Έκτο πανεπιστήμιο στην ΕΕ το ΕΚΠΑ – Πρώτο στην ανατολική Ευρώπη

Η εντυπωσιακή πρόσοψη του ΕΚΠΑ στην Πανεπιστημίου στέκει αγέρωχη και “χαιρετά” τους ανθρώπους που περνούν, ωστόσο η ομορφιά αρχίζει από μέσα και η δημιουργικότητα στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών είναι αναντίρρητη. Εκπορεύεται, ο επιθετικός προσδιορισμός, και από την έκτη θέση που κατέλαβε ανάμεσα σε 893 ΑΕΙ της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό προέκυψε με βάση την Google Scholar, αλλά και την παγκόσμια ακαδημαϊκή κατάταξη Webometrics Ranking. Επίσης, λογίζεται ως το πρώτο πανεπιστήμιο στη Μεσόγειο και όλη την ανατολική Ευρώπη. 

Διαβάστε: Το ΕΚΠΑ στην Κύπρο: Ένα νέο ορόσημο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση – Πρόσκληση για φοίτηση σε πέντε Τμήματα

Η θέση προκύπτει, επιπλέον, από τις ακαδημαϊκές ετεροαναφορές. Για το ΕΚΠΑ συγκεντρώθηκαν 4.864.139 citations, για να ειπωθεί και ο διεθνής όρος, έτσι πλέον βρίσκεται στο κορυφαίο 1% των 893 ΑΕΙ της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παγκοσμίως, με βάση το Webometrics, είναι στη 237η θέση ανάμεσα σε 32.000 πανεπιστημιακά ιδρύματα. Η επιτυχία για το ίδρυμα είναι τεράστια, μια και ξεπερνά χώρες με σπουδαία πανεπιστημιακή παράδοση. Ας μη λησμονείται ότι η Ιταλία και η Γαλλία είναι χώρες που η ακαδημαϊκότητά τους έπαιξε μείζονα ρόλο για την Αναγέννηση και τον Διαφωτισμό, ενώ η Ισπανία είναι από τους πλέον περιζήτητους προορισμούς για Erasmus. Μάλιστα, είναι κάτω κατά 1% από το Πολυτεχνείο του Μονάχου (Τechnical University of Munich). Υπολείπεται, δε, κατά 46.932 ετεροαναφορές. 

Πώς προκύπτει η κατάταξη

Το ΕΚΠΑ είναι, επίσης, κάτω από το πανεπιστήμιο του Λιούβεν στο Βέλγιο -πρώτο στην κατάταξη- το ινστιτούτο “Καρολίνσκα” στη Σουηδία, το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης και εκείνο της Γάνδης. Θα μπορούσε κάποιος, λοιπόν, να αποφανθεί ότι η μεταφορά της ποιότητας των πανεπιστημίων από τη δυτική προς τη βόρεια Ευρώπη είναι από τους λόγους που η “Γηραιά Ήπειρος” περνά κρίση. 

Τα στοιχεία προέρχονται από την παγκόσμια ακαδημαϊκή κατάταξη “Transparent Ranking of Universities by the number of Citations received by the Google Scholar profiles of their top researchers” (Ιανουάριος 2025), που δημοσιεύει το Cybermetrics Lab του Ανώτερου Συμβουλίου Επιστημονικών Ερευνών της Ισπανίας (CSIC).

Δεν μπορεί οποιοσδήποτε, πάντως, να δημιουργήσει ετεροαναφορά, αφού η κατάταξη βασίζεται στον αριθμό ετεροαναφορών (citations) των καθηγητών και ερευνητών κάθε ιδρύματος, ένα αντικειμενικό και μετρήσιμο κριτήριο παγκόσμιας αναγνώρισης. Για κάθε πανεπιστήμιο, αναλύονται 310 δημόσια προφίλ στο Google Scholar, ενώ εξαιρούνται τα 20 κορυφαία. Με αυτόν τον τρόπο, δημιουργείται αξιοκρατία και δεν μένουν υποψίες. Επιπλέον, για να έχουν θέση τα πανεπιστήμια στον πίνακα χρειάζονται 1.000 ετεροαναφορές κατ’ ελάχιστον. 

Πρώτο σε Μεσόγειο και ανατολική Ευρώπη

Με βάση την πρώτη πεντάδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκύπτει το αυτονόητο, καθώς είναι το πρώτο στη Μεσόγειο και την ανατολική Ευρώπη. Έχει ξεπεράσει, δηλαδή, το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, καθώς υπερτερεί με άνω των 400.000 citations (4.429.866 ετεροαναφορές για το ακαδημαϊκό ίδρυμα από την Ιερουσαλήμ). Η Ελλάδα, γενικώς, εδραιώνει την ακαδημαϊκή κυριαρχία της στην ανατολική Ευρώπη. Στην εξάδα των κορυφαίων πανεπιστημίων και ανάμεσα σε 777 ιδρύματα του διαμερίσματος, είναι πέντε ελληνικά, στις θέσεις 1-2 και 4-6. Διαπρέπει, κιόλας, ανάμεσα σε 24 χώρες, στις οποίες περιλαμβάνεται και η Ρωσία. Επιπλέον, η Γεωργία, η Κύπρος και η Τσεχία επίσης συμμετέχουν. 

Αυτές είναι οι ετεροαναφορές των ελληνικών πανεπιστημίων:

ΕΚΠΑ:4.864.139 ετεροαναφορές
ΑΠΘ: 2.182.896 ετεροαναφορές
Πανεπιστήμιο Πατρών: 1.476.112 ετεροαναφορές
ΕΜΠ: 1.346.248 ετεροαναφορές
Πανεπιστήμιο Κρήτης: 1.308.661 ετεροαναφορές

Η Τουρκία, επί παραδείγματι, με το πανεπιστήμιο Χατσετέπε, κατατάσσεται στην 7η θέση στην ανατολική Ευρώπη, με περισσότερες από τρία εκατομμύρια ετεροαναφορές σε σχέση με το ΕΚΠΑ (1.248.796), ενώ το αντίστοιχο πανεπιστήμιο της Ρωσίας (National Research University – Higher School of Economics) ακολουθεί στην 8η θέση με λιγότερες από 1,24 εκατ. ετεροαναφορές.

Στην 3η θέση κατατάσσεται το εθνικό πανεπιστήμιο της Εσθονίας, University of Tartu (Tartu Ülikool) με 1.498.293 ετεροαναφορές, κάτω από το ΕΚΠΑ και το ΑΠΘ και μόνον οριακά πάνω από τα άλλα τρία ελληνικά πανεπιστήμια (Πατρών, ΕΜΠ, Κρήτης).