απασχολήσει ξανά τη διεθνή επιστημονική κοινότητα.

Ιστορική στιγμή: Η πρώτη επιτυχημένη ιδιωτική προσεδάφιση στη Σελήνη

Τον Μάρτιο του 2025, η αμερικανική εταιρεία Firefly Aerospace πέτυχε ένα ορόσημο: έγινε η πρώτη ιδιωτική εταιρεία που πραγματοποίησε επιτυχημένη και όρθια προσεδάφιση ρομποτικού σκάφους στη Σελήνη.

Το σεληνάκατο Blue Ghost, ύψους περίπου δύο μέτρων, προσγειώθηκε στη κοντινή πλευρά της Σελήνης και λειτούργησε για 14 ημέρες, μεταφέροντας επιστημονικά όργανα της NASA και ιδιωτικών φορέων, μέχρι την έναρξη της σεληνιακής νύχτας.

Η επιτυχία αυτή ξεχώρισε, καθώς προηγούμενες προσπάθειες ιδιωτικών αποστολών είχαν καταλήξει σε ανατροπές των σκαφών κατά την προσεδάφιση. Μέχρι σήμερα, μόνο πέντε χώρες έχουν καταφέρει επιτυχημένες ρομποτικές προσεδαφίσεις στη Σελήνη: οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα, η Ινδία και η Ιαπωνία.

Blue Ghost turns red! Our lander downlinked more imagery from the Moon captured around 2:30 am CDT during the totality of the solar eclipse last night. These images – rapidly captured by our top deck camera with different exposure settings – were stitched together in a quick… pic.twitter.com/BjKPXXhMLx

— Firefly Aerospace (@FireflySpace) March 14, 2025

Νέο υπερ-αστεροσκοπείο αποκαλύπτει χιλιάδες άγνωστους αστεροειδείς

Το Αστεροσκοπείο Vera C. Rubin, στη Χιλή, άνοιξε επίσημα τις «πύλες» του το καλοκαίρι του 2025 και εντυπωσίασε από τις πρώτες κιόλας παρατηρήσεις του. Οι δοκιμαστικές εικόνες που δόθηκαν στη δημοσιότητα αποκάλυψαν χιλιάδες άγνωστους έως τότε αστεροειδείς, καθώς και το φως από εκατομμύρια αστέρια και γαλαξίες.

Το εντυπωσιακό είναι ότι τα πρώτα αυτά ευρήματα προέκυψαν μέσα σε λίγες μόνο νύχτες παρατήρησης. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι μέσα στα πρώτα χρόνια λειτουργίας του, το Rubin Observatory θα εντοπίσει εκατομμύρια αστεροειδείς.

Κεντρικός στόχος του αστεροσκοπείου είναι το δεκαετές πρόγραμμα Legacy Survey of Space and Time, το οποίο φιλοδοξεί να δημιουργήσει το μεγαλύτερο «κινηματογραφικό αρχείο» του νότιου ουρανού που έχει υπάρξει ποτέ.