Σύνοδος Κορυφής στις Βρυξέλλες: Ακόμη πιο κοντά σε διέξοδο για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας

Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, και ανάρτηση του Euronews, το τελευταίο αναθεωρημένο σχέδιο για το δάνειο αποζημιώσεων προς την Ουκρανία διαμορφώνει ένα αυστηρά νομικά θωρακισμένο και πολιτικά ισορροπημένο πλαίσιο, με στόχο να καμφθούν οι βελγικές επιφυλάξεις και να διασφαλιστεί η ευρωπαϊκή ενότητα.

Ανταπόκριση – Βρυξέλλες

Επισημαίνεται ότι πρόκειται για «Σχέδιο» και πολλά μπορεί να αλλάξουν. Ωστόσο, είναι ενδεικτικό της προόδου στις συζητήσεις.

Νομικές εγγυήσεις και σεβασμός κυριαρχίας

Το σχέδιο προβλέπει πλήρη σεβασμό του ενωσιακού και του διεθνούς δικαίου, με ρητή αναφορά ότι δεν θα υπάρξει δήμευση ή απαλλοτρίωση κυριαρχικών περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας. Παράλληλα, κατοχυρώνεται ο σεβασμός όλων των υφιστάμενων συμβατικών υποχρεώσεων μεταξύ των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, ώστε να περιοριστεί ο νομικός κίνδυνος και οι πιθανές προσφυγές.

Υποχρεωτική διοχέτευση κερδών και αποχώρηση από επενδυτικές συνθήκες

Όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και όλα τα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που διαθέτουν ρωσικά περιουσιακά στοιχεία υποχρεούνται να διοχετεύουν τα σχετικά έσοδα στο δάνειο αποζημιώσεων, «χωρίς εξαιρέσεις».

Αυτό σημαίνει ότι, εκτός από την Euroclear στο Βέλγιο, θα ενταχθούν και τράπεζες στη Γερμανία, τη Γαλλία, την Κύπρο και τη Σουηδία, ενώ προβλέπεται επίσης συντονισμένη αποχώρηση των κρατών‑μελών από όλες τις διμερείς επενδυτικές συνθήκες με τη Ρωσία.

Μηχανισμός ρευστότητας και χρηματοπιστωτικά εργαλεία

Το κείμενο θεσπίζει έναν μηχανισμό ρευστότητας που βασίζεται σε «νομικά δεσμευτικές, άνευ όρων, αμετάκλητες και κατ’ απαίτηση» εγγυήσεις, ώστε τα εμπλεκόμενα ιδρύματα να μπορούν, εφόσον χρειαστεί, να αποπληρώσουν την Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας ανά πάσα στιγμή.

Επίσης, προβλέπεται η δυνατότητα έκδοσης ενός «εξασφαλισμένου χρεωστικού μέσου», το οποίο θα μπορούν να διαπραγματεύονται οι τράπεζες για να αποκτούν γρήγορα ρευστότητα και να καλύπτουν τις υποχρεώσεις τους.

Αλληλεγγύη, εγγυήσεις και «ανώτατο όριο»

Το σχέδιο κάνει λόγο για πλήρη αλληλεγγύη, προβλέποντας ότι όλα τα κόστη και οι ζημίες που σχετίζονται με το δάνειο αποζημιώσεων θα καλύπτονται συλλογικά από τα κράτη‑μέλη, με τη λέξη «ανώτατο όριο» να παραμένει ακόμη σε αγκύλες.

Δικές μας πληροφορίες αναφέρουν ότι αυτή την ώρα η συζήτηση εστιάζει στην απαίτηση του Βελγίου για “μη ανώτατο όριο εγγυήσεων” (uncapped).

Ενσωματώνεται, επιπλέον, ένας αποτελεσματικός μηχανισμός «συμψηφισμού» για την ανάκτηση ζημιών, ενώ οι εγγυήσεις θα μοιράζονται μεταξύ των κρατών‑μελών ανάλογα με την οικονομική τους βαρύτητα, χωρίς να προσμετρώνται στο επίσημο επίπεδο χρέους.

Συνθήκες ενεργοποίησης και χρήση των πόρων

Οι πληρωμές προς την Ουκρανία θα ξεκινήσουν μόνον όταν τεθεί σε ισχύ το 75% των εγγυήσεων, στοιχείο που αποτυπώνει την ανάγκη ευρείας συμμετοχής στο σχήμα. Η Ουκρανία θα υπόκειται σε συγκεκριμένα ορόσημα καταπολέμησης της διαφθοράς για να λαμβάνει τη βοήθεια, ενώ το δάνειο αποζημιώσεων θα χρησιμοποιηθεί για την ενίσχυση τόσο της ουκρανικής όσο και της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, με ρητή διασφάλιση ότι γίνεται σεβαστή η εξωτερική και αμυντική πολιτική κάθε κράτους‑μέλους.

Σύνδεση με το σχήμα G7 των 45 δισ. ευρώ

Το νέο δάνειο θα διατηρήσει και θα υποστηρίξει το υφιστάμενο σχήμα δανείου ύψους 45 δισ. ευρώ από τους συμμάχους της G7, το οποίο βασίζεται στα έκτακτα κέρδη από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.

Παράλληλα, οι χώρες της G7 αναμένεται να αναπτύξουν προγράμματα παρόμοιας αρχιτεκτονικής με το ευρωπαϊκό δάνειο αποζημιώσεων, ενισχύοντας τον συντονισμό της δυτικής στήριξης προς το Κίεβο.

Η διαπραγμάτευση παραμένει σε εξέλιξη.